Έπεσε ο Άσαντ – Κατελήφθη η Δαμασκός

Με την πτώση του καθεστώτος του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ την Κυριακή, φαίνεται ότι η εποχή μιας ξεκάθαρης ενιαίας εξουσίας στο μεγαλύτερο μέρος της Συρίας πλησιάζει στο τέλος της.

Οι Σύροι αντάρτες αποτελούνται από μια διάφορες ομάδες και οργανώσεις που δεν μοιράζονται απαραίτητα το ίδιο όραμα της πραγματικότητας – εκτός από την ενότητά τους ενάντια στο καθεστώς Άσαντ, τον κοινό τους εχθρό.

Η Μέση Ανατολή έχει αλλάξει δραματικά μέσα σε μόλις οκτώ ημέρες.

Ένας αντάρτικος στρατός μπόρεσε να καταλάβει τμήματα της χώρας, εισβάλλοντας στη Δαμασκό και γκρεμίζοντας μια φωτογραφία του Χαφέζ αλ-Άσαντ.

Ποιοι χάνουν με την πτώση του Άσαντ

Οι μεγάλοι χαμένοι είναι η Ρωσία και το Ιράν. Και οι δύο συνέβαλαν καθοριστικά στη στήριξη του καθεστώτος από τότε που ξεκίνησαν οι εξεγέρσεις το 2011.

Για τη Ρωσία, η Συρία είναι ο ισχυρότερος σύμμαχός της στη Μέση Ανατολή. Δίνει μεγάλη επιρροή στη Μόσχα στην περιοχή.

Ο Άσαντ επέτρεψε στη Ρωσία να έχει μια ναυτική βάση στο Ταρτούς και μια αεροπορική βάση στη Λατάκια σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη της Μόσχας. Αυτό έδωσε στη Ρωσία μια βασική στρατηγική ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο και αεροπορική ικανότητα σε όλη την περιοχή.

Για το Ιράν, σπάει τη σιιτική ημισέληνο από το Ιράν, μέσω της Συρίας στον Λίβανο. Το καθεστώς Άσαντ ήταν Αλαουίτη, παρακλάδι των Σιιτών. Η εγγύτητά του με το Ιράν το έκανε εχθρό του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας.

Πώς έπεσε ο Άσαντ

Πριν από δύο εβδομάδες, το καθεστώς Άσαντ στη Δαμασκό εμφανιζόταν τόσο σταθερό όσο οποιοδήποτε καθεστώς στη Μέση Ανατολή. Είχε αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση το 2011, όταν ξεκίνησε μια εξέγερση στη νότια πόλη Deraa, με παρόμοιες διαδηλώσεις να λαμβάνουν χώρα σε όλη τη χώρα.

Η οικογένεια Άσαντ κυβέρνησε τη Συρία με σιδερένια πυγμή για 54 χρόνια – πρώτα ο Χαφέζ αλ Άσαντ και μετά ο γιος του, Μπασάρ.

Το Ιράν και η Ρωσία βοήθησαν τον Άσαντ να παραμείνει στην εξουσία. Το Ιράν προσέφερε εθελοντικά μαχητές από την αντιπρόσωπό του, τη Χεζμπολάχ. Αυτοί οι μαχητές της Χεζμπολάχ αποδείχθηκαν αποτελεσματικοί, συντρίβοντας πολλούς από αυτούς που προσπαθούσαν να ρίξουν τον Άσαντ.

Η Χεζμπολάχ, ως σιιτική μουσουλμανική ομάδα, νίκησε μια σειρά από σουνιτικές μουσουλμανικές ομάδες.

Μία από αυτές τις σουνιτικές ομάδες, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, εξαπέλυσε πλήγμα κατά του καθεστώτος που φαίνεται να ήταν θανατηφόρο.

Η ομάδα είχε έδρα στην Ιντλίμπ, στο βόρειο τμήμα της Συρίας, και προφανώς το καθεστώς την έβλεπε περισσότερο ως ενοχλητική παρά ως υπαρξιακή απειλή.

Η Ρωσία αποσπάστηκε

Όποια και αν είναι η μαχητική ικανότητα της ομάδας, φαίνεται να έχει κάνει μια άψογη κρίση όσον αφορά το timing. Οι εξωτερικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να αποκρούσουν οποιαδήποτε επίθεση στο καθεστώς – Ρωσία, Ιράν και Χεζμπολάχ – έχουν αποσπαστεί σοβαρά.

Η Ρωσία έχει επικεντρωθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στον πόλεμο της στην Ουκρανία. Ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θα επιδιώξει μια λύση στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας «μέσα σε 24 ώρες» από την ανάληψη των καθηκόντων του και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναγκάσει τους μαχητές να καθήσουν σε ένα τραπέζι.

Το Ιράν επικεντρώθηκε στο Ισραήλ

Δεν είναι μόνο η Ρωσία που έχει ελάχιστες δυνατότητες να βοηθήσει τον Άσαντ. Το Ιράν έχει τα μάτια του στο Ισραήλ και όχι στη Συρία.

Όταν ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ συμφώνησε σε κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι το Ισραήλ θα επικεντρωθεί στο Ιράν.

Το Ιράν, λοιπόν, βρίσκεται σε επιφυλακή για νέα πιθανή επίθεση από το Ισραήλ. Επιπλέον, ο κύριος πληρεξούσιος του Ιράν, η Χεζμπολάχ, έχει τραυματιστεί σοβαρά από το Ισραήλ στον πόλεμο στον Λίβανο.

Το Ισραήλ σκότωσε τον παντοδύναμο ηγέτη του, Σεΐχη Χασάν Νασράλα, αρκετούς από τους ανώτερους στρατιωτικούς διοικητές του και πολλούς από τους μαχητές του.

Έτσι, με τη Ρωσία και το Ιράν αποσπασμένα και τη Χεζμπολάχ αδύναμη, η Hayat Tahrir al-Sham χτύπησε.

Σπάνια κάποια ομάδα ανταρτών, σε ένα μόνο χτύπημα, άλλαξε τη Μέση Ανατολή τόσο ολοκληρωμένα όσο αυτή η ομάδα.

Αλλά τι θα συμβεί μετά; Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.