Σύμφωνα με μια νέα ανάλυση του DNA που πραγματοποιήθηκε στη μούμια με το ψευδώνυμο “Ötzi”, φαίνεται ότι ίσως δεν ήταν ένας τριχωτός, ανοιχτόχρωμος κυνηγός-τροφοσυλλέκτης με καυκάσια χαρακτηριστικά, όπως είχε απεικονιστεί προηγουμένως, αλλά ένας φαλακρός αγρότης με σκούρο δέρμα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με το Science Alert που επικαλείται νέα μελέτη με επικεφαλής ερευνητές του γερμανικού ινστιτούτου Μαξ Πλανκ , ο Ötzi δεν φέρει τα χαρακτηριστικά που μέχρι τώρα οι ειδικοί πίστευαν.
«Η ανάλυση του γονιδιώματος αποκάλυψε φαινοτυπικά χαρακτηριστικά, όπως υψηλή χρώση του δέρματος, σκούρο χρώμα ματιών και φαλάκρα, τα οποία έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις προηγούμενες αναπαραστάσεις που τον παρουσιάζουν ως έναν ανοιχτόχρωμο και αρκετά τριχωτό άνδρα», εξήγησε ο εξελικτικός ανθρωπολόγος Γιοχάνες Κράουζ από το ινστιτούτο Μαξ Πλανκ.
Οι επιστήμονες μπορεί να γνωρίζουν τι έφαγε τελευταία φορά ο Ötzi και πώς μπορεί να ακουγόταν η φωνή του, αλλά το πώς έμοιαζε είναι ένα άλλο ζήτημα. Η πρώτη μελέτη γονιδιώματος της μούμιας πραγματοποιήθηκε το 2012 και αποκάλυψε ότι συγγένευε με τους σημερινούς Σαρδήνιους. Έτσι οι επιστήμονες θεώρησαν ότι καταγόταν από πληθυσμούς ανατολικών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών και καυκάσιων κυνηγών – τροφοσυλλεκτών που συγχωνεύτηκαν κατά την πέμπτη χιλιετία.
Όταν, όμως, οι ερευνητές συνέκριναν το γονιδίωμα του Ötzi με εκείνα άλλων αρχαίων λαών, διαπίστωσαν ότι είχε περισσότερα κοινά με τους πρώιμους αγρότες της Ανατολίας, της περιοχής που βρίσκεται σήμερα η Τουρκία, από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο γνωστό πληθυσμό στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.
Οι εν λόγω γεωργοί μετανάστευσαν αργότερα στην Ιταλία, αλλά παρέμειναν σχετικά απομονωμένοι στις Άλπεις. Οι πρόγονοι του Ötzi μπορεί να άρχισαν να αναμειγνύονται με κυνηγούς-συλλέκτες αλλού στην Ευρώπη μόλις μερικές δεκάδες γενιές πριν από τη γέννησή του, ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα από την άποψη της εξέλιξης ενός πληθυσμού.
Στο γονιδίωμα της μούμιας, οι ερευνητές βρήκαν ενδείξεις γεωργικής διατροφής και μελάγχρωσης του δέρματος, πιο σκούρα από αυτή που συναντάται στους σημερινούς ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Βρήκαν επίσης στοιχεία που σχετίζονται με την ανδρική φαλάκρα, ενώ πιστεύουν πως τα μαλλιά του ήταν πιθανώς μαύρα.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της νέας μελέτης ένα μεμονωμένο άτομο δεν αντιπροσωπεύει την ιστορία του πληθυσμού, της εποχής και της περιοχής στην οποία ζούσε, αλλά τα ευρήματα ταιριάζουν με άλλους αρχαίους ανθρώπους που έχουν βρεθεί στην Ιταλία.
«Θα χρειαστούν μελλοντικές μελέτες με πιο πυκνή δειγματοληψία από τις νότιες Άλπεις για να αναπαραγάγουμε τα ευρήματά μας και να δείξουμε αν ο άνθρωπος των πάγων ήταν διαφορετικός ή αν ήταν αντιπροσωπευτικός του πληθυσμού», κατέληξαν οι ερευνητές.
Ποιος είναι ο Ötzi
Πρόκειται για την μούμια ενός ανθρώπου της Εποχής του Χαλκού, ο οποίος φυλακίστηκε στους πάγους (και αυτό εξηγεί την τέλεια συντήρησή του) στα ιταλο-αυστριακά σύνορα.
Δέκα χρόνια αργότερα και μετά από έρευνες με ακτίνες Χ, οι ερευνητές αποφάνθηκαν ότι ο Otzi πιθανόν πέθανε από βέλος, του οποίου το σημάδι βρέθηκε στον ώμο του.
Ωστόσο, σήμερα, χάρη στην πρόοδο της επιστημονικής αστυνομίας, ο Alexander Horn συγκέντρωσε πλήθος πληροφοριών για να εξιχνιάσει τον γρίφο του θανάτου του Otzi, ο οποίος πέθανε πριν από περίπου 5.300 χρόνια στις Αλπεις του Otzal (εξ ου και το «όνομά» του), σε υψόμετρο 3.000 μέτρων. Η έρευνα είναι συγκλονιστική και την αφηγούνται οι New York Times.
«Οταν μου πρότειναν την υπόθεση», δηλώνει ο αστυνομικός Horn στην αμερικανική εφημερίδα, «πίστεψα ότι θα ήταν πολύ δύσκολο, μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια. Αλλά στην πραγματικότητα, ο Otzi βρέθηκε σε καλύτερη κατάσταση από τόσα θύματα ανθρωποκτονιών που συνάντησα στη ζωή μου».
Τι μαθαίνουμε, λοιπόν, για τον Otzi; Πολλά πράγματα. Πρώτον, ότι είχε ύψος 1,65 (μέσο ύψος εκείνη την εποχή), ότι ζύγιζε 50 κιλά και ότι ήταν περίπου 45 ετών (σχετικά ηλικιωμένος για την νεολιθική εποχή). Ηταν ένας άνθρωπος που περπατούσε πολύ αλλά δεν είχε δουλέψει τόσο το πάνω μέρος του σώματός του.
Εκτός από τα κλασικά εργαλεία ιατρικής που χρησιμοποιήθηκαν για να εξερευνηθεί ο Otzi, ο αστυνομικός Horn πρόσθεσε και πιο εμπιστευτικές επιστήμες, όπως η αρχαιοβοτανική και η παλαιομεταλλουργία. Αυτές του επέτρεψαν να ανακαλύψει πάνω στη μούμια ίχνη από γύρη, με αποτέλεσμα να τοποθετηθεί ο θάνατός του στην εποχή της άνοιξης ή αρχές καλοκαιριού. Δύο ημέρες πριν τον θάνατό του, είχε φάει τρία διαφορετικά είδη κρέατος. Επίσης, κατέβηκε μια κοιλάδα από ύψος περίπου 2.000 μέτρων και ξανανέβηκε, πριν δολοφονηθεί. Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Otzi δολοφονήθηκε, σύμφωνα με τον αστυνομικό Horn, πιθανότατα από βέλος που τράβηκε κάποιος από τα 30 μέτρα.
Το τραύμα υπήρξε θανάσιμο για τον Otzi.
Αυτό σε ό,τι αφορά τις συνθήκες θανάτου του. Αλλά τι είχε συμβεί πριν;
Ολα τα στοιχεία, όπως μια βαθιά πληγή στο δεξί χέρι, υποδεικνύουν στον αστυνομικό Horn ένα σενάριο: Ο Otzi είχε κατέβει στο χωριό του, εκεί τσακώθηκε με κάποιον, συνεπλάκησαν και βγήκε νικητής (αφού έχει μόνο μια πληγή στο χέρι). Μάλιστα, είχε εξοπλιστεί πριν το βάλει στα πόδια: είχε τρόφιμα σε «μια τσάντα πλάτης με ξύλινη επένδυση», είχε εργαλεία για να φτιάξει τόξο και κρατούσε όπλα, όπως ένα στιλέτο από πυρόλιθο.
Ο Otzi δεν βιαζόταν, σύμφωνα με τον αστυνομικό. Η απόδειξη είναι ότι μια ώρα πριν πεθάνει είχε φάει, στο μέρος όπου τον βρήκε ο θάνατος, ένα μεγαλειώδες γεύμα: κρέας αίγαγρου, ωμό ή καπνιστό, ένα σιτηρό για ψωμί και φτέρη… «Είναι προφανές ότι δεν ετοιμάζετε τέτοιο γεύμα αν σας καταδιώκει κάποιος που θέλει να σας σκοτώσει», αιτιολογεί ο Horn.
Το κίνητρο παραμένει γρίφος. «Ο δολοφόνος του ήθελε να τον σκοτώσει. Το κίνητρο δεν ήταν η ληστεία, γιατί βρήκαμε αντικείμενα αξίας πάνω στον Otzi, όπως ένα τσεκούρι από χαλκό, ρούχα για το κρύο φτιαγμένα από δέρμα δέκα διαφορετικών ζώων. Αν ο δολοφόνος του επέστρεφε στο χωριό με το τσεκούρι θα προδίδονταν» δηλώνει ο αστυνομικός στους New York Times.
«Στην πραγματικότητα, αυτό το έγκλημα μοιάζει πολύ με τα σημερινά εγκλήματα. Οι περισσότερες ανθρωποκτονίες γίνονται για προσωπικούς λόγους και κυρίως μετά από έκρηξη βίας. Μου έκανε κακό, θα τον βρω και θα τον σκοτώσω. Αυτά τα αισθήματα είναι αιώνια» καταλήγει ο Horn που δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο Otzi να δολοφονήθηκε και από έναν ζηλιάρη σύζυγο.
Τα παπούτσια του Otzi
Τα ρούχα του: