Φοίνιξ- Το μυθικό πουλί που ξαναγεννιέται απ’ τις στάχτες του

Ο Φοίνιξ (από το «φοινός» = πορφυρός, βαθυκόκκινος) είναι ένα μυθολογικό πουλί που ξαναγεννιέται απ’ τις στάχτες του. Το πουλί του Φοίνικα τιμόταν στην αρχαία Ελλάδα και συνδεόταν με την λατρεία του Ήλιου και του Απόλλωνα.

Η Φιλική Εταιρεία χρησιμοποίησε τον Φοίνικα ως σύμβολο του Ελληνικού κράτους που ξαναγεννιέται από τη στάχτη του. Ο Α. Υψηλάντης στη σημαία του Ιερού Λόγου και ο Καποδίστριας τον καθιέρωσε επίσημο έμβλημα του κράτους και το απεικόνισε πάνω στα νομίσματα και τις σφραγίδες. Από τον Ησίοδο τον -8ο αιώνα, έχουμε την αρχαιότερη αναφορά για τον Φοίνικα, που τον ταυτίζει με τον ήλιο και τον Θεό Απόλλωνα.

Ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε αυτό και στη μοναδική του ικανότητα να αναγεννιέται από τις στάχτες του, οι οποίες προέρχονται από την ίδια του τη φωτιά. Όταν ο Φοίνιξ έχει φτάσει σε μία ηλικία και θέλει να ανανεωθεί παραδίδεται στις φλόγες χρησιμοποιώντας ιερά και εξαγνιστικά βότανα όπως το μύρο. Ο Φοίνιξ πεθαίνει και αναγεννιέται μόνος του. Είναι πάντα ένας κάθε φορά και κατέχει εξαιρετικές δυνάμεις εκτός από τη μοναδική του ικανότητα να είναι αθάνατος.

Σύμφωνα με πολλές παραδόσεις, έχει εξαιρετική φωνή και όταν τραγουδάει ακόμα και ο Ήλιος σταματάει το άρμα του για να τον απολαύσει. Πολλές παραδόσεις συνδέουν αυτή την ωδή με το τραγούδι που ακούγεται λίγο πριν τυλιχθεί στις ίδιες του τις ιερές φλόγες.

Επίσης: Φοίνικας, λεγόταν και ο γιος του Κάδμου, βασιλιά των Θηβών και ιδρυτής της Φοινίκης.

Κάθε 500 χρόνια ερχόταν από την Αραβία στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου, μεταφέροντας το νεκρό πατέρα του, τον οποίο τύλιγε σε σχήμα αβγού μέσα σε σμύρνα και τον έθαβε στο ιερό του Ήλιου. Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος, λέει: «Δεν έχω δει ποτέ αυτό το πουλί παρά μόνο σε εικόνες. Μέρη του φτερώματός του έχουν το χρυσό χρώμα και άλλα βαθυκόκκινο και μοιάζει στο περίγραμμα και τις διαστάσεις με αετό.

Το πουλί αυτό μοιάζει με μεγάλο αετό ή με ερωδιό με χρυσό και κόκκινο φτέρωμα αν και ο κινέζικος έχει πέντε χρώματα. Του δίνουν πολλές ηλικίες, 500 , 540 , 1000 , 1461 , 12.994 χρόνια. Αυτός είναι ο Φοίνικας που γνωρίζουμε, το πουλί που αναγεννάτε μέσα από τις στάχτες του». Ο Φοίνικας δεν ζει με φρούτα ή λουλούδια, αλλά με μία υγρή κολλώδη ουσία, όπως το ρετσίνι, που ευωδιάζει λιβάνι. Μύρα η κομμιοφόρος.

Κατά τον Πλίνιο ένας μόνο Φοίνικας υπάρχει σ` ολόκληρο τον κόσμο. Όταν γερνά, κατασκευάζει φωλιά με κλαδιά αρωματικών φυτών, τη γεμίζει με αρώματα και πεθαίνει καιόμενος μέσα σ` αυτή. Από τη στάχτη του ξαναγεννιέται και μεταφέρει τα λείψανα της προηγούμενης υπάρξεώς του μαζί και της φωλιάς του στην πόλη του Ήλιου για ταφή.

Ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος γράφει ότι: «Ο Φοίνικας ζούσε 1.460 έτη και οι ενδείξεις της επιστροφής του δίνονταν από τις κινήσεις των αστέρων». Ο Πλατωνικός Φιλόσοφος Κέλσιος, στο έργο του «Αληθής Λόγος», μας λέει: Ένα πουλί της Αραβίας, ο Φοίνικας, κουβαλά στην Αίγυπτο τον νεκρό πατέρα του τυλιγμένο σε σμύρνα (βαλσαμόδεντρο) και τον αποθέτει στο τέμενος του ήλιου.

Ο Οβίδιος μας λέει, ο Φοίνικας έρχεται από την Ασσυρία, αλλά αυτό το πουλί εμφανίζεται σε πολλά μέρη του κόσμου. Όλα αυτά τα πουλιά έχουν ταυτιστεί με τον ήλιο και μοιάζουν πολύ στο πουλί που περιγράφει ο Οβίδιος. Ο Οβίδιος στο έργο του «Μεταμορφώσεις» γράφει τα εξής για τον Φοίνικα: «Ο Φοίνικας, όπως τον ονομάζουν οι Έλληνες, είναι ένα μυθικό πουλί, που αναγεννάτε από την τέφρα του.

Είναι ένα ιερό πουλί που έρχεται πάντα από την ανατολή και φέρνει τον πατέρα του βαλσαμωμένο μέσα σε μια σφαίρα γεμάτη μύρο και πηγαίνει και την αφήνει μέσα στον ναό του Ηλίου της Ηλιούπολης. Εκεί χτίζει και την φωλιά του στην πέτρα του ηλίου, και από εκεί χανόταν μέσα στις φλόγες όταν ήθελε να φύγει. Οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το πουλί αυτό «Μπενού» και το ταύτιζαν με τον θεό Ατούμ, θεό της δημιουργίας, κατόπιν με τον Ρα και τέλος με τον Όσιρι. Τα κείμενα των πυραμίδων τοποθετούν το γεγονός της δημιουργίας και των Ζεπ Τεπί (θεοί) στην Ηλιούπολη, στον «Ναό του Φοίνικα».

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φοίνικας, αυτό το εξαίσιο πουλί, εμφανίζεται σαν από θαύμα πάντα από τον ανατολικό ορίζοντα κατά την διάρκεια παγιωμένων σημείων του ουρανού, για να αναγγείλει την αρχή μιας νέας κοσμικής εποχής. Επέστρεφε στην Ηλιούπολη αναγεννημένος κάθε 1.460 χρόνια, όταν έκλεινε ο Σωθικός (Σειριακός) κύκλος, ο οποίος και ονομαζόταν «Ιδανικό Νέο Έτος» και συνέπιπτε με την ηλιακή αύξηση του Σειρίου.

Ο Φοίνικας είναι ένα πανίσχυρο σύμβολο που αφομοιώνει τη δύναμη του ανθρώπου να αναγεννιέται από τις δυσκολίες του και να γίνεται ακόμα πιο δυνατός. Ο Ιερός Φοίνιξ δεν πρέπει να μπερδεύεται με ένα δαίμονα με παρόμοιο όνομα που βρίσκεται στο κλειδί του Σολομώντα. Αυτός αντιστοιχεί στη Σελήνη, ενώ ο Ιερός Φοίνιξ είναι αναμφισβήτητα ένα πλάσμα της Φωτιάς και του Ήλιου.