Ο υπόγειος, σκοτεινός κόσμος που βρίσκεται τόσο κοντά μας, αλλά δεν γνωρίζουμε. Τα σπήλαια που σχηματίστηκαν στο υπέδαφος του νομού Λάρισας στο πέρασμα των χιλιετιών. Τα περισσότερα είναι ανεξερεύνητα και η απόκοσμη όψη τους δημιουργεί ρίγη.
Τα περισσότερα κρύβουν παγίδες και όποιος αποφασίσει να τα επισκεφθεί με διάθεση περιπέτειας θα πρέπει να λάβει τις κατάλληλες προφυλάξεις.
Σπήλαιο “Απατη Τρύπα” ή “Τρύπα του Μπουρσί”
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το υπό έρευνα σπήλαιο που ανακαλύφτηκε στις 26 Μαρτίου 1995, με μήκος 1800 μ., γεμάτο λιμνούλες και σταλακτίτες – σταλαγμίτες που σχηματίζουν πρωτότυπες φιγούρες και μορφές. Το σπήλαιο στο Κεφαλόβρυσο Ελασσόνας, δεν έχει εξερευνηθεί πλήρως, αλλά είναι πανέμορφο και οι γνωστοί θάλαμοι έχουν σταλαγμίτες και σταλακτίτες σε ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων. Αποστολή συνέχισης της εξερεύνησης και ολοκλήρωσης της χαρτογράφησης στο Κεφαλόβρυσο Ελασσόνας έγινε στις αρχές του 2004 από τον σπηλαιολογικό σύλλογο ΣΠΕΛΕΟ, με την συμμετοχή της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας & Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος.
Στους ντόπιους είναι γνωστό σαν “Άπατη τρύπα” ή “Τρύπα του Μπουρσί” και αποτελεί το καμάρι του χωριού αν και όπως λένε οι ντόπιοι τα τελευταία χρόνια είναι παραμελημένο ενώ σχεδόν ανύπαρκτη είναι και η τουριστική προβολή του. Η προβολή του σπηλαίου και η αξιοποίησή του θα βοηθήσει σημαντικά στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Πιείτε τον καφέ σας σε ένα από τα καφενεία του χωριού και ζητήστε από τους ντόπιους να σας καθοδηγήσουν μέχρι την είσοδο του σπηλαίου.
Σπηλαιο βάραθρο Παλαιοκάστρου
Το Παλαιόκαστρο ανήκει στο Δήμο Ελασσόνας. Απέχει 16 χλμ. από την πόλη της Ελασσόνας και είναι χτισμένο σε υψόμετρο 210μ. Σύμφωνα με τους νεώτερους ιστορικούς, το Παλαιόκαστρο είναι χτισμένο στα ερείπια της αρχαίας πόλης Μονδαία. Τα ερείπια των δύο μεγάλων κάστρων που σώζονται μέχρι σήμερα, αλλά και κάποια μικρότερα που είναι εμφανή στους γύρω λόφους του χωριού, μαρτυρούν την ιστορικότητα του Παλαιόκαστρου. Η συγκεκριμένη περιοχή έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως αρχαιολογικός χώρος.
Το 1995 στην περιοχή του Παλαιόκαστρου ανακαλύφτηκε σπηλαιοβάραθρο, πλούσιο σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που περιμένει διερεύνηση από σπηλαιολόγους για αξιοποίηση.
Σπηλαιο βάραθρο Βαλανίδας
Αξίζει τον κόπο και ο περίπατος έως το σημαντικό σπηλαιοβάραθρο της περιοχής, το οποίο όμως δεν είναι επισκέψιμο λόγω κατολισθήσεων.
Σπήλαιο Ρούτσης – Ραψάνη
Το σπήλαιο Ρούτση οφείλει το όνομά του, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στον καπετάν Ρούτση, έναν κλέφτη που κρυβόταν στο εσωτερικό της σπηλιάς από τους αστυφύλακες που τον κυνηγούσαν. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Ραψάνη με συντεταγμένες 22032’48” E – 39053’56” N. Η Ραψάνη βρίσκεται σε υψόμετρο 600μ. στις πλαγιές του όρους Σοπωτού, το σπήλαιο σε υψόμετρο 295μ., ενώ το μέγιστο υψόμετρο του Κάτω Ολύμπου είναι στα 1500μ. περίπου. Απέχει από τη Λάρισα 40χλμ, και από τη Θεσσαλονίκη 125χλμ. περίπου. Το σπήλαιο προσεγγίζεται μετά από διαδρομή 5χλμ. περίπου με αμάξι σε χωματόδρομο και πεζοπορία μέσα σε κοιλάδα διεύθυνσης ΒΔ-ΝΑ.Έχει μήκος 131 μ. και ελίσσεται σε μικρό βάθος κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Οι θάλαμοί του στολίζονται από σταλαγμίτες και σταλακτίτες.
Σύμφωνα με εικασίες ντόπιων, το σπήλαιο επικοινωνεί με υπόγεια σήραγγα με την Αγία Παρασκευή. Μία ομάδα σπηλαιολόγων ήρθε για επιτόπου έρευνα αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε τη πλήρη έκταση του σπηλαίου. Το σπήλαιο χαρτογραφήθηκε στο πλαίσιο του σεμιναρίου Σπηλαιολογίας που διοργάνωσε ο ΠΡΩΤΕΑΣ τον Οκτώβριο του 2010.
Το σπήλαιο Ρούτση διανοίγεται σε μάρμαρα Άνω Κρητιδικής ηλικίας της Πελαγονικής ζώνης. Όπως φαίνεται από τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του αποτελεί υπογενές σπήλαιο. Η έντονη διάλυση από υπογενή διαλύματα έχει αφήσει έντονα σημάδια στα τοιχώματα και στην οροφή. Ιδιαίτερα εντυπωσιακοί είναι οι δευτερογενείς κρύσταλλοι ανθρακικού ασβεστίου οι οποίοι αποτέθηκαν στα τοιχώματα του σπηλαίου λόγω της δράσης των υπογενών διαλυμάτων. Χαρακτηριστικό της υπογενούς διάλυσης αποτελούν και τα απομεινάρια του μαρμάρου (Pendants) που κρέμονται από την οροφή του σπηλαίου σαν σταλακτίτες.
Τα σπήλαια των Γόννων
Στην περιοχή των Γόννων αναφέρονται 4 σπήλαια, των οποίων τα πετρώματα αποτελούνται από σχιστόλιθο.
Πρόκειται για τα σπήλαια στην τοποθεσία της πηγής «Κατσιούλα», το σπήλαιο «Δαούτη» στη θέση «Τσικιλέκι», το σπήλαιο «Φάκα», που έλαβε το όνομά του από τον Μεσολουρίτη Φάκα Γεώργιο, που σκοτώθηκε εδώ στα 1900 περίπου και το ανεξερεύνητο σπήλαιο στη θέση «Βουβάλα».
Σπήλαια Ομολίου Κισσάβου
Κοντά στο χωριό Ομόλιο, στους πρόποδες του Κισσάβου βρίσκονται δύο σπίλαια. Το πρώτο σπήλαιο στο χάρτη (Ανάβαση Κίσσαβος – Τέμπη 2007) το ονομάζει Ομόλιο και ουσιαστικά είναι μια αψίδα. Το δεύτερο σπήλαιο δεν το έχει ο χάρτης, αλλά είναι γνωστό ως σπήλαιο Ντάνα.
Αυτά τα δύο σπήλαια είναι κοντά μεταξύ τους. Για την ακρίβεια είναι απέναντι. Το σπήλαιο Ντάνα φαίνεται από την ταβέρνα ο Καπετάνιος στο δρόμο από Τέμπη προς το Ομόλιο. Για να τα προσεγγίσετε, παίρνετε το δρόμο που πάει προς το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Θα δείτε στο αριστερά σας χέρι ένα χωματόδρομο. Πριν φτάσετε στην Αγ. Παρασκευή, βλέπετε ένα στερεμένο ρέμα που ανεβαίνει προς τα πάνω. Εκεί είναι ο δρόμος μας για τα σπήλαια. Το εκκλησάκι που είναι λίγα μέτρα πιο πάνω και είναι μέσα σε σπήλαιο και αυτό. Αφού μπείτε μέσα στο ρέμα, περπατάτε λίγα λεπτά μέχρι να δείτε ψηλά στα αριστερά την αψίδα. Το μόνο ενδιαφέρον που έχει η αψίδα αυτή, είναι η ομορφιά της και η θέα που έχει, όποτε μπορείτε να γλιτώσετε το χρόνο που θα χρειαστείτε για την ανάβασή της και να συνεχίσετε κατευθείαν για το Σπήλαιο Ντάνα. Συνεχίζετε λίγα μέτρα από το σημείο που φάνηκε η αψίδα, και κάνετε δεξιά αρχίζοντας μια ανάβαση με σχετικά μεγάλη κλήση. Ύστερα από περίπου 20 λεπτά, αντικρίζετε το σπήλαιο
Αφού περνάτε από αριστερά τις τσουκνίδες εμφανίζεται και η είσοδος του σπηλαίου. Μπαίνοντας σκυφτοί, βλέπετε ένα φυσικό “κρεβάτι” που πιθανόν χρησιμοποιήθηκε από το βοσκό που πήρε και το σπήλαιο το όνομα του. Στη συνέχεια βλέπετε κάτι σαν πατάρι που το περνάτε από κάτω για να βγείτε σε μία μεγάλη αίθουσα. Στο σπήλαιο υπάρχουν πολλές νυχτερίδες που έρχονται σε πολύ κοντινή απόσταση χωρίς βέβαια να ανταποδίδουν την ενόχληση. Στα τοιχώματα του σπηλαίου υπάρχουν αρκετές μικρές σχισμές οι οποίες όμως δυστυχώς δεν οδηγούν πουθενά.
Σπήλαιο Μόρια Καρυάς
Η Σπηλιά Μόρια Βρίσκεται σε ύψος 1320 μ., στην τοποθεσία Μπιχτές, και σε απόσταση 8 χιλ. ΒΑ του χωριού Kαρυά, μέσα στη χαράδρα Κοκκινόχωμα. Τον Ιούνιο του 1999 με πρωτοβουλία της Κοινότητας της Κοινότητας Καρυάς πραγματοποιήθηκε εξερευνητική προσπάθεια από τον Σπηλαιολογικό Ελληνικό ΄Εξερευνητικό Ομιλο (Σ.Π.Ε.Λ.Ε.Ο) στην Σπηλιά Μόρια.
Για να φτάσουμε στο σπήλαιο, παίρνουμε τον χωματόδρομο που φεύγει δεξιά της ασφάλτου στην είσοδο του Κ.Δ. Καρυάς ερχόμενοι από την Καλλιπεύκη, μετά από 13 χλμ και στα δεξιά του δρόμου βρίσκεται ένα πλάτωμα που οριοθετείται από 2 μικρά φαράγγια αριστερά και δεξιά που ενώνονται σε ένα με κατεύθυνση την Λεπτοκαρυά, (ορατή στο βάθος). Η σπηλιά βρίσκεται στο αριστερό φαράγγι 3-5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του πλατώματος στην ρίζα του βράχου, και απόσταση 300-500 μέτρα από τον δρόμο.
Από την αρκετά ευρύχωρη είσοδο 2 επί 1.80 περίπου μέτρα, η σπηλιά μετά από λίγο στενεύει 0.70 π και συνεχίζει έτσι με διακυμάνσεις εώς 50 μ. π. ενδιάμεσα διακόπτεται από δύο βαθουλώματα ένα με δύο μέτρα το κάθε ένα αντίστοιχα. Μετά από 50 μ ανοίγεται ένας μεγάλος θάλαμος 12 επί 6 επί 4.30 περίπου που έχει και τον περισσότερο στολισμό δυστυχώς κατεστραμμένο. Στον θάλαμο αυτόν έχουν γίνει και οι περισσότερες επεμβάσεις (λαθρανασκαφές σπασμένοι σταλακτίτες-σταλαγμίτες). Η σπηλιά μετά από 3 μ π. κλίνει σε ρήγμα. Η σπηλιά είναι ανοιγμένη σε κροκαλοπαγές πέτρωμα στα όρια με (ασβεστόλιθο); Έχει κατεύθυνση Β-Ν μήκος 65 μέσο πλάτος 1.70 και ύψος από 0.70 έως 4.30 μ.
Στον μεγαλύτερο θάλαμο της σπηλιάς υπάρχει μια τρύπα που μπαίνεις έρποντας με κατεύθυνση προς την έξοδο, εκεί ευρέθη ένα οστό επικαλυμμένο με σταλαγματικό υλικό που δείχνει να μην είναι φερτό από φυσικά αίτια. Από εκεί πέρα σχηματίζεται ένα βάραθρο 5 μέτρα περίπου χωρίς άλλο άνοιγμα.
Σπηλαιοβάραθρο Σκαμνιάς Ολύμπου
Το σπηλαιοβάραθρο της Σκαμνιάς, γνωστό επίσης σαν Τρύπα φαρδιά, βρίσκεται θαμμένο στην οργιώδη βλάστηση του Ολύμπου και φτάνει σε βάθος 55 μέτρων. Έχει δύο αίθουσες σε διαφορετικά επίπεδα και διαθέτει λεία τοιχώματα με φαντασμαγορικό σταλακτιτικό διάκοσμο, ενώ ένα κρανίο σπάνιου σαρκοβόρου αλλά και ανθρώπινα οστά, προσθέτουν ενδιαφέρον αλλά και μυστήριο, σε ένα σπήλαιο το οποίο γέννησε θρύλους και μύθους.
Στις 19 Νοεμβρίου 2005, έγινε εξερεύνηση του σπηλαιοβαράθρου της Σκαμνιάς στον Ολυμπο, από δύο μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας τους κ. Λελούδα και Αβτζή . Η <<επίσκεψη >> των σπηλαιολόγων ,πέραν των άλλων ,έθεσε τέρμα και στις ουκ λίγες μυθιστορίες και θρύλους που αφορούσαν στο σπηλαιοβάραθρο. Έτσι, αν εξαιρέσει κανείς τον όμορφο σταλακτικό διάκοσμο στα τοιχώματα του βαράθρου ,καμία από τις πολλές ιστορίες που συνόδευαν την ύπαρξή του δεν επιβεβαιώθηκε. Ωστόσο , πάντα ένα απάτητο για τον άνθρωπο σημείο (αν και οι δύο σπηλαιολόγοι δεν ήταν οι πρώτοι που το είχαν επισκεφθεί ),μπορεί να κρύβει μικρο-εκπλήξεις. Ως τέτοια λοιπόν μπορεί να εκληφθεί η ανεύρεση ενός μικρού κρανίου , πιθανότατα ζώου που , το οποίο όμως δεν έχει ακόμη ταυτοποιηθεί.
Έκπληξη αποτελεί το ενδιαφέρον που προκάλεσε ,μεταξύ σπηλαιολόγων , επιστημόνων ακόμη και μη ειδικών , η δημοσίευση της σχετικής φωτογραφίας ,σε σχετικό με το σπηλαιολογία site. Χάρη στο διαδίκτυο λοιπόν ,απόψεις σκέψεις και ερμηνείες ήρθαν από κάθε γωνιά του κόσμου ,προσφέροντας απαντήσεις αλλά και γνώση. Είναι πράγματι εκπληκτικό ότι, μέσα σε διάστημα ενός μηνός , αφότου η φωτογραφία με το σχετικό ερώτημα φιλοξενήθηκε σε <<νεόδμητο>> site του worldwide CavingNews, 298 μηνύματα (και όχι μόνο) για το θέμα κατέφθασαν από κάθε γωνιά του πλανήτη. Εξηγήσεις με επιστημονικό υπόβαθρο , απόψεις με γνώση αλλά και ερωτήματα ,στην κοινή προσπάθεια για την αναζήτηση της μιας και μόνο απάντησης. Οι περισσότερες των απαντήσεων καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για κάποιο τρωκτικό ή λαγόμορφο ζώο , το οποίο έπεσε στο βάραθρο και πέθανε από την πείνα. Υπάρχουν βέβαια και άλλες απόψεις (ακόμη και ότι πρόκειται για κρανίο φιδιού), αλλά αποτελούν μειοψηφία.
πηγή onlarissa