Ο όρος Βαράγγοι αναφέρεται στις φυλές των Βίκινγκς, οι οποίες είχαν ως κοιτίδα τις περιοχές της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής και κατά τον 8ο-9ο αιώνα κατευθύνθηκαν ανατολικότερα, όπου κατοικούσαν κυρίως σλαβικά φύλα.
Οι Βάραγγοι είναι το όνομα που δόθηκε από τους Βυζαντινούς και τους ανατολικούς Σλάβους στον λαό των Βίκινγκ που κατευθύνθηκε ανατολικά. Έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Ρωσίας αφού μεταξύ 9ου και 12ου αιώνα δημιούργησαν και εξουσίαζαν το πρώτο μεσαιωνικό κράτος των Ρως και συγκρότησαν τη βυζαντινή αυτοκρατορική φρουρά με σημαντική ισχύ μέχρι τον 13ο αιώνα. Ασχολούνταν κυρίως με τον πόλεμο (ως μισθοφόροι), την πειρατεία και το εμπόριο.
Αρχικά ο χαρακτήρας των Βαράγγων ήταν πολεμικός, όπως των Βίκινγκ συγγενών τους. Κατοικούσαν στα εδάφη της σημερινής Δανίας και Σουηδίας. Στο ιστορικό προσκήνιο εμφανίζονται κατά τα μέσα του 8ου αιώνα μ.Χ., όταν άρχισαν να μετακινούνται προς τα ανατολικά και τα νοτιοανατολικά ιδρύοντας τις δικές τους πόλεις πάνω στις εμπορικές οδούς του Δνείπερου και του Βόλγα.
Η Βαράγγειος Φρουρά
Η Βαράγγειος Φρουρά ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β’ τον Βουλγαροκτόνο το 988 μ.Χ., ως αποτέλεσμα της συμμαχίας του με τον πρίγκιπα Βλαδίμηρο Α’ του Κιέβου.
Το εκστρατευτικό σώμα αποβιβάσθηκε στη Χρυσούπολη και συνέτριψε τα στρατεύματα των στασιαστών. Κατά τη διάρκεια της μάχης, ο Φωκάς υπέστη εγκεφαλικό στη θέα των Βαράγγων πολεμιστών, πέθανε επί τόπου και ο στρατός του τράπηκε σε φυγή. Σύμφωνα με αφηγήσεις της εποχής ήταν απίστευτη η αγριότητα των Βαράγγων, οι οποίοι καταδίωκαν τους πολεμιστές του Φωκά και διασκέδαζαν κόβοντάς τους κομματάκια.
Εντυπωσιασμένος από την αγριότητα με την οποία οι Βίκινγκς πολέμησαν τους επαναστάτες, ο αυτοκράτορας ίδρυσε την επίλεκτη Φρουρά των Βαράγγων για να προστατεύσει την Κωνσταντινούπολη και να υπηρετήσουν ως προσωπικοί του σωματοφύλακες. Χωρίς τοπικούς δεσμούς ή οικογενειακές διασυνδέσεις που θα μπορούσαν να διχάσουν την πίστη τους και με αδυναμία να μιλήσουν την τοπική γλώσσα, οι Βάραγγοι αποδείχθηκαν πολύ λιγότερο διεφθαρμένοι από τους Έλληνες φρουρούς του Βασιλείου.
«Έλαβαν απίστευτη ανταμοιβή», λέει ο ιστορικός John Haywood στο βιβλίο του «Northmen: The Viking Saga AD 793-1241» για τους Βάραγγους. «Τους έδιναν μετάξι που ήταν σημαντικό για τους Σκανδιναβούς. Παίρνουν ένα ενισχυμένο μερίδιο της λείας. Οι ευκατάστατοι μισθοφόροι που επιστρέφουν στην πατρίδα τους διαδίδουν την εικόνα της Κωνσταντινούπολης ως της υποσχόμενης γης του μυθικού πλούτου».
Η κύρια αποστολή της Βαραγγικής Φρουράς ήταν να λειτουργεί ως προσωπική φρουρά του αυτοκράτορα και να προστατεύει το παλάτι και την αυτοκρατορική οικογένεια. Η φρουρά αυτή ήταν ιδιαίτερα αξιόπιστη, καθώς δεν είχε τοπικούς πολιτικούς δεσμούς ή συμφέροντα. Συμμετείχαν επίσης σε πολεμικές εκστρατείες και σημαντικές μάχες, καθώς ήταν ιδανικοί για τέτοιες αποστολές.
Αρχικά, η φρουρά αποτελούνταν από Σκανδιναβούς, κυρίως Νορμανδούς από τη Σουηδία, τη Νορβηγία και τη Δανία. Αργότερα, μετά την κατάκτηση της Αγγλίας από τους Νορμανδούς το 1066, πολλοί Αγγλοσάξονες εντάχθηκαν επίσης στη φρουρά. Με την πάροδο του χρόνου, η φρουρά περιλάμβανε πολεμιστές από διάφορες περιοχές της Βόρειας Ευρώπης. Βασικό όπλο αυτών των πολεμιστών ήταν τα χαρακτηριστικά τσεκούρια τους. Το τσεκούρι αυτό, συχνά διπλής κόψης, έγινε σύμβολο της φρουράς.
Η Βαράγγειος Φρουρά διαλύθηκε σταδιακά κατά την περίοδο των Κομνηνών και των Παλαιολόγων, αλλά η μνήμη της παραμένει ζωντανή ως σύμβολο της αφοσίωσης και της πολεμικής ικανότητας. Νωρίτερα είχαν πάρει μέρος σε πολλές εκστρατείες ενώ ήταν ήταν παρόντες σε πολλές σημαντικές μάχες και γεγονότα της βυζαντινής ιστορίας, όπως η μάχη του Ματζικέρτ το 1071 και η υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204.
Άφησαν το αποτύπωμα τους στην Πόλη και μάλιστα υπάρχουν τουλάχιστον δύο ρουνικές επιγραφές λαξευμένες στους μαρμάρινους τοίχους της Αγίας Σοφίας μπορεί να έχουν χαραχθεί από μέλη της Φρουράς των Βαράγγων. Σήμερα είναι ως επί το πλείστον δυσανάγνωστα, αλλά σε ένα από αυτά μπορεί κανείς να διακρίνει το «fdan»: το δεύτερο μέρος του ονόματος «Halfdan».
Ουσιαστικά οι Βίκινγκς δεν έφυγαν ποτέ πραγματικά, από την Κωνσταντινούπολη, αλλά απλώς εξελίχθηκαν σε κάτι άλλο. Δεν ήταν πια ειδωλολάτρες, αλλά Ορθόδοξοι Χριστιανοί και εν τέλει αφομοιώθηκαν πολιτιστικά με τον τοπικό πληθυσμό.
με πληροφορίες reader.gr