Το Transatlantic Tunnel είναι μια ιδέα που φλερτάρει με την επιστημονική φαντασία για περισσότερο από έναν αιώνα. Τώρα, όμως, χάρη στην πρόοδο, η ιδέα επιστρέφει στη συζήτηση με μια σχεδόν αδιανόητη υπόσχεση: σύνδεση Νέας Υόρκης και Λονδίνου σε μόλις 54 λεπτά. Αυτό σημαίνει ανάπτυξη ταχύτητας κοντά στα 5 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα . Αν αυτό ακούγεται τραβηγμένο, το εκτιμώμενο κόστος του είναι εξίσου υπερβολικό με τη φιλοδοξία του , φτάνοντας τα 19 τρις δολάρια (15 τρισεκατομμύρια λίρες). Ο αριθμός είναι περισσότερο από πενταπλάσιος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Elon Musk έχει ταράξει τη συζήτηση υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία του, The Boring Company , θα μπορούσε να το φτιάξει για «χίλιες φορές λιγότερα χρήματα». Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, αυτό θα σήμαινε κόστος 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων, νούμερο εντυπωσιακό, αλλά στο εύρος των μεγάλων έργων υποδομής.
Η Daily Mail , η οποία διερεύνησε το θέμα σε βάθος, σημειώνει ότι το έργο θα συνδύαζε δύο τεχνολογίες που έχουν ωριμάσει τις τελευταίες δεκαετίες: τρένα μαγνητικής αιώρησης ( maglev ) και σήραγγες κενού. Αυτός ο συνδυασμός θα εξαλείφει σχεδόν πλήρως την τριβή, επιτρέποντας στα τρένα να φτάσουν ταχύτητες άνω των 4.800 km/h, πέντε φορές πιο γρήγορα από ένα Boeing 737 σε πλήρη πτήση. Ωστόσο, η πρόταση του Μασκ, η οποία δεν έχει ακόμη συγκεκριμένες τεχνικές και οικονομικές λεπτομέρειες, έχει πυροδοτήσει σκεπτικισμό στην επιστημονική και μηχανολογική κοινότητα.
Ένα όνειρο με περισσότερο από έναν αιώνα ιστορία
Αν και η ιδέα μπορεί να φαίνεται φουτουριστική, η ιδέα μιας υποθαλάσσιας σήραγγας μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης δεν είναι νέα. Το 1895, ο Μισέλ Βερν , γιος του διάσημου Ιουλίου Βερν , περιέγραψε ένα υπερατλαντικό τρένο στο διήγημά του Un Express de l’Avenir .
Το 1913, ο Γερμανός Bernhard Kellerman δημοσίευσε το Der Tunnel , ένα μυθιστόρημα που ενέπνευσε τη βρετανική ταινία του 1935 Transatlantic Tunnel . Ήδη από τον 20ο αιώνα, ο Αμερικανός μηχανικός Robert H. Goddard , πρωτοπόρος στους πυραύλους υγρού καυσίμου, απέκτησε διπλώματα ευρεσιτεχνίας για μια παρόμοια ιδέα.
Ωστόσο, τα τεχνολογικά και οικονομικά εμπόδια ήταν πάντα ανυπέρβλητα. Για να γίνει κατανοητό αυτό, η σήραγγα της Μάγχης, που συνδέει το Ηνωμένο Βασίλειο με τη Γαλλία, κόστισε 13,6 δισεκατομμύρια δολάρια για μόλις 50,5 χιλιόμετρα. Η υπερατλαντική σήραγγα θα απαιτούσε μια κατασκευή 5.470 χιλιομέτρων, διασχίζοντας τον Ατλαντικό Ωκεανό, με αβυσσαλέα βάθη και κολασμένη γεωλογία.
Τρένα που αψηφούν την ταχύτητα του ήχου
Η καρδιά του έργου είναι η τεχνολογία maglev , η οποία χρησιμοποιεί μαγνήτες για να ανυψώσει τα τρένα, εξαλείφοντας την τριβή με τις γραμμές. Αυτοί οι τύποι τρένων λειτουργούν ήδη σε χώρες όπως η Ιαπωνία , η Γερμανία και η Κίνα , αν και με πολύ χαμηλότερες ταχύτητες. Η γραμμή Maglev της Σαγκάης , για παράδειγμα, φτάνει τα 431 km/h, πολύ μακριά από τα 4.800 km/h που θα απαιτούσε η υπερατλαντική σήραγγα.
Ο δεύτερος τεχνολογικός πυλώνας είναι το κενό. Μια σφραγισμένη σήραγγα με αφαιρούμενο τον αέρα θα μείωνε την αεροδυναμική οπισθέλκουσα, επιτρέποντας στο τρένο να ταξιδεύει με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του ήχου. Αυτή είναι η βάση του concept Hyperloop , το οποίο παρουσίασε ο Musk το 2013 ως εναλλακτική λύση στις εμπορικές πτήσεις σε διαδρομές όπως το Λος Άντζελες – Σαν Φρανσίσκο. Ωστόσο, η ανάπτυξη του Hyperloop ήταν πιο αργή από το αναμενόμενο, με μόνο πειραματικά πρωτότυπα να επιτυγχάνουν μέτριες ταχύτητες.
Παρά την πρόοδο, δεν υπάρχει ακόμη λειτουργικό Hyperloop που να αποδεικνύει ότι η ιδέα είναι βιώσιμη σε μεγάλη κλίμακα. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Hyperloop, το 2024, κατάφερε να ξεκινήσει ένα δοκιμαστικό τρένο, αλλά η ταχύτητά του ήταν συγκρίσιμη με αυτή ενός αστικού μετρό. Η Κίνα , από την πλευρά της, έχει δοκιμάσει ένα πρωτότυπο που ονομάζεται T-Flight, το οποίο τον Οκτώβριο του 2024 έφτασε τα 622 km/h σε μια σήραγγα μόλις δύο χιλιομέτρων.
Ένα τούνελ μέσα από ηφαίστεια και σεισμούς
Πέρα από την τεχνολογία των μεταφορών, το μεγαλύτερο εμπόδιο για τη Διατλαντική σήραγγα είναι η ίδια η κατασκευή. Μια σήραγγα 5.470 χιλιομέτρων κάτω από τον Ατλαντικό δεν θα ήταν μόνο το μεγαλύτερο μηχανολογικό έργο στην ιστορία, αλλά και το πιο επικίνδυνο.
Η υποδομή θα πρέπει να αντέξει τις ακραίες πιέσεις των ωκεανών, καθώς και να διασχίσει τη Mid-Atlantic Ridge , μια υποβρύχια οροσειρά πλάτους 1.500 km με συνεχή ηφαιστειακή δραστηριότητα. Το πάτωμα του Ατλαντικού δεν είναι μια ήρεμη πεδιάδα, αλλά μια περιοχή έντονης τεκτονικής δραστηριότητας όπου η αμερικανική και η αφρικανική πλάκα απομακρύνονται κάθε χρόνο. Με άλλα λόγια, θα έπρεπε να κατασκευαστεί μια σφραγισμένη σήραγγα σε ένα έδαφος που κινείται και διώχνει τη λάβα τακτικά.
Οι γεωλογικές δυσκολίες έχουν ήδη επιβραδύνει πολύ μικρότερα έργα. Η υποθαλάσσια σήραγγα μεταξύ Ισπανίας και Μαρόκου, μήκους μόλις 17 χιλιομέτρων, έχει παραλύσει από απροσδόκητες προκλήσεις στο έδαφος.
Είναι δυνατόν για 19 δισεκατομμύρια δολάρια;
Ο Έλον Μασκ είναι γνωστός για τολμηρές υποσχέσεις. Το 2016, απογοητευμένος από την κίνηση στο Λος Άντζελες , ανακοίνωσε στο Twitter: «Θα φτιάξω μια μηχανή διάνοιξης σήραγγας και θα αρχίσω να σκάβω».
Το έκανε. Ίδρυσε την The Boring Company , η οποία έχει αναπτύξει μικρές σήραγγες στο Λας Βέγκας και στο Hawthorne της Καλιφόρνια . Αλλά κανένα από αυτά τα έργα δεν πλησιάζει την κλίμακα της Υπερατλαντικής Σήραγγας .
Ο ισχυρισμός του ότι θα μπορούσε να το κατασκευάσει για «χίλιες φορές λιγότερα χρήματα» από τα προβλεπόμενα 19 τρισεκατομμύρια δολάρια είναι εξαιρετικά αισιόδοξος. Αν ο Μασκ έχει δίκιο, η σήραγγα του θα κόστιζε 19 δισεκατομμύρια δολάρια, ένα ακόμη κολοσσιαίο ποσό, αλλά εντός του προϋπολογισμού μεγάλων έργων υποδομής.
Για σύγκριση, η σήραγγα της Μάγχης κόστισε 13,6 δισεκατομμύρια δολάρια για 50,5 χιλιόμετρα, με κόστος ανά χιλιόμετρο 269 εκατομμύρια δολάρια. Αν εφαρμόσουμε αυτόν τον αριθμό στη διατλαντική σήραγγα, το τελικό κόστος θα ξεπερνούσε τα 1,47 τρισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν εκατό φορές περισσότερο από ό,τι προτείνει ο Μασκ.
