Αρχαιολόγοι και ιστορικοί έχουν αφιερώσει σχεδόν έναν αιώνα στην έρευνα γύρω από το τι συνέβη στον Μέγα Αλέξανδρο και πού βρίσκεται ο τάφος του. Άλλοι υποστηρίζουν ότι βρίσκεται στη Μακεδονία, στη βόρεια Ελλάδα, άλλοι στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ή ακόμη και στη Βαβυλώνα. Ωστόσο, κανείς δεν έχει κατορθώσει να τον εντοπίσει. Πολλοί εικάζουν ότι ο τάφος μεταφέρθηκε περισσότερες από μία φορές. Ο Αλέξανδρος πέθανε σε νεαρή ηλικία από μια μυστηριώδη ασθένεια, και με το πέρασμα των αιώνων ο τόπος ταφής του ξεχάστηκε, αφήνοντας μόνο λίγους παθιασμένους ερευνητές και κυνηγούς θησαυρών να αναζητούν τα λείψανα του μοναδικού Έλληνα που θεοποιήθηκε εν ζωή.
Σχεδόν 2.300 χρόνια μετά, οι βιογραφίες που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν, βασισμένες κυρίως σε ελληνικές και ρωμαϊκές πηγές μεταγενέστερων αιώνων, δίνουν μια εικόνα ελλιπή, αντιφατική και σε πολλά σημεία παραπλανητική. Πολλοί πιστεύουν ότι τα κείμενα των αυτοπτών μαρτύρων χάθηκαν οριστικά, όμως αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Υπήρχε και μια άλλη όψη του Αλέξανδρου: όχι μόνο ως στρατηλάτη, αλλά και ως νομοθέτη, οικοδόμο, φιλόσοφο και οραματιστή μιας παγκόσμιας ειρήνης, με ένα ενιαίο βασίλειο και έναν κοινό νόμο για όλους τους λαούς. Αυτή η ιδέα, πρωτοποριακή αλλά επικίνδυνη, προκάλεσε την οργή μερικών φανατικών στρατηγών του, οι οποίοι οργάνωσαν τρεις συνωμοσίες. Ο Αλέξανδρος τις απέτρεψε όλες, εκτός από την τελευταία, που αποδείχθηκε μοιραία τον Ιούνιο του 323 π.Χ. Το περιστατικό αυτό αποκρύφτηκε και διαστρεβλώθηκε από τους αυλικούς ιστορικούς, καθώς και οι ίδιοι είχαν προσωπικά κίνητρα να το καλύψουν.
Η αιτία του θανάτου του Αλέξανδρου εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο διαμάχης. Οι πήλινες πινακίδες της Βαβυλώνας, όπου έζησε τις τελευταίες του ημέρες, καταγράφουν με λεπτομέρεια όλα τα γεγονότα αλλά δεν αναφέρουν καμία ασθένεια που να έπληξε τον ίδιο ή τους στρατιώτες του. Έτσι, οι θεωρίες περί ελονοσίας ή καρκίνου φαίνονται αβάσιμες. Επίσης, η εκδοχή ότι πέθανε από μέθη είναι μεταγενέστερη κατασκευή. Σύμφωνα με ενδείξεις, δηλητηριάστηκε – όπως και ο στενός του φίλος Ηφαιστίωνας έναν χρόνο νωρίτερα. Αργότερα, και ο Ινδός σοφός Κάλανος, πνευματικός του σύμβουλος, εξοντώθηκε με τον ίδιο τρόπο, επειδή είχε αποκαλύψει σε μία από τις συζύγους του βασιλιά ότι υπήρχε συνωμοσία. Ένα πάπυρο της Ρόδου το 317 π.Χ. περιγράφει λεπτομερώς την πλεκτάνη και αναφέρει τα ονόματα των συνωμοτών, πληροφορία που εστάλη αργότερα στη μητέρα του Αλέξανδρου, την Ολυμπιάδα.
Η υπόθεση ξεκίνησε από σκάνδαλο διαφθοράς με πρωταγωνιστή τον στρατηγό Αντίπατρο. Όταν κλήθηκε να απολογηθεί, έστειλε τους γιους του στον βασιλιά με αποστολή να τον δηλητηριάσουν. Συνεργοί τους ήταν ο Μέδιος ο Θεσσαλός, υπεύθυνος για τα συμπόσια, και ο Απολλόδωρος, διοικητής της περιοχής. Ο μοναδικός γιατρός που είχε τις γνώσεις να σώσει τον Αλέξανδρο είχε απαχθεί εκείνη τη μοιραία νύχτα και εξαφανίστηκε μυστηριωδώς. Η συνωμοσία έγινε γνωστή στους στρατιώτες, προκαλώντας αναταραχή. Ο διοικητής της Βαβυλώνας κατέστειλε βίαια την εξέγερση όσο ο βασιλιάς αργοπέθαινε. Τα αρχαιολογικά στοιχεία και οι μαρτυρίες επιβεβαιώνουν αυτές τις δραματικές εξελίξεις.
Η δολοφονία του Αλέξανδρου ήταν στην ουσία ένα πραξικόπημα από τους ίδιους του τους στρατηγούς, που τον έβγαλαν από τη μέση στην ακμή της δύναμής του, σε ηλικία μόλις 33 ετών. Είχε ήδη προγραμματίσει νέα σχέδια, όπως εκστρατεία προς την Αραβία και εμπορικές αποστολές στην Ευρώπη, καθώς είχε αναδιοργανώσει τον στρατό του για να περάσει σε μια ειρηνική περίοδο. Μετά τον θάνατό του, το σώμα του λέγεται πως δεν υπέστη σήψη, γεγονός που γέννησε θρύλους και ενίσχυσε τη θεοποίησή του.
Το πού βρίσκεται ο τάφος του παραμένει μυστήριο. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο από τον Πτολεμαίο Α΄, ο οποίος την άρπαξε και την εξέθεσε δημόσια στη Μέμφιδα το 322 π.Χ. Αργότερα, μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια, όπου φιλοξενήθηκε σε πολυτελή μαυσωλεία, με τον Πτολεμαίο Δ΄ να χτίζει ένα επιβλητικό «Σώμα» κατά το πρότυπο του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού. Ο χρυσός σαρκοφάγος του αντικαταστάθηκε αργότερα με αλάβαστρο από τον Πτολεμαίο Ι΄, που είχε λεηλατήσει τον πρώτο για οικονομικούς λόγους. Η Κλεοπάτρα, σύμφωνα με τις πηγές, συνήθιζε να επισκέπτεται καθημερινά τον τάφο για να αντλεί έμπνευση. Αργότερα, Ρωμαίοι αυτοκράτορες λεηλάτησαν τον τάφο, παίρνοντας αντικείμενα όπως την πανοπλία και τον δακτύλιο του βασιλιά. Πολεμικές συγκρούσεις, πυρκαγιές, ακόμα και ένα τρομερό τσουνάμι το 365 μ.Χ. οδήγησαν σε συνεχείς μετακινήσεις και κρυψώνες της σορού. Το 392 μ.Χ., οι ιερείς την εξαφάνισαν σε άγνωστη τοποθεσία, και έτσι χάθηκε από την Ιστορία.
Παρά ταύτα, αραβικές και ευρωπαϊκές πηγές από τον 16ο και 17ο αιώνα αναφέρουν μαρτυρίες ταξιδιωτών που υποστήριζαν ότι είχαν δει το σώμα του Αλέξανδρου σε παρεκκλήσια ή κρύπτες της Αλεξάνδρειας. Μάλιστα, αναφέρεται ότι μέχρι τον 10ο αιώνα ήταν ακόμη ορατό σε ένα τέμενος, καθώς στο Κοράνι ο Δίκερως (Δουλ Καρνέιν) θεωρείται προφήτης που θα επιστρέψει.
Το 1898, ο Γάλλος διπλωμάτης Οκτάβιος Μπορέλι ισχυρίστηκε ότι βρέθηκε τυχαία μπροστά στον τάφο σε υπόγειο προξενείου της Αλεξάνδρειας. Υποστήριξε πως αντίκρισε το σώμα του Αλέξανδρου μαζί με κτερίσματα και κράτησε σημειώσεις, σκίτσα και φωτογραφίες. Αργότερα, φέρεται να απέκτησε μεγάλη περιουσία, πιθανώς από αντικείμενα που μετέφερε μυστικά στη Δύση. Προτού οργανώσει αποστολή για τη μεταφορά της σορού, δολοφονήθηκε στο Παρίσι το 1911, παίρνοντας τα μυστικά του στον τάφο.
Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι το σώμα του ίσως βρίσκεται ακόμη εκεί που το είδε ο Μπορέλι. Το 2020 εντοπίστηκε η πιθανή τοποθεσία, αλλά το κτίριο που βρίσκεται σήμερα πάνω από το σημείο ανήκει σε ιδιώτη και δεν επιτρέπεται καμία ανασκαφή. Έτσι, το αίνιγμα παραμένει άλυτο.
Η υπόθεση του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου εξακολουθεί να συναρπάζει την παγκόσμια κοινότητα. Για την Ελλάδα, αποτελεί ένα κομμάτι εθνικής κληρονομιάς που αναμένει ακόμη να αποκαλυφθεί, ώστε να δοθεί ένα τέλος στο μυστήριο που καλύπτει τον θάνατο και την ταφή του μεγαλύτερου στρατηλάτη της αρχαιότητας.
πηγή himara.gr
