Οι ελιές ηλικίας 50.000 ετών που βρέθηκαν στην Σαντορίνη

Απολιθωμένα φύλλα και κλαδιά από ελιές, φοίνικες, αλλά και σπάνια είδη φυτών εντόπισαν επιστήμονες στα τοιχώματα της καλντέρας της Σαντορίνης, στα Φηρά. Τα ευρήματα, ηλικίας ακόμη και 60.000 χρόνων, βρέθηκαν ανάμεσα στη Θήρα και το Ασπρονήσι και χαρακτηρίζονται σπάνια όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα της Σαντορίνης άρχισε στο νησί πριν από περίπου 2 εκατομμύρια χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Βεβαίως, η μεγάλη έκρηξη η οποία σημειώθηκε το 1645 π.Χ. και ήταν η αιτία καταστροφής του μινωικού πολιτισμού είναι η γνωστότερη.
Από τότε θεωρούν ότι σχηματίστηκαν τα μεγαλύτερα τμήματα της καλντέρας.

Στην περίφημη αυτή καλντέρα, όμως, έχουν «παγιδευτεί» -μέσα σε σειρές ηφαιστειακών τάφων-εντυπωσιακά φυτικά απολιθώματα φύλλων ελιάς (Οlea europea) σε πραγματικά εξαίρετη κατάσταση διατήρησης, ιδιαίτερα σπάνια για το χώρο της Μεσογείου, ηλικίας 50.000-60.000 ετών.

Όπως αναφέρει ο καθηγητής παλαιοντολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Βελιτξέλος, γνωστός και για τις έρευνες του στα απολιθωμένα δάση της Λέσβου, της Λήμνου, της Θράκης και αλλού, «την εποχή εκείνη επικρατούσαν στο χώρο του Αιγαίου ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη αυτής της πολύ σπάνιας και εξαιρετικού επιστημονικού ενδιαφέροντος παλαιοχλωρίδας.

Η σύνθεση της χλωρίδας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από την άποψη της φυτογεωγραφικής εξάπλωσης των φυτών του παρελθόντος όσο και για την εντυπωσιακή αφθονία των απολιθωμένων φυτών της ελιάς, του σχίνου (Pistacia lentiscus)και των φοινίκων (Chamaetoes humilis και Phoenix theophast).

Tα απολιθώματα αυτά αποτελούν ουσιαστική μαρτυρία για την εξελικτική πορεία των φυτών του παρελθόντος όχι μόνο στο χώρο του Αιγαίου και της Ελλάδας, αλλά και στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο».

Η ελιά, πολλές χιλιετίες αργότερα, συνδέθηκε στενότατα με τη ζωή και τον πολιτισμό των νησιωτών.