Παλιά Αθήνα: Αναγνωρίζεις πού βρίσκονται αυτά τα κτίρια;

Μπορεί να έχεις περπατήσει στους πιο κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και στα πιο γραφικά σοκάκια της πόλης, αλλά μήπως δεν παρατηρείς πραγματικά τι βλέπεις γύρω σου; Ακόμη κι αν νομίζεις ότι ξέρεις την πρωτεύουσα καλύτερα από τον καθέναν, είναι βέβαιο ότι θα δυσκολευτείς να αναγνωρίσεις κάποια σημεία, όταν δεις παλιές φωτογραφίες.

Εξάλλου, ο χρόνος έχει αλλάξει πολύ το αστικό τοπίο της Αθήνας, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές και συνοικίες να είναι αγνώριστες σήμερα. Έτσι όταν βλέπεις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν πριν από 50, 100 ή και περισσότερα χρόνια, μπερδεύεσαι και δεν ξέρεις τι απεικονίζουν. Ακόμη και εάν κάνεις κάποιες εικασίες, δεν είσαι σίγουρος. Έχεις δεύτερες σκέψεις.

Εσύ μπορείς να καταλάβεις σε ποια οδό βρίσκονται τα κτίρια που απεικονίζονται σε αυτή τη φωτογραφία; Σίγουρα έχεις περάσει από εκεί.

Αναγνωρίζεις δίπλα σε ποια κεντρική λεωφόρο βρίσκονται αυτά τα κτίρια;

Τα συγκεκριμένα κτίρια βρίσκονται μία ανάσα στην Βασιλίσσης Σοφίας, στην οδό Υψηλάντου. Είναι ο αρχικός πυρήνας του κτιριακού συγκροτήματος του νοσοκομείου “Ευαγγελισμός” που οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1881-1884.

Η ιστορία του νοσοκομείου

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του νοσοκομείου, «ως αφετηρία της ίδρυσης του Θεραπευτηρίου “ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ”, θεωρείται η προσπάθεια που έγινε το 1872 από εξήντα δύο Κυρίες, για τη σύσταση του “ Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ”. Με την συνδρομή της Βασιλίσσης Όλγας εγκρίθηκε με το από 27 Απριλίου 1872 Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ-ΤΑ αρ. φύλου 22/15-6-1872) η σύσταση στην Αθήνα του “ Συλλόγου Κυριών υπέρ Γυναικείας Παιδεύσεως ” και τέθηκε υπό την προστασία της.

Οι σκοποί του Συλλόγου ήταν : φιλανθρωπικός, κοινωφελής καθώς και η μόρφωση των Νοσοκόμων Αδελφών. Eιδικά για την μόρφωση των Αδελφών Νοσοκόμων και πάλι με την ηθική και υλική βοήθεια της Βασιλίσσης Όλγας ιδρύθηκε το 1875 το “Νοσοκομικόν Παιδευτήριον” για την κατάρτιση των Νοσοκόμων Αδελφών στην τέχνη της νοσηλείας και στις 5 Φεβρουαρίου του 1875 επικυρώθηκε ο Οργανισμός λειτουργίας του.

Μόλις λειτούργησε το “Νοσοκομικόν Παιδευτήριο” διαπιστώθηκε η αδυναμία για την εκπλήρωση του σκοπού του και κρίθηκε απαραίτητη και η σύσταση ενός Νοσοκομειακού Κέντρου όπου θα “διαιτώνται και θα εκπαιδεύονται” οι αδελφές Νοσοκόμες.

Τον Απρίλιο του 1876 συγκροτήθηκε Επιτροπή από τον τότε Μητροπολίτη Αθηνών Προκόπιο ως πρόεδρο και μέλη τους Λ.Μελά, Μ.Ρενιέρη, Γ.Μaκκά και Α. Θεοφιλά για την συγκέντρωση οικονομικών πόρων. Η Επιτροπή αυτή έκανε έκκληση στο λαό στις 25 Ιανουαρίου 1880 για τη συλλογή συνδρομών για την ανέγερση του Νοσοκομειακού Κέντρου. Συγχρόνως βρίσκεται και το κατάλληλο οικόπεδο και η “Ιερά Μονή Ασωμάτων ή Πετράκη” το προσφέρει τμηματικά από το έτος 1880 μέχρι το 1890. Η όλη έκταση του οικοπέδου ήταν (όπως και σήμερα) 39.185.36 πήχεις.

Το 1881 εκδόθηκε Βασιλικό Διάταγμα, που δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμόν 39/ /4-5-81 τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, με το οποίο εγκρίθηκε η ίδρυση του Θεραπευτηρίου σαν φιλανθρωπικό ίδρυμα με την ονομασία “ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ”.

Στις 25 Μαρτίου 1881 κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος για την ανέγερση του Νοσοκομείου από τον Βασιλέα Γεώργιο τον Α’.

Στις 25 Μαρτίου 1884, μετά τρία έτη ακριβώς από την κατάθεση του θεμέλιου λίθου, γίνονται τα εγκαίνια του Θεραπευτηρίου. Ο αγιασμός ψάλλεται από τον Μητροπολίτη Αθηνών Προκόπιο και ο αρχίατρος Γεώργιος Α. Μάκκας εκφωνεί τον Πανηγυρικό λόγο της ημέρας. Την ίδια μέρα, 25 Μαρτίου 1884, η επιτροπή ανέγερσης παραδίδει τυπικώς το ίδρυμα σε εφορεία Κυριών που αποτελεί και το πρώτο Δ. Σ. του Θεραπευτηρίου και που απαρτίζεται από την πρόεδρο Ιφιγένεια Α. Συγγρού και τα μέλη Αλεξάνδρα Παπποδώφ, Ειρήνη Ρεβελάκη, Ελένη Μαυροκορδάτου, Ειρήνη Σ. Μαυρομάτη, Σοφία Δάλλα και Βαρβάρα Ρέϊνεκ.

Στις 16 Απριλίου 1884 λειτουργεί αρχικά το Θεραπευτήριο με δύο Κλινικές που έχουν δύναμη 48 κρεβάτια:

Η Παθολογική με διευθυντή τον Ν. Γ. Μακκά Παθολόγο,
Η Χειρουργική με διευθυντή τον Οφθαλμίατρο Ιούλιο Γαλβάνη.
Ο πρώτος ασθενής εισάγεται για νοσηλεία στις 16 Απριλίου 1884 στην Χειρουργική κλινική. Είναι ο Γεώργιος Ζιζάκος, ηλικίας 10 ετών, μαθητής. Παραμένει 17 ημέρες και εξέρχεται θεραπευμένος.