Τα ευρήματα αυτού του είδους είναι εξαιρετικά σπάνια: στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, μια ερευνήτρια από την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών ανακάλυψε ένα μέχρι τότε άγνωστο κείμενο από την εποχή του Ομήρου. Σώζονται μόνο θραύσματα σε δύο φύλλα. Από αυτό όμως μπορεί να ανακατασκευαστεί ένα ποιητικό κείμενο, που αφηγείται την παιδική ηλικία του θεού Διόνυσου.
Κατά τη διάρκεια των διδακτορικών της σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, η Giulia Rossetto βρήκε μεσαιωνικά φύλλα περγαμηνής ως μέρος του Sinai Palimpsest Project που αποκαλύπτουν προηγουμένως άγνωστα κείμενα από την εποχή του Ομήρου που είχαν αντικατασταθεί με άλλα κείμενα στους επόμενους αιώνες. Ένα άρθρο για τη μοναδική ανακάλυψη δημοσιεύεται τώρα στο Journal of Papyrology and Epigraphy.
«Είναι ένα ποιητικό κείμενο σε εξάμετρα, το κλασικό μέτρο της επικής ποίησης. Αυτό προήλθε από ένα έπος που αρχικά περιλάμβανε πιθανώς 24 βιβλία, και η ύπαρξη του οποίου μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί μόνο έμμεσα», λέει η Giulia Rossetto από το Ινστιτούτο Μεσαιωνικής Έρευνας της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών.
Με επίπονη δουλειά, μπόρεσε να αποκρυπτογραφήσει τη σβησμένη γραφή στα δύο φύλλα περγαμηνής, γράμμα προς γράμμα. Η αναφορά του ονόματος Διόνυσος, ο αρχαίος θεός του κρασιού, ήταν μια σημαντική ένδειξη για το νόημα του κειμένου, λέει.
Παιδικά χρόνια του θεού Διονύσου
Μέσω της πολυφασματικής φωτογραφίας και της επακόλουθης ανάλυσης εικόνας με τη βοήθεια υπολογιστή, το θραύσμα, το οποίο ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, έγινε τελικά και πάλι ευανάγνωστο. Ως προς το περιεχόμενο, το κείμενο περιστρέφεται γύρω από την παιδική ηλικία του θεού Διόνυσου. Αναφέρει παιχνίδια και δώρα που χρησιμοποιούσαν οι αντίπαλοι – οι τιτάνες – για να αποσπάσουν την προσοχή του παιδιού.
«Αυτές οι λεπτομέρειες ήταν προηγουμένως γνωστές μόνο από έμμεση μετάδοση, δηλαδή από παραθέσεις σε άλλα έργα. Τώρα, για πρώτη φορά, έχουμε το πρωτότυπο κείμενο στο οποίο βασίζονται αυτά τα αποσπάσματα», λέει η Claudia Rapp, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και επικεφαλής του τμήματος Έρευνας του Βυζαντίου στην Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών.
Το κείμενο ήταν γνωστό μέχρι την ύστερη αρχαιότητα: το στυλ γραμματοσειράς υποδηλώνει ότι αντιγράφηκε στην Αίγυπτο τον 5ο ή 6ο αιώνα. Η Rapp λέει: «Αυτή η ανακάλυψη παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον όσον αφορά την πολιτιστική ιστορία, γιατί δείχνει ότι υπήρχε ακόμη ενεργό ενδιαφέρον για θρησκευτικά κείμενα από την παγανιστική αρχαιότητα στην Αίγυπτο τον 5ο ή 6ο αιώνα, δηλαδή σε μια εποχή που ο Χριστιανισμός είχε εδραιωθεί σταθερά στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία».
Μεσαιωνική ανακύκλωση
Στους αιώνες που ακολούθησαν, όμως, το κείμενο διαγράφηκε για να ξαναχρησιμοποιηθεί η πολύτιμη περγαμηνή ως υλικό γραφής. Αυτά τα λεγόμενα παλίμψηστα ήταν μια μορφή μεσαιωνικής ανακύκλωσης, αναφέρουν οι ερευνητές του ÖAW. Στις αρχές του 10ου αιώνα, τα φύλλα ξαναγράφτηκαν, αυτή τη φορά στο χριστιανικό μοναστήρι Mar Saba κοντά στην Ιερουσαλήμ από αραβόφωνους μοναχούς, με περιγραφές της ζωής των αγίων.
Μετά από αυτό, το ίχνος τους χάνεται μέχρι που το 1975 στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά άνοιξε ξανά μια αίθουσα για χειρόγραφο υλικό που δεν χρησιμοποιείται πλέον. Τα σβησμένα κείμενα στο Σινά προέρχονται από τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά μητρικά χειρόγραφα σε δύο διαφορετικές γλώσσες: την ελληνική και τη χριστιανοπαλαιστινιακή αραμαϊκή – μια λειτουργική γλώσσα που δεν χρησιμοποιείται από τον 13ο αιώνα και είναι κυρίως γνωστή από ευρήματα παλίμψηστου όπως αυτά που δημοσιεύονται τώρα.
elhalflashbacks.blogspot.com
Ακολουθήστε το Hellas-now.com στο Facebook και στο Google news. Μπορείτε επίσης να μας βρείτε στο Telegram και στο Twitter
