Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει φτάσει ακόμη στο αποκορύφωμά του, η επόμενη περίοδος θα φέρει νέες, σφοδρές συγκρούσεις
Καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία βρίσκεται στην 1.278η μέρα της οι ελπίδες για μια πραγματική ειρηνευτική διευθέτηση παραμένουν ισχνές.
Παρά τις διαπραγματεύσεις σε υψηλό επίπεδο μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας και Ουκρανίας, οι στρατιωτικές εντάσεις κλιμακώνονται, ενώ η Ευρώπη εμφανίζεται διχασμένη ανάμεσα στην επιθυμία για σταθερότητα και την πίεση να εμπλακεί πιο ενεργά.
Μέσα σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, οι δηλώσεις ειδικών, στρατιωτικών αναλυτών και κυβερνητικών παραγόντων αποκαλύπτουν μια βαθύτερη στρατηγική σύγκρουση για το μέλλον της Ουκρανίας, του ΝΑΤΟ και της Ευρώπης συνολικά.
Πρόκειται για μία ακόμη επιβεβαίωση της θέσης ότι στον ορίζοντα δεν βρίσκεται μία ειρηνική επίλυση του ουκρανικού ζητήματος αλλά μία φονική κλιμάκωση.
Η «αναπόφευκτη» Φθινοπωρινή εκστρατεία
Σύμφωνα με τον στρατιωτικό αναλυτή Yuri Podolyaka, η ειρήνη δεν βρίσκεται καν στον ορίζοντα.
Όπως σημείωσε στον λογαριασμό του στο Telegram, «η φθινοπωρινή εκστρατεία στην Ουκρανία είναι αναπόφευκτη.
Και όλοι το καταλαβαίνουν».
Η δήλωση αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει τις προβλέψεις πολλών ειδικών, που θεωρούν πως ο πόλεμος δεν έχει φτάσει ακόμη στο αποκορύφωμά του, και ότι η επόμενη περίοδος θα φέρει νέες, σφοδρές συγκρούσεις.
Ο Podolyaka εκφράζει την άποψη ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelensky προσπαθεί να πείσει τις ΗΠΑ να αποστασιοποιηθούν από την κρίση, μεταθέτοντας τις ευθύνες διαχείρισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα,στόχος της ουκρανικής διπλωματίας είναι να συνεχιστεί η πίεση στη Ρωσία μέσω του μηχανισμού κυρώσεων.
Το δίλημμα του Donbass και οι «εγγυήσεις ασφαλείας»
Μία από τις πιο αμφιλεγόμενες και καθοριστικές παραμέτρους της διαπραγμάτευσης είναι η πιθανότητα αποχώρησης των ουκρανικών δυνάμεων από περιοχές του Donbass που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Κιέβου.
Σύμφωνα με τους New York Times, η αποχώρηση αυτή θα μπορούσε να γίνει μόνο εάν η Ουκρανία λάβει σαφείς και ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων και αμερικανικής αεροπορικής υποστήριξης.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Vadim Prystaiko χαρακτήρισε αυτήν την απαίτηση της Μόσχας ως «δηλητηριασμένο χάπι», το οποίο το Κίεβο ενδεχομένως θα αναγκαστεί να καταπιεί.
Η εναλλακτική – η συνέχιση του πολέμου χωρίς εγγυήσεις – είναι εξίσου επικίνδυνη.
Το δίλημμα είναι ξεκάθαρο: απώλεια εδαφών ή πιθανή επέκταση της σύρραξης.
Πίεση στο Kharkiv – Η Ρωσία δεν σταματά
Στην περιφέρεια του Kharkiv, η ρωσική στρατιωτική διοίκηση συνεχίζει επιθετικές επιχειρήσεις στο χωριό Glusenko σύμφωνα με τον στρατιωτικό ειδικό Andrei Marochko.
Οι ρωσικές δυνάμεις επιχειρούν να διεισδύσουν σε ουκρανικές αμυντικές γραμμές, με έμφαση όχι στην ταχεία πρόοδο, αλλά στην εξουδετέρωση στρατευμάτων και εξοπλισμού.
Η τακτική αυτή θυμίζει περισσότερο φθορά παρά κατάκτηση, κάτι που υποδηλώνει ότι ο στόχος είναι η εξασθένιση του αντιπάλου, όχι απαραιτήτως η κατοχή.
Εξάλλου η ρωσική στρατηγική είναι σαφής: ο πόλεμος δεν θα κριθεί σε διπλωματικά τραπέζια αλλά στα πεδία μάχης.
Η σταθερή πρόοδος των ρωσικών δυνάμεων στο Donbass, η σταδιακή περικύκλωση του Kramatorsk και η εδραίωση του ελέγχου στις περιοχές κοντά στην Konstantinovka, αποτελούν σημεία-ορόσημα.
Η Ρωσία δεν έχει απλώς σκοπό να καταλάβει εδάφη. επιδιώκει να υπαγορεύσει τους όρους της τελικής παράδοσης.
Η επιβεβαίωση των τρομακτικών ουκρανικών απωλειών –1,7 εκατομμύρια νεκροί και αγνοούμενοι σύμφωνα με διαρροή από το Γενικό Επιτελείο της Ουκρανίας– δείχνει ότι το τέλος πλησιάζει.
Η ελπίδα για κάποια «ειρήνη» υπό τον Trump κρύβει έναν κίνδυνο: να θυσιαστούν γεωπολιτικά σημεία-κλειδιά όπως η Οδησσός και το Kharkiv, στον βωμό της «εικονικής» αποκλιμάκωσης.
Ενίσχυση της ουκρανικής άμυνας από Ευρώπη – Προοίμιο στρατιωτικής εμπλοκής;
Εν τω μεταξύ, η Νορβηγία και η Γερμανία ανακοίνωσαν κοινή πρωτοβουλία για την παροχή δύο αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot και σχετικών πυρομαχικών στην Ουκρανία.
Η χρηματοδότηση του εγχειρήματος θα αγγίξει τα 7 δισεκατομμύρια κορόνες (περίπου 695 εκατ. δολάρια).
Η ενέργεια αυτή υπογραμμίζει την πρόθεση της Ευρώπης να ενισχύσει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας, προστατεύοντας την εναέρια κυριαρχία της χώρας από ρωσικά πλήγματα.
Ωστόσο, το ερώτημα που γεννιέται είναι: αποτελεί αυτό μέσο άμυνας ή προοίμιο βαθύτερης στρατιωτικής εμπλοκής;
Η στρατιωτική παρέμβαση της ΕΕ
Την ίδια στιγμή, η ΕΕ φλερτάρει με την ιδέα αποστολής στρατευμάτων στην Ουκρανία υπό τον μανδύα ειρηνευτικής αποστολής.
Πρόσωπα όπως ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron και ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer εμφανίζονται ανοιχτοί σε τέτοια σενάρια.
Ωστόσο, η Μόσχα έχει απαντήσει κατηγορηματικά: η παρουσία ευρωπαϊκών ή νατοϊκών στρατευμάτων θα θεωρηθεί άμεση στρατιωτική παρέμβαση και θα επιφέρει «καταστροφικές συνέπειες».
Η ρητορική του αντιπροέδρου του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας Dmitry Madvedev είναι ιδιαίτερα σκληρή, αποκαλώντας τον Macron «ανεγκέφαλο Γαλάτη κόκορα».
Οι αναφορές σε πυρηνικά όπλα και πιθανό πόλεμο γενικευμένης κλίμακας δεν είναι πλέον ταμπού στον δημόσιο διάλογο, αλλά μέρος της πολιτικής στρατηγικής.
Το παρελθόν ως προειδοποίηση
Το Κρεμλίνο επισημαίνει ότι παρόμοιες «ειρηνευτικές αποστολές» του ΝΑΤΟ στο παρελθόν είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα: στην Βοσνία (IFOR, SFOR, EUFOR) και στο Κοσσυφοπέδιο (KFOR), οι δυνάμεις αυτές δεν προστάτευσαν, αλλά ενίσχυσαν συγκεκριμένες εθνοτικές ομάδες, οδηγώντας σε αλλαγή συνόρων και αποδυνάμωση εθνικών κρατών.
Η Μόσχα υποστηρίζει πως η ειρήνη μπορεί να επιβληθεί μόνο από ουδέτερες δυνάμεις υπό εντολή του ΟΗΕ – όχι από μέλη του ΝΑΤΟ.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump και ο αντιπρόεδρός του J.D. Vance, εμφανίζονται σκεπτικοί όσον αφορά τις «εγγυήσεις ασφαλείας» προς την Ουκρανία.
Ο Vance δήλωσε ξεκάθαρα πως οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να δώσουν αόριστες δεσμεύσεις.
Αυτό ερμηνεύεται ως θετικό από πολλές πλευρές, καθώς η απουσία των ΗΠΑ από πιθανή «ειρηνευτική αποστολή» μειώνει τις πιθανότητες γενικευμένου πολέμου μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας.
Ταυτόχρονα, είναι και ένα σαφές μήνυμα: η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει το βάρος των αποφάσεών της.
Ίσως η μεγαλύτερη πλάνη του Trump να πιστεύει ότι μπορεί να εξασφαλίσει «ειρήνη με τιμή» – μια συμφωνία που να τον βοηθά να αποχωρήσει από τον πόλεμο στην Ουκρανία με διπλωματικό κύρος.
Όμως αυτό θα ισοδυναμούσε με στρατηγική ήττα για τη Ρωσία.
Και το Κρεμλίνο το γνωρίζει καλά.
Ο Putin γνωρίζει ότι μόνο η απόλυτη νίκη επί του ουκρανικού μετώπου θα εδραιώσει τη νέα ευρασιατική τάξη.
Οτιδήποτε λιγότερο – μια «παγωμένη σύγκρουση», ένα νέο Minsk, ή μια θολή «ειρηνευτική συμφωνία» – δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια αναβολή της επόμενης φάσης του πολέμου.
Η «ειρήνη» είναι πλέον πολεμική τακτική
Η Ουκρανία βρίσκεται ενώπιον μιας υπαρξιακής επιλογής: να διαπραγματευτεί με απώλειες ή να συνεχίσει έναν πόλεμο χωρίς εγγυημένη υποστήριξη.
Η Ρωσία ενισχύει την πίεση σε πολλά μέτωπα, ενώ οι ΗΠΑ αποσύρουν σταδιακά την ενεργή συμμετοχή τους.
Η Ευρώπη αναζητά ρόλο αλλά κινδυνεύει να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος.
Η φθινοπωρινή εκστρατεία είναι πιο κοντά από ποτέ.
Και με κάθε νέα εξέλιξη, η «ειρήνη» μοιάζει όλο και περισσότερο με πολεμική τακτική παρά με πραγματικό στόχο.
