Ο απολιθωμένος σκελετός του Νεάντερταλ, που ανακαλύφθηκε σε ένα σύστημα σπηλαίων στην κοιλάδα του Ροδανού της Γαλλίας, αντιπροσωπεύει μια προηγουμένως άγνωστη γενεαλογία που χωρίστηκε από άλλους Νεάντερταλ πριν από περίπου 100.000 χρόνια. Οι ερευνητές ονόμασαν τον μυστηριώδη Νεάντερταλ ‘Thorin’.
Τα απολιθωμένα υπολείμματα του Thorin ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 2015 στο Grotte Mandrin – ένα σύστημα σπηλαίων που στέγαζε επίσης τους πρώιμους Homo sapiens – και εξακολουθεί να ανασκάπτεται αργά. Αυτό το τελευταίο έργο δείχνει ότι το σπήλαιο στέγασε επίσης Νεάντερταλ σε διαφορετική εποχή, περίπου 40.000 με 45.000 χρόνια πριν, προς το τέλος της ύπαρξής τους ως είδος.
Με βάση τη θέση του Thorin μέσα στο ίζημα του σπηλαίου, οι αρχαιολόγοι της ομάδας υποψιάστηκαν ότι έζησε περίπου 40-45.000 χρόνια πριν, καθιστώντας τον «ύστερο Νεάντερταλ». Για να προσδιορίσει την ηλικία του και τις σχέσεις του με άλλους Νεάντερταλ, η ομάδα εξήγαγε DNA από τα δόντια και τη γνάθο του και συνέκρινε την πλήρη αλληλουχία του γονιδιώματός του με προηγούμενα γονιδιώματα του Νεάντερταλ.
Παραδόξως, η αρχική γονιδιωματική ανάλυση έδειξε ότι ο Θόριν ήταν πολύ μεγαλύτερος από την αρχαιολογική εκτίμηση, επειδή το γονιδίωμά του ήταν πολύ διαφορετικό από άλλους ύστερους Νεάντερταλ και έμοιαζε πολύ περισσότερο με το γονιδίωμα των Νεάντερταλ που έζησαν περισσότερα από 100.000 χρόνια πριν.
Συγκρίνοντας το γονιδίωμά του με αυτά άλλων Νεάντερταλ, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι ο Θόριν έζησε περίπου 105.000 χρόνια πριν. Ωστόσο, τα αρχαιολογικά στοιχεία και η ανάλυση των ισοτόπων στα οστά του έδειξαν κατηγορηματικά ότι ο Θόριν έζησε όχι περισσότερο από 50.000 χρόνια πριν.
Για να λύσουν αυτό το αίνιγμα, οι ερευνητές ανέλυσαν ισότοπα από τα οστά και τα δόντια του Thorin για να αποκτήσουν εικόνα για το είδος του κλίματος στο οποίο ζούσε – οι ύστεροι Νεάντερταλ ζούσαν κατά την Εποχή των Παγετώνων, ενώ οι πρώιμοι Νεάντερταλ απολάμβαναν ένα πολύ θερμότερο κλίμα. Η ισοτοπική ανάλυση έδειξε ότι ο Θόριν ζούσε σε ένα πολύ ψυχρό κλίμα, καθιστώντας τον όψιμο Νεάντερταλ.
«Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ήμασταν πεπεισμένοι ότι ο Thorin ήταν πραγματικά ένας πρώιμος Νεάντερταλ, μόνο και μόνο επειδή η γενετική του καταγωγή ήταν τόσο μακρινή συγγενής με τους σύγχρονους Νεάντερταλ στην ίδια περιοχή», λέει το μέλος της ομάδας Tharsika Vimala του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. «Από την άλλη πλευρά, οι αρχαιολόγοι ήταν πεπεισμένοι ότι ήταν ένας όψιμος Νεάντερταλ».
«Εργαστήκαμε για επτά χρόνια για να μάθουμε ποιος έκανε λάθος—αρχαιολόγοι ή γονιδιολόγοι», λέει ο ερευνητής Ludovic Slimak που ανακάλυψε τον νέαντερρταλ.
Σε σύγκριση με τα προηγούμενα γονιδιώματα του Νεάντερταλ, το γονιδίωμα του Thorin έμοιαζε περισσότερο με άτομο που ανασκάφηκε στο Γιβραλτάρ και ο Slimak εικάζει ότι ο πληθυσμός του Thorin μετανάστευσε στη Γαλλία από το Γιβραλτάρ.
«Αυτό σημαίνει ότι υπήρχε ένας άγνωστος μεσογειακός πληθυσμός Νεάντερταλ του οποίου ο πληθυσμός εκτεινόταν από το πιο δυτικό άκρο της Ευρώπης μέχρι την κοιλάδα του Ροδανού στη Γαλλία», λέει ο Slimak.