Δεν έχουμε μόνο οι σημερινοί Έλληνες αδυναμία στα γλυκά, αλλά και οι αρχαίοι πρόγονοι μας τα τιμούσαν ιδιαίτερα.
Η βασική πρώτη ύλη των γλυκών στην αρχαία Ελλάδα ήταν οι ξηροί καρποί. Με αυτούς ετοίμαζαν τα «τραγήματα», τα οποία σέρβιραν πριν ή μετά το κυρίως φαγητό. Ενα από τα πιο αγαπημένα τραγήματα ήταν τα καραμελωμένα αμύγδαλα.
Οι πηγές από όπου έχουν αντληθεί οι περισσότερες πληροφορίες που έχουμε σχετικά με τις γαστριμαργικές συνήθειες, τις συνταγές και τα ήθη γύρω από τα τραπέζια της Αρχαίας Ελλάδας είναι δύο.
Οι Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου, Αλεξανδρινού βιολόγου, γαστρονόμου και ρήτορα που έζησε στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ., και το έργο του Αρχέστρατου, Συρακούσιου ποιητή και φιλοσόφου του 4ου π.Χ. αιώνα, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της δυτικής γαστρονομίας.
Σύμφωνα λοιπόν με τις πηγές αυτές, τα γλυκά των αρχαίων Ελλήνων ή αλλιώς νωγαλεύματα ήταν τα εξής:
ο σησαμούς (παστέλι από σουσάμι)
η μουστόπιτα (μουσταλευριά),
ο μηλοπλακούς (κυδώνι βρασμένο σε μέλι),
το λάγανον ή λαλλάγγι (είδος τηγανίτας)
ο κοπτοπλακούς (γλύκισμα με φύλλα ζύμης, αμύγδαλα, καρύδια και μέλι που μοιάζει να είναι πρόγονος του σημερινού μπακλαβά)
οι πλακούντες (πίτες με ζυμάρι, τυρί, μέλι, σουσάμι και καρυκεύματα)
η άμμιλος (τούρτα),
η μελιττούτα (μελόπιτα),
τα τήγανα (λουκουμάδες)
Επίσης, ιδιαίτερα δημοφιλή ήταν τα γλυκά του κουταλιού όπως τα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα – φρούτα συντηρημένα σε ζάχαρη.
Μπακλαβάς, το γλυκό της αρχαίας Κρήτης
Στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν Γάστριν ή κοπτοπλακούς κι ήταν το πλέον δημοφιλές γλυκό στην Κρήτη από την Μινωϊκή εποχή (3.000 π.Χ. έως 1450 π. Χ.). Η συνταγή έχει σωθεί από τον αρχαίο συγγραφέα γαστρονομίας Χρύσιππο.
Πάρε αφράτα καρύδια της Θάσου, φουντούκια του Πόντου και αμύγδαλα και μαζί με σπόρους μαύρης παπαρούνας καβούρδισε τα και πρόσεχε τα να μην καούν.
Βάλε τα σε καθαρό γουδί και κοπάνισε τα καλά.
Ανακάτεψε μέσα τα φρούτα και ζύμωσε τα με βρασμένο μέλι.
Βάλε αρκετό πιπέρι και ανακάτεψε τα να ομογενοποιηθούν.
Το μίγμα γίνεται μαύρο λόγω της μαύρης παπαρούνας.
Άπλωσε το και κάνε το τετράγωνο.
Έπειτα τρίψε λευκό σουσάμι και κοπάνισε το να γίνει πολτός και ζύμωσε το με βρασμένο μέλι.
Άνοιξε δύο φύλλα και βάλε το ένα κάτω και το άλλο επάνω με το μίγμα στη μέση, έτσι που να έχει τοποθετηθεί κατά τρόπο συμμετρικό.
Χρύσιππος ο Τυανεύς
