Παλιότερα υπήρχε μια φήμη, ότι στον ορθόλιθο του Αη Σωτήρα, στα έγκοιλα και στις σπηλιές του ζούσαν πτωματοφάγα όρνια (γύπες).
Παρόλο που η λέξη όρνιο, γύπας στο άκουσμα της δημιουργεί αρνητική αίσθηση, αυτό στην πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετικό. Τα όρνια (γύπες ) χαρακτηρίζει υψηλό αίσθημα ευθύνης π.χ. φροντίζουν να μην αναπαράγονται στην περιοχή που ζουν, όταν δεν υπάρχει τροφή προκειμένου να θρέψουν τους νεοσσούς τους. Αυτή η ιδιαιτερότητα που έχουν στην αναπαραγωγή σε συνδυασμό με την μονογαμικότητα (ο γύπας όταν το ταίρι του πεθαίνει δε ζευγαρώνει ξανά για το υπόλοιπο της ζωής του) αποτελούν δυο από τις αιτίες που οι πληθυσμοί τους καταρρέουν.
Τρίτη και βασικότερη αιτία είναι οι κτηνοτρόφοι που παλιότερα χρησιμοποιούσαν διάφορα δολώματα για προστατέψουν τα κοπάδια, όχι από τα όρνια, αλλά από άλλα αγρίμια και εν αγνοία τους αφού τα όρνια είναι πτωματωφαγα και ενώ είναι γνωστό. ότι δεν επιτίθενται σε ζωντανά ζώα, οδηγηθήκαν σιγά σιγά σε σημαντικό βαθμό ελάττωσης του πληθυσμού τους πανελλαδικά.
Οι φωτογραφίες με νεκρούς αφυδατωμένους γύπες στις σπηλιές του ορθόλιθου Αη Σωτήρα στην Τσαριτσάνη μόνο θλίψη δημιουργούν καθώς κοιτάζεις τα χρήσιμα αυτά πουλιά νεκρά, ίσως δεν πρόλαβαν να φύγουν, πραγματικοί εργάτες καθαριότητας της φύσης.
Πηγή: Η Φύση Της Τσαριτσάνης
