Ο Μάνσα Μούσα βασίλεψε στην αφρικανική αυτοκρατορία του Μάλι κατά τον 14ο αιώνα και ευτύχησε να έχει ένα υπέδαφος γεμάτο από φυσικό πλούτο, όπως χρυσό και αλάτι. Τα ορυχεία του παρείχαν περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου χρυσού. Όταν ανέβηκε στον θρόνο το 1312 και πήρε τον τίτλο του «Μάνσα», «βασιλιάς» δηλαδή, η Ευρώπη μαστιζόταν από πολέμους και εμφύλιες συγκρούσεις, αφήνοντας τα αφρικανικά βασίλεια να ευημερούν.
Κι ενώ στα χρόνια του επέκτεινε τρομερά τα σύνορα της αυτοκρατορίας του, βασιλεύοντας πια στα εδάφη που είναι σήμερα η Μαυριτανία, η Σενεγάλη, η Γκάμπια, η Γουινέα, η Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι, ο Νίγηρας, η Νιγηρία και το Τσαντ, ο υπόλοιπος κόσμος θα τον μάθαινε από το προσκυνηματικό ταξίδι του στη Μέκκα το 1324, όταν και αποφάσισε να δείξει στην οικουμένη τι μπορούσε να κάνει ο απαράμιλλος πλούτος του.
Το καραβάνι των ακολούθων του έφτανε μέχρι εκεί που μπορούσε να δει το μάτι, έγραφαν οι χρονογράφοι της εποχής, οι οποίοι μίλησαν για μια συνοδεία δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών, πολιτών και σκλάβων, πεντακοσίων διπλωματών με χρυσοκέντητα ρούχα και μετάξια, αλλά και αρκετές δεκάδες καμήλες και άλογα που κουβαλούσαν απροσμέτρητα κιβώτια χρυσού.
Στη στάση του στο Κάιρο, ο Μούσα Α’ ξόδεψε τόσο χρυσό και έκανε τέτοιες δωρεές στους φτωχούς που προκάλεσε δραστική αύξηση του πληθωρισμού! Θα έπαιρνε μάλιστα χρόνια στην Αίγυπτο για να ανακάμψει από τη νομισματική κρίση που άφησε ξοπίσω του το πέρασμα του ζάπλουτου Αφρικανού.
Αυτό το άμετρο και εξωφρενικό ταξίδι του Μούσα θα τον έβαζε στον χάρτη και μάλιστα κυριολεκτικά, μιας και περιλήφθηκε στον Καταλανικό Άτλαντα του 1375 (της Χαρτογραφικής Σχολής της Μαγιόρκα), του σημαντικότερου παγκόσμιου χάρτη της μεσαιωνικής Ευρώπης.
Τα επίγεια πλούτη δεν ήταν βέβαια το μόνο μέλημα του μαύρου κροίσου που αποκαλούσαν «Λέων του Μάλι», καθώς ως ευσεβής μουσουλμάνος ασχολήθηκε με πολλά και διάφορα. Ειδικά η δράση του στο Τιμπουκτού, όπου έχτισε σχολεία, τζαμιά και κέντρα μάθησης, αστικοποιώντας ουσιαστικά την πόλη, περιλαμβάνεται στην παρακαταθήκη του σε κείνη τη γωνιά της Αφρικής.
Αφού βασίλεψε για 25 χρόνια, ο Μάνσα Μούσα πέθανε πιθανότατα το 1337 και τον διαδέχθηκε ο γιος του, κληρονομώντας τα αμύθητα πλούτη του μπαμπά, που έφτασαν για πάμπολλες ακόμα γενιές. Ακόμα και σήμερα, στέκουν μεγαλόπρεπα μαυσωλεία, τζαμιά, βιβλιοθήκες και άλλα οικοδομήματα που πιστοποιούν τη χρυσή εποχή του πολυχρονεμένου αφρικανού αυτοκράτορα της Δυτικής Αφρικής.
Πως έγινε Βασιλιάς
Ο Μούσα Κεϊτά Α’ γεννιέται περί το 1280 ως μέλος του βασιλικού οίκου της Αυτοκρατορίας του Μάλι. Ο παππούς του, Αμπού Μπακρ Κεϊτά, ήταν αδερφός του ιδρυτή της αυτοκρατορίας, όπως μας λένε οι άραβες λόγιοι (η μόνη σοβαρή πηγή της εποχής). Ο Αμπού Μπακρ δεν ανέβηκε ποτέ στον θρόνο και ο γιος του, ο πατέρας του Μούσα, δεν έπαιξε κανέναν σημαίνοντα ρόλο στην ιστορία του έθνους.
Όπως μας λένε οι άραβες χρονογράφοι, ο Μούσα ανέβηκε στον θρόνο μέσω της πρακτικής του ορισμού κάποιου αντιβασιλέα όταν ο ηγεμόνας πήγαινε για προσκύνημα στη Μέκκα ή σε κάποια άλλη αποστολή. Συνήθως ο αυτοκράτορας έστεφε κατόπιν διάδοχό του τον αναπληρωτή.
Έτσι φαίνεται να έγινε και στην περίπτωσή του, όταν τον έχρισε διάδοχό του ο Αμπουμπακάρι Κεϊτά Β’, πριν επιβιβαστεί στα καράβια του για να εξερευνήσει τα όρια του Ατλαντικού Ωκεανού και δεν επιστρέψει ποτέ. Ο Κεϊτά Β’ δεν πίστευε πως ήταν αδύνατο να φτάσει κάποιος στις εσχατιές του ωκεανού που περιέβαλλε τη Γη (του Ατλαντικού δηλαδή) και ήταν αποφασισμένος να το αποδείξει.
Κι έτσι επάνδρωσε κάπου 200 καράβια με στρατό, χρυσό και προμήθειες για αρκετά χρόνια και διέταξε τον ναύαρχό του να μη γυρίσει πίσω αν πρώτα δεν έφτανε στο τέλος του ωκεανού. Έπειτα από πολύ καιρό, ένα καράβι επέστρεψε για να διηγηθεί τις ανείπωτες περιπέτειες της αποστολής και τον πνιγμό όλων των άλλων.
Ο Κεϊτά δεν τον πίστεψε και, όπως μας λένε οι αραβο-αιγυπτιακές πηγές, επάνδρωσε τώρα 2.000 καράβια, έδωσε την αντιβασιλεία στον ξάδερφό του Μούσα και απέπλευσε για τον χαμό του. Δεν ξανάκουσαν ποτέ για κείνον στο Μάλι. Το ίδιο εξάλλου θα έκανε και ο ίδιος ο Μούσα όταν έφυγε για το προσκύνημα στη Μέκκα, ορίζοντας διάδοχό του τον γιο του, Μάγκα Κεϊτά.
Ο Μούσα πήρε τον τίτλο του Μάνσα το 1307 (ή 1312) ως ο δέκατος σουλτάνος της ήδη ξακουστής Αυτοκρατορίας του Μάλι. Κι ενώ θα κατακτούσε κάπου 24 περιοχές και θα επέκτεινε καθοριστικά τα σύνορα της αυτοκρατορίας του, η βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή και η Ευρώπη θα τον μάθαιναν από κείνο το θρυλικό προσκύνημά του στη Μέκκα το 1324…
Ταξίδι στη Μέκκα
Από κάθε πόλη που πέρασε, όπως η Μεδίνα, έδινε χρυσό στους φτωχούς και αντάλλαζε χρυσάφια με πενιχρής αξίας σουβενίρ. Και βέβαια, όπως μας διαβεβαιώνουν οι πηγές, έχτιζε ένα νέο τζαμί κάθε Παρασκευή! Πολλοί θαμπωμένοι ιστορικοί και λόγιοι ακολουθούσαν το καραβάνι του, καθώς το δέος που προκαλούσε τόσο ο πλούτος όσο και η προσωπικότητά του δεν άφηναν κανέναν ασυγκίνητο.
Ήταν αυτοί οι χρονογράφοι που κατέγραψαν τους τρόπους με τους οποίους έπληξε η γαλαντομία του τις περιοχές απ’ όπου πέρασε το καραβάνι του. Η ξαφνική εισροή τόσου χρυσού υποτίμησε την αξία του μετάλλου και οι επιπτώσεις της απλοχεριάς του γίνονταν αισθητές τουλάχιστον για μια δεκαετία. Επιστρέφοντας μάλιστα από τη Μέκκα και βλέποντας τον αντίκτυπο της πράξης του, δεν είχε κανένα πρόβλημα να αγοράζει πίσω όλο τον χρυσό που είχε δωρίσει, μπας και επιστρέψει η αξία του μετάλλου στα κανονικά υψηλά της επίπεδα. Αυτή ήταν η μόνη καταγεγραμμένη φορά που ένας άντρας ανεβοκατέβαζε την τιμή του χρυσού στη Μεσόγειο…
newsbeast.gr
Ακολουθήστε το Hellas-now.com στο Facebook και στο Google news. Μπορείτε επίσης να μας βρείτε στο Telegram και στο Twitter