Η σημασία των ονομάτων των ημίθεων στην ελληνική μυθολογία συνδέεται άρρηκτα με την ταυτότητα, τις ιδιότητες και τη δράση τους. Τα ονόματα συχνά αποκαλύπτουν την καταγωγή τους, τις δυνάμεις που κατέχουν, ή ακόμα και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους. Εξετάζοντας τα ονόματα, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον ρόλο τους στο μυθολογικό σύστημα και τη θέση τους στην αρχαία ελληνική κοινωνία.
Το όνομα τού Ημίθεου Ηρακλή, γιού τού Δία και τής Αλκμήνης, προέρχεται από το κύριο όνομα «Ήρα» και το ουσιαστικό «κλέος» (δόξα), και σημαίνει «δόξα τής Ήρας».
Στην ίδια οικογένεια ανήκουν και τα ονόματα Ηρακλείδης (ο γιός, ο απόγονος τού Ηρακλή), Ηράκλειος (εκείνος που ανήκει στον Ηρακλή, που είναι τού Ηρακλή) και Ηράκλειτος (ο φημισμένος, ο ένδοξος όσο και η Ήρα).
Από τον μέλλοντα «θήσω» (θα θέσω) τού ρήματος «τίθημι» (θέτω) προέρχεται το όνομα Θησεύς, που σημαίνει «αυτός που θα θέσει, που θα ιδρύσει». Ο Ήρωας Θησεύς (Θησέας), γιός τού Αιγέα και τής Αίθρας, είναι ο θεμελιωτής τής πόλης των Αθηνών και εμπνευστής τής γιορτής των Παναθηναίων.
Από το ρήμα «ιάομαι, ιώμαι», που σημαίνει «γιατρεύω, θεραπεύω», και συγκεκριμένα από τον μέλλοντα «ιάσομαι» (θα γιατρεύσω, θα θεραπεύσω) προέρχεται το όνομα τού Ήρωα Ιάσονα, γιού τού Αίσονα και τής Πολυμήδης και αρχηγού τής Αργοναυτικής Εκστρατείας. Ιάσων (Ιάσονας), λοιπόν, σημαίνει «αυτός που θα γιατρεύσει, που θα θεραπεύσει».
Το όνομα προέρχεται από τον μέλλοντα «πέρσω» (θα εκπορθήσω) τού ρήματος «πέρθω» (εκπορθώ) και σημαίνει «αυτός που θα εκπορθήσει». Ο Ήρωας Περσεύς (Περσέας) είναι γιός τού Δία και τής Δανάης.
Παρατηρούμε ότι τα ονόματα Θησεύς, Ιάσων και Περσεύς προέρχονται από τον μέλλοντα χρόνο των ρημάτων που τα παράγουν, γεγονός που υποδεικνύει ότι η ονοματοθεσία των τριών Ηρώων, κατά την παιδική τους ηλικία, επείχε θέση προφητικής αποκάλυψης ή, έστω, σαφούς προτροπής σχετικά με το μέλλον τους.
Το όνομα “Αχιλλέας” πιθανόν να προέρχεται από το “άχος” (λυπη) και “λαός” (λαός), υποδηλώνοντας τον πόνο και την οδύνη που έφερε στους Έλληνες και τους Τρώες κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου. Το όνομά του συνδέεται με τον ηρωισμό του, αλλά και με την τραγικότητά του, καθώς ήταν γνωστός για την υπερβολική του οργή και τη θνητότητά το