Ποιος ήταν ο Ονόμαρχος

Ο Ονόμαρχος ήταν σημαντικός πολιτικός και στρατηγός των Φωκέων που διακρίθηκε στον Γ΄ Ιερό Πόλεμο. Ήταν γιος του Θεότιμου και αδερφός του Φιλόμηλου. Μετά την ήττα των Φωκέων στο Νέον και το θάνατο του αδερφού του, που ήταν ο στρατηγός των Φωκέων, συγκέντρωσε και έσωσε τα αποδεκατισμένα τμήματα του φωκικού στρατού και το 354 π.Χ. έπεισε τους συμπατριώτες του να συνεχίσουν τον πόλεμο και να του παραχωρήσουν έκτακτες εξουσίες, με την ανακήρυξή του σε στρατηγό.

Έχοντας αυτή την εξουσία ο Ονόμαρχος χρησιμοποίησε τους θησαυρούς από το ιερό των Δελφών που είχε ήδη υφαρπάξει ο Φιλόμηλος, με σκοπό τον εξοπλισμό του φωκικού στρατού προκειμένου να αντιμετωπίσει το συνασπισμό Λοκρών και Θηβαίων. Επιπλέον ιδιοποιήθηκε περιουσιακά στοιχεία των πόλεων που είχαν αντιταχθεί στο Φωκικό Κοινό.

Έκοψε νέα νομίσματα (με το όνομά του) τα οποία του επέτρεψαν τη στρατολόγηση περίπου 20.000 μισθοφόρων και τον καλύτερο εξοπλισμό του στρατού του. Μετά από αυτές τις προετοιμασίες κατέλαβε το Θρόνιο στη Λοκρίδα, υπέταξε την Άμφισσα, κυρίευσε τη Δωρική Τετράπολη και τέλος κατέλαβε και τον Ορχομενό, πολιορκώντας τη Χαιρώνεια αλλά χωρίς επιτυχία.

Μετά από από πρόσκληση του τυράννου των Φερών Λυκόφρονος, που δεχόταν επίθεση από τους Μακεδόνες, έστειλε τον αδελφό του [Φάυλλος|Φάυλλο]] επικεφαλής εκστρατευτικού σώματος στη Θεσσαλία. Ο Φάυλλος όμως απέτυχε και ο Ονόμαρχος ηγήθηκε ο ίδιος όλου του φωκικού στρατεύματος και εισέβαλε δύο φορές στη Θεσσαλία (354-353 π.Χ.) αναγκάζοντας ύστερα από ισάριθμες νίκες το Φίλιππο το Β΄να επιστρέψει στη Μακεδονία. Η επιτυχία του αυτή συνετέλεσε στο να θεωρείται ο Ονόμαρχος το 353 π.Χ. ως η σημαντικότερη προσωπικότητα της Ελλάδας.

Ωστόσο το 352 π.Χ η νέα εκστρατεία εναντίον του Φιλίππου, ύστερα από νέα πρόσκληση του Λυκόφρονος, είχε μοιραίο τέλος για τον Ονόμαρχο. Σε μάχη που έγινε στη θέση Κρόκιον πεδίον κοντά στον Παγασητικό κόλπο οι δυνάμεις των Φωκέων ηττήθηκαν και ο Ονόμαρχος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της μάχης.

Οι πηγές περιγράφουν διαφορετικά τον τρόπο του θανάτου του: άλλοι παραδίδουν ότι πνίγηκε (Ευσέβιος) στην προσπάθειά του να φτάσει κολυμπώντας στον αθηναϊκό στόλο, ενώ άλλοι, όπως ο Διόδωρος και ο Έφορος υποστήριζαν ότι συνελήφθη και θανατώθηκε από τον Φίλιππο, και ο Παυσανίας, τέλος, θεωρούσε ότι σκοτώθηκε από τα βέλη των ίδιων του των στρατιωτών.

Μετά το τέλος της μάχης ο Φίλιππος κατόρθωσε να περισυλλέξει το πτώμα του και διέταξε τη σταύρωση του για παραδειγματισμό. Κάποιοι συγγραφείς παραδίδουν ότι επέδειξε ιδιαίτερη σκληρότητα και προς τους αιχμαλωτισθέντες Φωκείς στρατιώτες (περίπου 3.000), τους οποίους έπνιξε στη θάλασσα. Η δικαιολογία της τιμωρίας τους ήταν η ιεροσυλία που είχαν διαπράξει το 354 π.Χ., όταν και είχαν λεηλατήσει τους θησαυρούς στους Δελφούς.