Τι σημαίνει η φράση “Αχίλλειος πτέρνα” – Πώς σκοτώθηκε ο άτρωτος Αχιλλέας

Στην ελληνική μυθολογία, ο Αχιλλέας, γιος του Πηλέα και εγγονός του Αιακού ήταν ο μεγαλύτερος και ο κεντρικός αλλά και ο γενναιότερος ήρωας της Ιλιάδας του Ομήρου. Ο θυμός/μήνις του Αχιλλέα, αποτελεί το κύριο θέμα του έπους του Ομήρου, Ιλιάδα.

Ο Αχιλλέας ήταν μυθικός ήρωας της αρχαίας Ελληνικής παράδοσης και ήταν γιος της Θετιδας και του Πηλέα. Η μητέρα του όταν ο Αχιλλέας ήταν ακόμη πολύ μικρός τον βούτηξε στα νερά της Στύγας κρατώντας τον από την φτέρνα. Ο Αχιλλέας έγινε άτρωτος σε όλο του το σώμα εκτός από τη φτέρνα, από όπου τον κρατούσε η μητέρα του όταν τον βούτηξε στα νερά.

Ο Αχιλλέας πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο σκοτώνοντας κατά τη διάρκεια του τον Έκτορα. Ο Αχιλλέας σκοτώθηκε όπως προέβλεψε η Θέτιδα, πριν πέσει η Τροία, χτυπημένος από βέλος του Πάρη στο μοναδικό θνητό του σημείο: τη φτέρνα.

Ο θάνατος του άτρωτου Αχιλλέα
Οι θεοί βλέποντας ότι ο Αχιλλέας είχε σκοτώσει τόσους πολλούς, όρισαν ότι ήρθε η ώρα να πεθάνει, έτσι ένα δηλητηριώδες βέλος του Πάρη κατευθυνόμενο από τον θεό Απόλλωνα τον πέτυχε στην πτέρνα, το μόνο τρωτό του σημείο και τον σκότωσε. Κατά μία άλλη εκδοχή, ο Αχιλλέας έπεσε βαθιά ερωτευμένος με μια από τις Τρωικές πριγκίπισσες, την Πολυξένη και έτσι ζητάει από τον Πρίαμο το χέρι της σε γάμο. Ο Πρίαμος είναι πρόθυμος να το δώσει, επειδή έτσι θα σήμαινε το τέλος του πολέμου και θα κέρδιζε μια συμμαχία με τον μεγαλύτερο πολεμιστή του κόσμου. Όμως, ενώ ο Πρίαμος επιβλέπει τον ιδιωτικό γάμο της Πολυξένης και του Αχιλλέα, ο Πάρις, που θα έπρεπε να εγκαταλείψει την Ελένη αν ο Αχιλλέας παντρευτεί την αδελφή του, κρύβεται στους θάμνους και πετυχαίνει τον Αχιλλέα με θεϊκό βέλος, σκοτώνοντάς τον.

Και οι δύο εκδοχές συμφωνούν ότι ο δολοφόνος του ενήργησε ύπουλα και χωρίς αξιοπρέπεια, λόγω της κοινής αντίληψης ότι ο Πάρις ήταν δειλός και όχι αντάξιος με τον αδερφό του, Έκτορα. Έτσι, δεν του αποδίδουν τιμές και θεωρείται ότι ο Αχιλλέας παρέμεινε αήττητος στο πεδίο της μάχης. Μετά τον θάνατο του, οι Αχαιοί ανέμειξαν τα οστά του με αυτά του Πάτροκλου και διοργάνωσαν επικήδειους αγώνες. Μετά τον θάνατο του πηγές αναφέρουν ότι, βρέθηκε παντρεμένος με την Ιφιγένεια στη Νήσο Λευκή. Ο Όμηρος στην Οδύσσεια περιγράφει επίσης τη συνάντηση του Αχιλλέα και του Πατρόκλου στον Άδη. Κατά δε μια άλλη άποψη του Παυσανία οι δύο ήρωες της Ελληνικής Μυθολογίας συνέχισαν και μετά το θάνατο να ζουν μαζί στη νήσο Λευκή

Σήμερα χρησιμοποιούμε αυτή τη φράση κυριολεκτικά για να χαρακτηρίσουμε ανατομικά το συγκεκριμένο σημείο του κάτω άκρου μας και μεταφορικά για να αναδείξουμε τα τρωτά σημεία ενός ανθρώπου.

Η συνάντηση του Αχιλλέως και της Ωραίας Ελένης

Όπως λέγεται κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Αχιλλέας αναρωτιόταν για ποια πολεμούσε καθώς ποτέ δεν είχε γνωρίσει την Ωραία Ελένη. Αυτό το αίτημα το εκπλήρωσε η Θέτις με τη βοήθεια της θεάς Αφροδίτης. Κατά τη διάρκεια μιας νύχτας, η θεά Αφροδίτη έβγαλε την Ωραία Ελένη από την αγκαλιά του Πάρη και την οδήγησε στον Αχιλλέα. Κι οι δύο συζήτησαν αλλά η πηγή που αναφέρει το περιστατικό (δηλαδή τα Κύπρια Έπη) δεν μας έχουν σωθεί ολόκληρα.

Οι εκστρατείες του Αχιλλέα

Οι Έλληνες πολιορκούσαν την Τροία επί δέκα χρόνια. Οι περισσότερες πληροφορίες που διασώζονται αφορούν το τελευταίο έτος του πολέμου, με αποτέλεσμα για τα εννέα πρώτα χρόνια να διαθέτουμε λιγότερα στοιχεία. Μετά την αρχική αποβίβαση και την εδραίωσή τους στην παράκτια ζώνη της Τρωάδας, άρχισαν να λεηλατούν την ύπαιθρο, να κατακτούν τις παρακείμενες στην Τροία σύμμαχές της πόλεις, ακόμη και να λεηλατούν τις απέναντι θρακικές ακτές. Η Τροία δεν είχε δεχτεί κάποια συνδυασμένη μαζική πολιορκία ως και το ένατο έτος των επιχειρήσεων και η επικοινωνία της με τη μικρασιατική ενδοχώρα συνεχίζονταν ανενόχλητα. Από την πλευρά τους οι Έλληνες δέχονταν σημαντικές στρατιωτικές ενισχύσεις ακόμη και πριν το τέλος του πολέμου. Παρόλα αυτά δεν κατάφεραν να διεισδύσουν στην ενδοχώρα και να περικυκλώσουν τους Τρώες, οι οποίοι διατηρούσαν επαφές ακόμη και με τους συμμάχους τους στην ευρωπαϊκή ακτή.

Ο Αχιλλέας ήταν ο πιο ενεργός ήρωας των Αχαιών. Σύμφωνα με τον Όμηρο κατέλαβε 11 πόλεις και 12 νησιά. Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο λεηλάτησε τη χώρα του Αινεία, στην περιοχή της Τρωάδας και έκλεψε τα κοπάδια του. Επίσης κατέλαβε τη Λυρνησσό, την Πηδασσό, τη Λέσβο, την Κολοφώνα, τις Κλαζομενές και πολλές άλλες γειτονικές πόλεις.