Ένα σπάνιο μέταλλο, το τελλούριο, που εξορύσσεται κυρίως στην Κίνα, ανοίγει τον δρόμο για την αποκατάσταση της όρασης σε τυφλά άτομα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας South China Morning Post του Χονγκ Κονγκ.
Πειράματα σε τυφλά ποντίκια και πιθήκους έδειξαν ότι, με τη χρήση τεχνητών αμφιβληστροειδών από τελλούριο, τα ζώα όχι μόνο ανέκτησαν την όρασή τους, αλλά απέκτησαν και ικανότητα να «βλέπουν» στην υπέρυθρη ακτινοβολία – μια μορφή εποπτείας παρόμοια με τη θερμική απεικόνιση.
Το τελλούριο, αν και είχε ανακαλυφθεί πριν από σχεδόν ενάμιση αιώνα, έχει μελετηθεί ελάχιστα.
Σήμερα, η Κίνα παράγει σχεδόν το 50% του παγκόσμιου τελλουρίου, όντας η μοναδική χώρα που το εξορύσσει ως κύριο προϊόν – οι υπόλοιπες χώρες το ανακτούν κυρίως ως υποπροϊόν της επεξεργασίας χαλκού.
Η κινεζική κυριαρχία στην παραγωγή του οφείλεται στη θεαματική ανάπτυξη της βιομηχανίας ηλιακής ενέργειας, καθώς το τελλούριο είναι βασικό υλικό στην κατασκευή φωτοβολταϊκών κυψελών.
Διαθέτει μοναδικές ιδιότητες που του επιτρέπουν να μετατρέπει τόσο το ορατό φως όσο και την υπέρυθρη ακτινοβολία σε ηλεκτρική ενέργεια. Η Κίνα, ως παγκόσμιος ηγέτης στα ηλιακά πάνελ, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό το σπάνιο στοιχείο.
Ο πρόεδρος Xi Jinping έχει θέσει ως στόχο την κάλυψη του 25% της ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, καθώς και την εγκατάσταση 1,2 δισεκατομμυρίων kW νέας αιολικής και ηλιακής ισχύος. Αυτή η στρατηγική θα εκτινάξει τη ζήτηση για τελλούριο διεθνώς.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ρωσία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα τελλουρίου, ξεπερνώντας τον Καναδά, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.
Οι εξαιρετικές ιδιότητες
Τώρα, Κινέζοι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι εξαιρετικές ιδιότητες του τελλουρίου δεν περιορίζονται μόνο στα φωτοβολταϊκά. Μπορούν να αξιοποιηθούν και για την κατασκευή εμφυτευμάτων όρασης.
Η σχετική έρευνα πραγματοποιήθηκε από ομάδα επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Wang Shuiyuan στο Πανεπιστήμιο Fudan της Σαγκάης.
Στο εργαστήριο αναπτύχθηκε τεχνητός αμφιβληστροειδής που αποκατέστησε την όραση σε πειραματόζωα που είχαν γεννηθεί τυφλά και τους χάρισε τη δυνατότητα να αντιλαμβάνονται την υπέρυθρη ακτινοβολία — μια ικανότητα που δεν διαθέτει το ανθρώπινο μάτι.
Σε συγκριτικές δοκιμές, τα τυφλά ποντίκια με τα εμφυτεύματα αναγνώριζαν μοτίβα καλύτερα από τα φυσιολογικά, εντοπίζοντας πηγές φωτός LED με ακρίβεια. Παρόμοια εντυπωσιακά αποτελέσματα παρατηρήθηκαν και σε μακάκους.
Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες παγκοσμίως εστίαζαν σε γενετικές θεραπείες, όπως η τεχνολογία CRISPR, για την αποκατάσταση της όρασης.
Ωστόσο, η παρέμβαση στον γενετικό κώδικα ενέχει σημαντικούς κινδύνους και τα αποτελέσματα είναι περιορισμένα, ωφελώντας μόνο ένα μικρό ποσοστό των τυφλών.
Αντίθετα, η κινεζική προσέγγιση είναι καθολική και μη παρεμβατική στον γενετικό κώδικα.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν νανοΐνες από τελλούριο – με πάχος μόλις 150 νανόμετρα, δηλαδή 50 φορές λεπτότερες από μια ανθρώπινη τρίχα – ως υποκατάστατο των φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδούς.
Αυτές οι νανοΐνες θα μετατρέπουν το φως σε ηλεκτρικά σήματα που θα μεταφέρονται απευθείας στον εγκέφαλο.
Στη συνέχεια, θα μπορούν να ενσωματωθούν σε ένα τεχνητό «ικρίωμα» που θα αναπληρώνει τον κατεστραμμένο αμφιβληστροειδή.
Οι προοπτικές
Οι προοπτικές αυτής της ανακάλυψης είναι τεράστιες.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότεροι από 40 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως είναι τυφλοί.
Οι περισσότεροι έχασαν την όρασή τους λόγω τραυματισμών, ασθενειών ή γήρατος.
Ωστόσο, περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι γεννήθηκαν τυφλοί, λόγω γενετικών ανωμαλιών.
Για πρώτη φορά, η επιστήμη υπόσχεται πως ακόμα και αυτοί που δεν έχουν δει ποτέ το φως της ημέρας, μπορεί σύντομα να το αντικρίσουν — και μάλιστα με τρόπους που ξεπερνούν τις φυσικές μας δυνατότητες.
