Τα δύο Γερμανικά υποβρύχια U-boats, που κατάφεραν να διαφύγουν στην Αργεντινή και το ‘περίεργο φορτίο’ που μετέφεραν

Με το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου 156 συνολικά γερμανικά υποβρύχια παραδόθηκαν στους Συμμάχους.

Υπήρξαν όμως δύο υποβρύχια τα οποία απέφυγαν την παράδοση και αντ΄ αυτής προτίμησαν να κατευθυνθούν στο νότιο Αμερική και πιο συγκεκριμένα στην Αργεντινή. Το γεγονός αυτό στάθηκε αιτία για την δημιουργία αναρίθμητων θεωριών συνωμοσίας, ότι με αυτά τα υποβρύχια, συν ένα ακόμη, Γερμανοί αξιωματούχοι των ναζί όπως κι μεγάλες ποσότητες γερμανικού χρυσού κατόρθωσαν να διαφύγουν στην χώρα αυτή.

Το U-977 Η πρώτη διαπιστωμένη περίπτωση διαφυγής υποβρυχίου στην Αργεντινή είναι αυτή του U-977. Επρόκειτο για σκάφος τύπου Type VIIC, με εκτόπισμα σε κατάδυση 871 τόνων, μήκος 67,10 μέτρα, το οποίο μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα στην επιφάνεια 17,7 κόμβων και 7,6 κόμβων σε κατάδυση. Η αυτονομία του ήταν 15.700 χλμ. στην επιφάνεια με ταχύτητα 10 κόμβων και 150 χλμ. σε κατάδυση με ταχύτητα 4 κόμβων.

Το μέγιστο επιτρεπόμενο βάθος κατάδυσης ήταν 220 μέτρα. Το πλήρωμά του αποτελείτο από 40 έως 56 άτομα συν τέσσερις αξιωματικούς. Το U-977 διέθετε 5 τορπιλοσωλήνες για 14 τορπίλες των 533 χλστ. εκ των οποίων ένας ήταν στην πρύμνη, καθώς και ένα πυροβόλο των 88 χλστ. στο κατάστρωμα. Αν και το υποβρύχιο εντάχθηκε σε υπηρεσία το Μάιο του 1943, δεν εκτέλεσε την πρώτη και τελευταία αποστολή του παρά στις 2 Μαΐου του 1945, όταν απέπλευσε από τη Νορβηγία με εντολή να εισχωρήσει στο ναύσταθμο του Σαουθάμπτον και να βυθίσει όσα βρετανικά σκάφη μπορούσε.

Μια αποστολή ουσιαστικά αυτοκτονίας, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, αφού τρεις ημέρες αργότερα ο τότε αρχηγός του γερμανικού Ναυτικού και επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης, μετά το θάνατο του Χίτλερ, ναύαρχος Καρλ Ντένιτς διέταξε στις 5 Μαΐου όλα τα γερμανικά υποβρύχια να σταματήσουν τις επιχειρήσεις τους.

Την στιγμή εκείνη το U-977 βρισκόταν βόρεια από την Σκωτία. Σύμφωνα με τις μετέπειτα μαρτυρίες του κυβερνήτη του υποβρυχίου, πλωτάρχη Heinz Schäffer ελήφθη η απόφαση το υποβρύχιο να μην παραδοθεί, αλλά αντίθετα να κατευθυνθεί στην άλλη άκρη του κόσμου την Αργεντινή. Ο κυβερνήτης ρώτησε από το πλήρωμα πόσοι ήθελαν να συνεχίσουν σε αυτό το ταξίδι, αλλά 16 άτομα απάντησαν αρνητικά, καθώς είχαν οικογένειες στην Γερμανία.

Έτσι στις 10 Μαΐου τα 16 αυτά άτομα εγκατέλειψαν το υποβρύχιο στο νησί Holsnoy λίγο έξω από τις ακτές του Bergen, στη Νορβηγία. Σύμφωνα πάντα με την μετέπειτα μαρτυρία του Schäffer, το U-977 από τις 10 Μαΐου, έως και τις 14 Ιουλίου πραγματοποίησε συνεχή πλεύση σε κατάδυση με συσκευή σνόρκελ (Schnorchel) βέβαια διάρκειας 66 ημερών, τον δεύτερο μακρύτερο για γερμανικό υποβρύχιο στον Β΄ΠΠ, αλλά και για οποιοδήποτε υποβρύχιο της περιόδου εκείνης, μετά από αυτό των 68 ημερών του U-978.

Το υποβρύχιο διέκοψε προσωρινά το ταξίδι του, στα νησιά Cape Verde, για ολιγοήμερη ανάπαυση του πληρώματος, πριν συνεχίσει για την Αργεντινή σε ανάδυση αλλά και σε κατάδυση. Τελικά το U-977 έφτασε στο La Mar del Plata στις 17 Αυγούστου του 1945, όπου και παραδόθηκε στις αρχές, 108 ημέρες από τον απόπλου του, από τη Νορβηγία και 99 ημέρες από τον απόπλου του από το νησί Holsnoy, έχοντας διανύσει μια απόσταση 14.157 χλμ. Τελικά το επικό αυτό ταξίδι, μάλλον αποδείχθηκε ανώφελο, αφού το πλήρωμα δεν απέφυγε την αιχμαλωσία.

Παραδόθηκε από τους Αργεντινούς στους Αμερικανούς και μετά στους Βρετανούς, οι οποίοι τους ανέκριναν για πολλές ημέρες για το αν μετέφεραν στην Αργεντινή αξιωματούχους των ναζί ή ποσότητες χρυσού. Τίποτα από αυτά δεν αποδείχθηκε, ούτε όμως και διαψεύστηκε. Πρακτικά κανείς δεν γνωρίζει για ποιο λόγο το U-977 έκανε ένα ταξίδι 14.000 χλμ. για να παραδοθεί στην Αργεντινή. Όσο για το U-977, αφού έπλευσε με αμερικανικό πλήρωμα στις ΗΠΑ, χρησιμοποιήθηκε ως στόχος και βυθίστηκε το 1946 σε άσκηση.

Τι έγινε στην πραγματικότητα

Αυτή είναι η επίσημη εκδοχή των γεγονότων. Το 1947 ο κυβερνήτης του υποβρυχίου Schäffer, έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «66 ημέρες κατά από το νερό» το οποίο κυκλοφόρησε σε περιορισμένα αντίτυπα σε Αργεντινή και Ισπανία. Το 1952, το βιβλίο κυκλοφόρησε και στα αγγλικά αλλά με 25.000 «κρίσιμες» λέξεις λιγότερες. Σύμφωνα με τον ιστορικό Μαρκ Φέλτον και τα αρχεία του Ναυτικού της Αργεντινής τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν το 2002 και την έκδοση του βιβλίου στα Ισπανικά, φαίνεται μια άλλη εκδοχή.

Το υποβρύχιο δεν απέπλευσε στις 2 Μαΐου από το νησί Bergen, αλλά στις 10, δύο ημέρες δηλαδή μετά την παράδοση της Γερμανίας! Το υποβρύχιο στη συνέχεια κατευθύνθηκε στη Δανία, όπου παρέλαβε ένα πολύ μεγάλο φορτίο με κάθε λογής προμήθειες και για το λόγο αυτό 16 άτομα από το πλήρωμα έμειναν πίσω, προκειμένου να κάνουν χώρο για τις προμήθειες αυτές. Το υποβρύχιο στη συνέχεια, άρχισε τον πλου του για τη νότιο Αμερική, όπου εντοπίστηκε αρκετές φορές από συμμαχικά αεροσκάφη, κάτι που καταρρίπτει τον ισχυρισμό του πλοιάρχου ότι έπλευσε 66 συνεχείς ημέρες σε κατάδυση. Το υποβρύχιο πέρασε τον ισημερινό στις 4 Ιουλίου και όχι στις 23 όπως ανέφερε αργότερα ο Schäffer, για να βρεθεί ανοικτά του Ρίο Ντε Τζανέιρο στις 10 Ιουλίου.

Η απόσταση που χωρίζει το Ρίο Ντε Τζανέιρο από το La Mar del Plata, είναι 1.300 χλμ.

Το υποβρύχιο ακόμη και εάν έπλεε σε κατάδυση με 4 κόμβους θα χρειαζόταν 9 ημέρες για να βρεθεί στο λιμάνι της Αργεντινής. Το υποβρύχιο είναι επιβεβαιωμένο ότι έφτασε στο La Mar del Plata στις 17 Αυγούστου. Κατά συνέπεια υπάρχουν 38 ολόκληρες ημέρες κατά τις οποίες, κανείς δεν γνωρίζει που ήταν και τι ακριβώς έκανε το U-977 και είναι αμφίβολο εάν θα μάθουμε ποτέ. Όταν το σκάφος έφτασε στο λιμάνι της Αργεντινής όλο το φορτίο έλειπε, ενώ υπήρχαν μόνο οι 11 τορπίλες στη θέση τους.

Το U-530

Το άλλο υποβρύχιο που κατάφερε και έφτασε στην Αργεντινή ήταν το U-530. Επρόκειτο για ένα Type IXC/40, που είχε ενταχθεί στο γερμανικό Ναυτικό τον Οκτώβριο του 1942. Ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο σε διαστάσεις του U-977: Είχε πλήρες εκτόπισμα σε κατάδυση 1.257 τόνους, μήκος 76,7 μέτρα και μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα 18,2 κόμβων στην επιφάνεια και 7,3 κόμβων σε κατάδυση. Είχε αυτονομία 25.650 χλμ. με ταχύτητα 10 κόμβων σε ανάδυση και 117 χλμ. με 4 κόμβους σε κατάδυση, χωρίς τη χρήση βέβαια συσκευής σνόρκελ.

Το μέγιστο βάθος κατάδυσης ανερχόταν σε 230 μέτρα και ως οπλισμό έφερε έξι τορπιλοσωλήνες (4 μπροστά και 2 στην πρύμνη) των 533 χλστ. συν ένα πυροβόλο των 105 χλστ. στο κατάστρωμα.

Πριν τον απόπλου του για τη νότια Αμερική, είχε συμπληρώσει 6 περιπολίες βυθίζοντας δύο εμπορικά πλοία και προκαλώντας ζημιές σε ακόμη δέκα. Η ιστορία του U-530 σχετικά με το ταξίδι στις νότιες θάλασσες συνδέεται με αυτή του U-977, αλλά τα στοιχεία για τον πλου του στην Αργεντινή είναι λίγα. Όπως και το -977, έτσι και το -530 πήρε εντολή στις 5 Μαΐου να σταματήσει τις επιχειρήσεις και να παραδοθεί στους συμμάχους.

Το πλήρωμα όμως του υποβρυχίου ισχυρίζεται ότι δεν άκουσε αυτή την εντολή παρά στις 8 Μαΐου, δεν υπάκουσε και απέπλευσε κατά τη διάρκεια της 7ης περιπολίας του για τη νότια Αμερική, όπου και έφτασε στις 10 Ιουλίου του 1945 στο ναύσταθμο του Ναυτικού της Αργεντινής στο La Mar del Plata, μετά από δύο μήνες περίπου στη θάλασσα.

Ο κυβερνήτης του Otto Wermuth, στις ανακρίσεις που ακολούθησαν δεν έδωσε καμία απάντηση γιατί είχαν πετάξει στη θάλασσα στο πυροβόλο, γιατί τα μέλη του πληρώματος δεν έφεραν επάνω τους προσωπικά έγγραφα και το κυριότερο τι απέγινε το ημερολόγιο του υποβρυχίου.

Το γεγονός ότι και τα δύο υποβρύχια είχαν ξεκινήσει για την Αργεντινή πρακτικά την ίδια περίοδο, μετά τις 5 Μαΐου, με το U-530 να φτάνει σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα από το U-977, ίσως σημαίνει ότι βρισκόταν εγγύτερα της νότιας Αμερικής, ενδεχομένως κάπου στον Ατλαντικό. Η μάλλον απρόσμενη άφιξη του υποβρυχίου στην Αργεντινή προκάλεσε σειρά θεωριών.

Ο ναύαρχος Jorge Dodsworth Martins του Ναυτικού της Βραζιλίας θεώρησε το -530, ως υπεύθυνο για τη βύθιση στις 4 Ιουλίου του 1945, του καταδρομικού Bahia, ενώ ο ναύαρχος Dudal Teixeira, επίσης του Ναυτικού της Βραζιλίας πίστευε ότι το υποβρύχιο είχε έρθει από την Ιαπωνία. Αργεντινός δημοσιογράφος είχε αναφέρει, ότι είχε δει έκθεση στης Αστυνομίας του Μπουένος Άιρες στην οποία αναφερόταν ότι το -530 είχε αποβιβάσει, πριν παραδοθεί στο Mar del Plata, ένα υψηλόβαθμο αξιωματικό και ένα ή μια πολίτη, προκαλώντας σενάρια ότι επρόκειτο για τον Χίτλερ και την Εύα Μπράουν, χωρίς βέβαια κάτι τέτοιο να αποδειχθεί ποτέ.

Σε επίσημη ανακοίνωσή του το Ναυτικό της Αργεντινής ανέφερε ότι το U-530 δεν εμπλεκόταν στην βύθιση του καταδρομικού του Ναυτικού της Βραζιλίας, δεν μετέφερε κανένα αξιωματούχο των ναζί ούτε είχε αποβιβάσει προσωπικό σε ακτή της Αργεντινής πριν την παράδοσή του. Το πλήρωμα του U-530 κρατήθηκε πριν παραδοθεί στους Αμερικανούς ενώ το υποβρύχιο βυθίστηκε σε ασκήσεις του αμερικανικού Ναυτικού στις 28 Νοεμβρίου του 1947.

Τι έγινε στην πραγματικότητα
Τίποτα περισσότερο δεν έγινε γνωστό για την αποστολή του U-530.

Τώρα με νεότερα στοιχεία, φαίνεται πως το U-530 βρισκόταν στη θάλασσα από τις 3 Μαρτίου όταν απέπλευσε από το νορβηγικό λιμάνι Κρίστιενσεν με μια και μοναδική αποστολή: Να εξαπολύσει επίθεση με χημικά όπλα (αέριο νεύρων) με το πυροβόλο του κατά της Νέας Υόρκης, κατόπιν εντολής του ίδιου του Χίτλερ ως αντίποινα για την φονική αεροπορική επιδρομή των συμμάχων στη Δρέσδη των συμμάχων.

Για να μπορέσει το υποβρύχιο να μεταφέρει το φορτίο των χημικών όπλων, είχαν αφαιρεθεί εντελώς οι τορπίλες και το τορπιλοστάσιο χρησίμευσε ως χώρος αποθήκευσης του επικίνδυνου αερίου.

Σύμφωνα με την μαρτυρία του κυβερνήτη του, από τα αποχαρακτηρισμένα αρχεία του Ναυτικού της Αργεντινής, στις 24 Απριλίου το υποβρύχιο έφτασε μέχρι τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Μάλιστα ο Wermuth είπε αργότερα στους ανακριτές του ότι μπορούσε να δει από το περισκόπιο «τραίνα και αυτοκίνητα». Δεν εξήγησε ποτέ τους λόγους γιατί βρέθηκε τόσο κοντά στις ακτές της Νέας Υόρκης, επαναλαμβάνοντας συνέχεια ότι ήταν εκεί με διαταγή, όχι του Ναυτικού αλλά από το Βερολίνο.

Από τις ανακρίσεις του πληρώματος δεν εξηγήθηκε, γιατί μεσολάβησαν δύο μήνες από τη στιγμή που πήρε το σήμα για παράδοση μέχρι τις 10 Ιουλίου που έφτασε στην Αργεντινή, για ένα ταξίδι δύο εβδομάδων. Δεν εξηγήθηκε πότε και γιατί απομακρύνθηκε το πυροβόλο. Μέλη του πληρώματος ανέφεραν ότι αυτό είχε πεταχθεί ενόσω το υποβρύχιο ήταν στη θάλασσα, ενώ ο κυβερνήτης Wermuth, είχε δηλώσει ότι αυτό απομακρύνθηκε όταν το υποβρύχιο βρισκόταν σε ναύσταθμο στην Γερμανία, πριν τον απόπλου του.

Σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, το αμερικανικό Ναυτικό που ανέλαβε στη συνέχεια να φέρει το υποβρύχιο στις ΗΠΑ, βρήκε το U-530 σε άθλια κατάσταση, με σημαντική διάβρωση και χωρίς καμία τορπίλη. Επίλογος Τ ο μυστήριο με την πραγματική αποστολή των υποβρυχίων U-977 και U-530 ουδέποτε λύθηκε. Βασικοί μάρτυρες δεν μίλησαν ποτέ, τα στοιχεία καταστράφηκαν και το μόνο που έμεινε είναι τα αρχεία του Ναυτικού της Αργεντινής για να δώσουν κάποια ερμηνεία. Σημασία έχει πως οι μαρτυρίες και των δύο κυβερνητών, παρουσιάζουν ένα κενό δύο μηνών περίπου που κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς έκαναν και για ποιο λόγο πήγαν στη νότια Αμερική, για να αιχμαλωτιστούν εκεί.

Τι απέγινε το μεγάλο φορτίο του U-977 και που το άφησε; Γιατί το U-530 δεν πραγματοποίησε τελικά την επίθεση στη Νέα Υόρκη; Κάποια στοιχεία λένε πως υπήρξε διαφωνία των μελών των πληρώματος, άλλα λένε πως ο Κάιτελ και ο Ντένιτς έπεισαν τον Χίτλερ να ανακαλέσει τη διαταγή. Αυτό όμως που σίγουρα αποτελεί κοινή πεποίθηση είναι πως η αποστολή των δύο αυτών σκαφών σχετίζεται κατά ένα τρόπο που είναι άγνωστος σήμερα.

Υπήρχε όμως και άλλο ένα υποβρύχιο, από την περίφημη κλάση των Type XXI, την πιο σύγχρονη που εμφανίστηκε στον Β΄ΠΠ το U-3523, για το οποίο οι πληροφορίες ήθελαν να είχε φτάσει στην Αργεντινή.

Το υποβρύχιο αγνοούνταν επί 73 ολόκληρα χρόνια, όταν το 2018 το ναυτικό μουσείο της Δανίας ανακοίνωσε ότι το εντόπισε 12- ν.μ. βόρεια του Skagen, της βορειότερης πόλης της Δανίας έχοντας πέσει θύμα ενός βρετανικού B-24 Liberator στις 6 Μαΐου του 1945.

Το σκάφος βρίσκεται σχεδόν μισοθαμμένο στον βυθό σε βάθος 123 μέτρων.

Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για πιο λόγο είχε αποπλεύσει από τη Δανία μια ημέρα πριν, με την οδηγία του Ντένιτς για παύση των επιχειρήσεων να ήταν σε ισχύ έχουν δώσει τροφή σε διάφορα σενάρια για το ποιους και τι ακριβώς μετέφερε.