Καταρχήν, παραμόνα ήταν οι μετά τον τοκετό μέρες παραμονής της λεχώνας στο σπίτι της, μέρες που η κατάστασή της απαιτούσε ιδιαίτερες φροντίδες και ευκολίες στις σπιτικές δουλειές, για να αναρρώσει χωρίς επιλόχειους πυρετούς και άλλα προβλήματα. Οι μέρες αυτές έφταναν ως τη βάπτιση του νεογέννητου, που κάποτε γινόταν οκτώ ή δέκα-δεκαπέντε μέρες μετά τον τοκετό. Στο διάστημα αυτό γίνονταν οι συγχαρητήριες επισκέψεις στη λεχώνα από τις συγγένισσες, γειτόνισσες, φίλες, συγχωριανές. Προσέρχονταν οι γυναίκες με εκλεκτά φαγητά, όπως «μακαρίνα», «φούστορον» (ομελέτα), «σιτλίν» (ρυζόγαλο), χαλβά, και προπαντός γαλακτοκομικά. Τα έφερναν μέσα σε καθαρά σκεύη, τοποθετημένα πάνω σε δίσκο, σκεπασμένα μάλιστα με κάτασπρη πετσέτα. Στις φτωχές οικογένειες και τις στερημένες πρόσφεραν όλες οι γυναίκες του χωριού γάλα, για να έχει η λεχώνα βούτυρο, μυζήθρα κτλ.
Οι ευχές που συνόδευαν τις προσφορές και απευθύνονταν στους στενούς συγγενείς του νεογέννητου, ήταν του τύπου «Φως τ’ ομμάτα ’σουν» (φως, χαρά στα μάτια σας), «ο Θεόν να χαρίζ’ σας ατο» (Ο Θεός να σας το χαρίσει, να ζήσει).
Στη μητέρα εύχονταν: «Περαστικά κι άμον σίδερον» (περαστικά και σιδερένια) ή «Χαϊρλίδικον το μωρό σ’ και καλοπίταγον» (προκομμένο να γίνει το παιδί σου και πρόθυμο για δουλειές).
Αν με τις επισκέψεις αυτές μαζεύονταν πολλά φαγώσιμα και υπήρχε φόβος, στις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, να χαλάσουν, κάθονταν όσοι νηστικοί, μικροί μεγάλοι, συγγενείς και γείτονες, και τα κατανάλωναν.
Σε περιπτώσεις που η λεχώνα δεν είχε ανθρώπους, ιδίως γυναίκες (πεθερά, κουνιάδες) μες στο σπίτι, οι επισκεπτόμενες γυναίκες προθυμοποιούνταν να βοηθήσουν σε δουλειές, όπως το πλύσιμο ρούχων ή σκευών, το ράψιμο, το ζύμωμα κτλ.
Συνέπεια όλων αυτών ήταν να λέγονται παραμόνα και οι συγχαρητήριες επισκέψεις (επήγα σα παραμόνα) καθώς και τα προσφερόμενα εδέσματα, εξού και η λογοπαικτική φράση όσων παινεύονταν: «Εγώ έφαγα και α σα παραμόνα μ’».
Τέλος, παραμόνα λεγόταν και το συμπόσιο που γινόταν στη βάφτιση βρέφους, εξού και η ευχή που δινόταν σε μια γυναίκα: «Τα παραμόνα σ’ να τρώγω», που σημαίνει «εύχομαι να γεννήσεις παιδί, να γίνεις μητέρα και να φάμε στα βαφτίσια του».
Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, εκδ. Μαλλιάρης.
Ακολουθήστε το Hellas-now.com στο Facebook και στο Google news. Μπορείτε επίσης να μας βρείτε στο Telegram και στο Twitter
