Εξερευνούμε μερικούς από τους πιο πολύτιμους θησαυρούς που έχουν βρεθεί ποτέ, από χρυσές κορώνες στην Πολωνία μέχρι τα εντυπωσιακά 68.000 ασημένια νομίσματα στο νησί Τζέρσεϊ.
Θησαυρός Sroda
Βρέθηκε τη δεκαετία του 1980 στην πόλη Środa Ślaska της Πολωνίας, ο θησαυρός Środa είναι ένας θησαυρός του 14ου αιώνα με χρυσά και ασημένια νομίσματα, πολύτιμους λίθους, κοσμήματα και ένα χρυσό στέμμα. Αξίζει 120 εκατομμύρια δολάρια.
Οι εργάτες ανακάλυψαν τον θησαυρό κατά τη διάρκεια των εργασιών κατεδάφισης το 1985. Σε αρκετές ανασκαφές μέχρι το 1988, οι εργάτες οικοδομών ανακάλυψαν σχεδόν 4.000 ασημένια και χρυσά νομίσματα, τρία δαχτυλίδια, δύο χρυσά μενταγιόν, ένα κούμπωμα και ένα υπέροχο στέμμα. Ορισμένα αντικείμενα υπέστησαν ζημιές κατά την ανασκαφή.
Ο θησαυρός πιθανότατα ανήκε στον Κάρολο Δ’, τον Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μεταξύ 1355 και 1378, και τη σύζυγό του Μπλανς του Βαλουά.
Θησαυρός Staffordshire
Ίσως η πιο διάσημη ανακάλυψη θησαυρού στη Βρετανία, το Staffordshire Hoard, αξίας άνω των 4 εκατομμυρίων δολαρίων, καλοδιατηρημένο αγγλοσαξονικό πλούτο, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων κιλών χρυσού.
Ο θησαυρός χρονολογείται στον 7ο αιώνα μ.Χ., μια εποχή πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αλλαγών στην Αγγλία. Το Βασίλειο της Mercia μεγάλωσε σε δύναμη και φήμη, καθιερώνοντας την κυριαρχία του στα βασίλεια του Wessex, της Ανατολικής Αγγλίας και της Northumbria. Ο Χριστιανισμός κέρδισε επίσης δημοτικότητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Οι αρχές αποκάλυψαν τον θησαυρό το 2009 στο Lichfield του Staffordshire αφού ο Terry Herbert, χομπίστας σε μια λέσχη ανίχνευσης μετάλλων, βρήκε αντικείμενα από χρυσό στο χωράφι του γαιοκτήμονα Fred Johnson. Το ζευγάρι επικοινώνησε με τις αρχές. Η English Heritage, σε συνεργασία με την Archaeology του Birmingham, ξεκίνησε μια πλήρους κλίμακας ανασκαφή του πεδίου με την άδεια του Johnson. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μερικές εκατοντάδες χρυσά αντικείμενα.
Οι ανασκαφές που ακολούθησαν το 2012 και το 2013 βρήκαν περισσότερους θησαυρούς. Σήμερα, ο θησαυρός έχει συνολικά 4.600 αντικείμενα από χρυσό, ασήμι και γρανάτη. Εκτός από τα 4 κιλά χρυσού, το ασήμι ζυγίζει άλλα 1,7 κιλά. Υπάρχουν επίσης 3.500 τεχνουργήματα.
Ο θησαυρός έχει έντονο μιλιταριστικό χαρακτήρα. Περιέχει χριστιανικά αντικείμενα όπως σταυρούς, χρυσές λωρίδες με επιγραφές, φύλλα χρυσού, ασημένιο κράνος, εξαρτήματα λαβής ξίφους, καπέλα από σπαθί και μενταγιόν από θηκάρι. Δεν υπήρχαν νομίσματα ή γυναικεία κοσμήματα στον θησαυρό. Οι ιστορικοί δεν γνωρίζουν ποιος το έθαψε και για ποιο σκοπό.
Σύμφωνα με τον νόμο περί θησαυρών του 1996, η Επιτροπή Αποτίμησης του Θησαυρού κατέβαλε το ισοδύναμο των 4 εκατομμυρίων δολαρίων στους Τέρι Χέρμπερτ και Φρεντ Τζόνσον. Δεδομένου ότι τα χρήματα έπρεπε να μοιραστούν μεταξύ των δύο ανδρών, προκλήθηκε μια πολύ έντονη διαμάχη. Κατηγόρησαν ο ένας τον άλλον για απληστία και χώρισαν τους δρόμους τους.
θησαυρός Hoxne
Το Hoxne Hoard χρονολογείται στον 4ο και 5ο αιώνα μ.Χ., όταν η Ρώμη έχανε τον έλεγχο της Βρετανίας. Αυτή η περίοδος είδε τους Αγγλοσάξωνες «βάρβαρους» να αρχίζουν να εισβάλλουν, σε μια γενική οικονομική παρακμή, αποχώρηση του ρωμαϊκού στρατού και γενική κακοδιαχείριση. Αυτό οδήγησε τους ιστορικούς να πιστεύουν ότι ο θησαυρός θάφτηκε για να προστατεύσει τον πλούτο του ιδιοκτήτη. Θα μπορούσε να ήταν ιδιοκτησία μιας πλούσιας ρωμαϊκής οικογένειας που ζούσε στη Βρετανία αυτή την ασταθή εποχή.
Το 1992, ένας άλλος ανιχνευτής μετάλλων, ο Eric Lawes, βρήκε τον θησαυρό σε ένα αγρόκτημα στο Hoxne του Suffolk, ενώ έψαχνε για ένα σφυρί. Ανακάλυψε ένα μάτσο κουτάλια και νομίσματα και αποφάσισε να επικοινωνήσει με την αστυνομία και το συμβούλιο της κομητείας του Σάφολκ.
Ο Lawes και ο αγρότης Peter Whatling μοίρασαν την πληρωμή των 1,75 εκατομμυρίων λιρών, που ισοδυναμεί με 4,6 εκατομμύρια δολάρια σήμερα.
Ο θησαυρός αποτελείται από περίπου 15.000 νομίσματα (χρυσά, ασημένια και χάλκινα) καθώς και κοσμήματα, ασημένια κουτάλια. Τα νομίσματα κόπηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας ηγετών του 4ου αιώνα όπως ο Κωνσταντίνος Β’, ο Βαλεντινιανός Α’ και ο Ονόριος.
Λεπτομέρειες σε βραχιόλι και κουτάλια δίνουν στους αρχαιολόγους κάποιες ενδείξεις για το ποιος μπορεί να είχε αυτά τα πλούτη. Το βραχιόλι φέρει μια λατινική επιγραφή που λέει: «Χρησιμοποιήστε αυτό με χαρά, Λαίδη Τζουλιάνα». Άλλα κουτάλια φέρουν το όνομα Aurelius Ursicinius.
Θησαυρός Cuerdale
Μια μέρα του Μαΐου του 1840, εργάτες που φρόντιζαν να επισκευάσουν στο River Ribble στο Cuerdale του Lancashire, συνάντησαν ένα περίεργο μολύβδινο σεντούκι. Παραδόξως, είχαν σκοντάψει σε έναν από τους μεγαλύτερους θησαυρούς των Βίκινγκ όλων των εποχών.
Ο θησαυρός περιείχε μόνο ασημένια αντικείμενα, συνολικού ύψους 8.600 τεμαχίων. Αυτό περιλαμβάνει νομίσματα σκανδιναβικής, αγγλοσαξονικής, φράγκικης, ισλαμικής, βυζαντινής, παπικής, καθώς και ράβδους με τη μορφή δαχτυλιδιών και καρφιών. Μετά από έρευνα το 1840, ο θησαυρός πέρασε στο Δουκάτο του Λάνκαστερ υπό τη βασίλισσα Βικτώρια.
Οι ταφές θησαυρών των Βίκινγκ δεν είναι και τόσο ασυνήθιστες. Οι ιστορικοί εικάζουν ότι οι Βίκινγκς έθαβαν τον πλούτο τους σε ασταθείς εποχές για να τους κρατήσουν ασφαλείς. Οι ιδιοκτήτες ίσως χρειάστηκε να φύγουν βιαστικά. Ή μπορεί να έθαψαν τον θησαυρό για να τον μεταφέρουν οι ιδιοκτήτες στη Βαλχάλα όταν πέθαιναν.
Θησαυρός La Câtillon II
Αυτή η ανακάλυψη ήταν στα σκαριά 30 χρόνια. Στη δεκαετία του 1980, στο βρετανικό νησί Jersey, μια γυναίκα είπε σε δύο ανιχνευτές μετάλλων που ονομάζονταν Richard Miles και Reg Mead ότι η φάρμα του πατέρα της περιείχε αρχαία νομίσματα. Το ζευγάρι επετράπη να ψάξει στο χωράφι του αγρότη για μια μέρα αλλά δεν βρήκαν τίποτα.
Τρεις δεκαετίες αργότερα, το 2012, βρήκαν τελικά έναν τεράστιο θησαυρό με 68.000 νομίσματα και κοσμήματα. Τα νομίσματα, οι γυάλινες χάντρες και οι χρυσοί πυρσοί του λαιμού χρονολογούνται από το 50 π.Χ.
Θησαυρός Panagyurishte
Το 1949, τρία αδέρφια Βούλγαροι βρήκαν κατά λάθος χρυσό θησαυρό που ανήκει στον θρακικό πολιτισμό. Έσκαβαν για πηλό στο Pansgyurishte της Βουλγαρίας όταν βρήκαν εννέα χρυσά αγγεία 24 καρατίων. Αυτά περιελάμβαναν φιάλη, κέρατο, αμφορέα, καράφα και σφυρίχτρα που πιθανότατα χρησιμοποιούνταν ως επιτραπέζια σκεύη και για θρησκευτικές τελετουργίες. Βρήκαν τον θησαυρό δύο μέτρα κάτω από την επιφάνεια.
Τα 6,1 κιλά χρυσού χρονολογούνται στον 3ο και 4ο αιώνα π.Χ. Ο θησαυρός πιθανότατα ανήκε στον Θράκα βασιλιά, Σεύθη Γ’. Τα αγγεία απεικονίζουν την ελληνική μυθολογία και ιστορία και δείχνουν τον Ηρακλή, τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άλλες πτυχές του θρακικού πολιτισμού. Αυτός ο θησαυρός δεν έχει εκτιμώμενη αξία. Οι ιστορικοί το θεωρούν ανεκτίμητο.