Ίσως το πιο οριακό σημείο της αρχής του εκπολιτισμού των ανθρώπων ήταν η εποχή του Τριπτόλεμου και του δώρου που πήρε από την θεά Δήμητρα, την γνώση της σποράς.
Η θεά όταν στην αναζήτηση της για την κόρη της Περσεφόνη φτάνει στην Ελευσίνα εκεί την συναντά ο βασιλιάς της πόλης Κελεός. Όταν βλέποντάς την καταταλαιπωρημένη την ρωτά και μαθαίνει για την κόρη της την χαμένη την λυπάται και της προσφέρει το παλάτι να την φιλοξενήσει.
Η Δήμητρα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης που ένας βασιλιάς ενδιαφέρθηκε για μία άγνωστη και μάλιστα την φιλοξένησε στο παλάτι του προτείνει να διδάξει τον μικρό του γιο, κάτι που ευχαρίστως αποδέχεται ο ελευσίνιος βασιλιάς.
Η Δήμητρα μέσα σ’ αυτά που μάθαινε τον μικρό βασιλόπαιδα του δίδασκε την ακαϊα με πρακτικό τρόπο για να τον κάνει αθάνατο. Δηλαδή τον κρατούσε πάνω από μία εστία αναμμένη και μουρμούριζε τους ακατάληπτους λόγους, έτσι όπως μας πληροφορεί και ο Απολλόδωρος, έφευγαν οι θνητές σάρκες που καίγονταν. Όταν μία νύχτα η βασίλισσα Μετάνειρα, που έβλεπε τον γιο της Δημοφώντα, να μεγαλώνει «παράξενα» κρυφοκοίταξε να δει τι ακριβώς έκανε η φιλοξενούμενη τους, βλέποντας αυτό το θέαμα κατατρόμαξε έβαλε τις φωνές και τότε πέφτει το παιδί από τα χέρια της Θεάς και καίγεται.
Η Δήμητρα αναγκάζεται να παρουσιαστεί με την κανονική θεϊκή της μορφή και η βασίλισσα κατανοώντας το λάθος της πέφτει στα πόδια της και της ζητά συγνώμη. Όμως η Θεά Δήμητρα μη μπορώντας να δεχθεί τον χαμό του παιδιού αποφασίζει να διδάξει στο μεγαλύτερο γιο τον Τριπτόλεμο την γνώση της σποράς.
Έτσι τον καθιστά απόστολο της γνώσης της σποράς και τον στέλνει σ΄ ολόκληρο τον κόσμο να την μεταφέρει. Του παρέχει και μεταφορικό μέσο το οποίο κατασκεύασε η ίδια και ήταν ένα άρμα με φτερωτούς δράκους και διέσχιζε με αυτό τους ουρανούς μεταφέροντας την γνώση της σποράς.
Γίνεται λοιπόν ο Τριπτόλεμος ο πρώτος εκπολιτιστής αφού η γνώση της σποράς όπως ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί αποτελεί το πρώτο στάδιο του πολιτισμού, κατά κάποιο αποσυμβολισμό. Οι πρώτοι που δέχθηκαν αυτή την γνώση ήταν οι Αρκάδες, πανάρχαιοι Πελασγοί- Έλληνες, οι οποίοι φαίνεται να εξαπλώνονται σε διάφορα σημεία της γης και να μεταφέρουν έτσι τον πολιτισμό σε μία εποχή όπου όπως υποστηρίζεται ήταν μετά την καταβύθιση της Αιγηίδος και οι άνθρωποι βρίσκονταν σε πρωτόγονη κατάσταση( 10.000 – 7.000 π.Χ.).
Οι λαοί που δέχθηκαν την γνώση και τον πολιτισμό ( Ίαντες, Άονες, Εκτήναι, Τελχίνες, Λέλεγες, Πελασγοί, Κάτονες, Μόσχοι, Παφλαγόνες, Χάλυβες, Ίβηρες, Ιλλυριοί, Δρύοπες, Φρύγες, Λύκιοι, Μήονες, Μακεδόνες, Θράκες, Αιτωλοί, Μυσοί, Κίλικες, Λούβιοι, Κάρες κ. ά. ), δεν ήσαν παρά απόγονοι των ίδιων πρωτόγονων ανθρώπων οι οποίοι ανέκαθεν ζούσαν και αναπτύσσονταν στον χώρο της Αιγηίδος προ και μετά την καταβύθιση της.
Σε μερικές χώρες ο Τριπτόλεμος αντιμετώπισε αντιδράσεις. Ο βασιλιάς π.χ. των Γετών Κάρναβος, αφού έμαθε ο ίδιος την τέχνη της καλλιέργειας των δημητριακών, σκότωσε έναν από τους δράκοντες του άρματός του, για να μη διαδοθεί το μυστικό σε άλλες χώρες. Η Δήμητρα μεταμόρφωσε τον Κάρναβο σε δράκο, για να αντικαταστήσει τον σκοτωμένο. Αλλού, στην Πάτρα, ο Ανθείας, γιος του βασιλιά Εύμηλου, προσπάθησε να ζέψει τους δράκοντες στο θεϊκό άρμα μόνος του, την ώρα που ο Τριπτόλεμος κοιμόταν, αλλά έπεσε από το άρμα και σκοτώθηκε. Ο Εύμηλος και ο Τριπτόλεμος, για να τον τιμήσουν, ίδρυσαν την πόλη Άνθεια.
Όταν γύρισε στην Ελευσίνα, η Δήμητρα τον μύησε στη λατρεία της και έγινε ο πρώτος ιερέας της. Στην Ελευσίνα υπήρχε βωμός του, καθώς και το αλώνι όπου κατά το θρύλο είχε αλωνιστεί το πρώτο σιτάρι που έβγαλε η σπορά του, και που ήταν γνωστό σαν Άλως Τριπτολέμου. Ο Τριπτόλεμος λατρευόταν και στην Αθήνα, στο Ελευσίνιο άντρο, μέσα στο οποίο υπήρχε άγαλμά του.
arxaia-ellinika.blogspot.gr