Γνωρίζετε ποιος ήταν ο σπουδαιότερος Ολυμπιονίκης της αρχαίας Ελλάδας

Αν το δίλημμα «Μέσι ή Ρονάλντο» αποτελεί σπαζοκεφαλιά σήμερα, παρότι τους έχουμε δει στο γήπεδο και να αγωνίζονται μεταξύ τους, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο όταν το ερώτημα αφορά τον σπουδαιότερο Ολυμπιονίκη στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαίας Ελλάδας.

Με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε από το Ολυμπιακό Μητρώο, συνολικά έγιναν 293 Ολυμπιακοί Αγώνες από το 776 π.Χ. έως το 393 μ.Χ. και διεξήχθησαν 4.760 αγώνες. Ωστόσο, γνωρίζουμε μόνο για 1.029 νίκες, δηλαδή λιγότερο από το 22% του συνολικού αριθμού.

Επίσης, ξέρουμε τα ονόματα 794 αρχαίων Ολυμπιονικών και αγνοούμε των υπόλοιπων συμμετεχόντων, γιατί οι αρχαίοι ενδιαφέρονταν μόνο για τους νικητές, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πρώτη, δεύτερη ή τρίτη θέση, άρα δεν υπήρχε λόγος να καταγραφούν οι υπόλοιποι συμμετέχοντες.

Η ιστοσελίδα biblicalarchaeology.org έγραψε ότι «αν η αναλογία μεταξύ νικητών και νικών που καταγράφονται στο Ολυμπιακό Μητρώο (794:1.029) είναι αντιπροσωπευτική του τι πραγματικά συνέβη σε ολόκληρη την ιστορία των Αγώνων, θα περιμέναμε να έχουμε 3.672 αρχαίους νικητές. Αυτό σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε τίποτα απολύτως για 2.878 Ολυμπιονίκες».

Είναι δυνατόν λοιπόν να καθοριστεί ο μεγαλύτερος Ολυμπιονίκης της αρχαίας Ελλάδας; Με βάση αυτά που γνωρίζουμε είναι δύσκολο να υπάρξει μια σίγουρη απάντηση, ειδικά από τη στιγμή που επτά αθλητές είχαν κερδίσει τρεις φορές μέσα σε μία ημέρα, αλλά γνωρίζουμε μόνο τον έναν. Πρόκειται για τον Λεωνίδα της Ρόδου, που βρέθηκε 12 φορές στην κορυφή ως νικητής σε ατομικά αθλήματα, κάτι που καταρρίφθηκε μόλις το 2016 από τον Αμερικανό κολυμβητή Μάικλ Φελπς όταν κατέκτησε το 13ο χρυσό του ολυμπιακό μετάλλιο.

Άλλοι σπουδαίοι αθλητές της αρχαίας Ελλάδας ήταν ο Θεαγένης της Θάσου που κέρδισε συνολικά 1.300 αγώνες κατά τη διάρκεια της 22χρονης καριέρας του, αλλά και ο Άστυλος από τον Κρότωνα που ξεχώρισε αγώνες τρεξίματος.

Αρχαίοι κατάλογοι

Ο πρώτος γνωστός κατάλογος ολυμπιονικών συντάχθηκε από τον Ιππία τον Ηλείο στο έργο Ὀλυμπιονικών ἀναγραφή στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. και ακολούθησαν πολλοί άλλοι κατά την αρχαιότητα, είτε αποσπασματικοί και περιγραφικοί, όπως οι αναφορές του περιηγητή Παυσανία του 2ου αιώνα μ.Χ. και του συγγραφέα Αθήναιου, είτε αναλυτικοί όπως του συγγραφέα Σέξτου Ιουλίου Αφρικανού κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ. και του μοναχού Πανόδωρου του Αλεξανδρινού τον 5ο αιώνα μ.Χ., καθώς και ανώνυμα ανακαλυφθέντα έγγραφα όπως οι πάπυροι της Οξυρρύγχου, στους οποίους περιέχονται τρεις κατάλογοι ολυμπιονικών,ή ακόμα και πολλές επιγραφές μνημείων και αγαλμάτων οι οποίες δίνουν πληροφορίες για τον ολυμπιονίκη στο οποίο αφιερώθηκαν.

Παράλληλα υπάρχει πλήθος επιπλέον αναφορών στα διάφορα αρχαία έργα πολλών συγγραφέων είτε σε ολυμπιονίκες είτε στα έτη τέλεσης των διοργανώσεων, καθώς το χρονικό των διοργανώσεων είχε την πρακτική χρήση ημερολογίου με τις διοργανώσεις να αποτελούν τα ορόσημα, μια πρακτική που φαίνεται να ξεκίνησε τον 4ο αιώνα π.Χ. στα γραπτά του Φίλιστου του Συρακούσιου και του Τίμαιου του Ταυρομενίτη και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη τον Κυρηναίο ως ένα ενιαίο και κοινό σύστημα χρονολόγησης για όλες τις πόλεις του ελληνικού κόσμου.