Παλιά τα μανιτάρια θεωρούνταν το κρέας των φτωχών, αφού διαθέτουν τις ίδιες πρωτεΐνες με το κρέας και μάλιστα υψηλής βιολογικής αξίας, χωρίς τις τοξίνες, τα λίπη και τη χοληστερόλη. Πρόκειται για μια εύκολη και ευχάριστη καλλιέργεια που θα την λατρέψουν οι μανιταροφάγοι, αφού ο χρόνος απασχόλησής τους θα είναι ελάχιστος, ενώ αν τηρηθούν σωστά οι απλές διαδικασίες, θα τύχουν μιας πλούσιας παραγωγής, ικανής να xορέσει τις γαστριμαργικές ανάγκες μιας οικογένειας.
Για να καλλιεργήσουμε εύκολα και γρήγορα μανιτάρια Pleurotous στο σπίτι μας χρειαζόμαστε ένα έτοιμο παστεριωμένο υπόστρωμα (μπλόκ) ειδικό για καλλιέργεια μανιταριών που βασίζεται σε ειδικά επεξεργασμένο άχυρο σιτηρών. Περιέχει μέσα μυκήλιο Pleurotus υπό την μορφή σπόρου το οποίο δεν έχει απλωθεί σε όλη την μάζα του υποστρώματος. Το υπόστρωμα αυτό είναι συσκευασμένο σε ειδικά συμπιεσμένα μπλοκ με διάφανο φιλμ ανθεκτικού πλαστικού από έξω έτοιμο για χρήση.
Το σπαρμένο υπόστρωμα χρειάζεται περίπου 15-18 ημέρες επώαση σε σκοτεινό μέρος με θερμοκρασία από 18-25o C. Στην συνέχεια και εφόσον έχει ασπρίσει καλά (έχει απλωθεί το μυκήλιο) ακολουθούμε τις ίδιες οδηγίες για την παραγωγή όπως και του επωασμένου.
Τοποθετούμε το μπλοκ σε μέρος σκιερό, φωτεινό και δροσερό, χωρίς να το πιάνει ο άνεμος. Διάφορα προτεινόμενα μέρη είναι μία φωτεινή αποθήκη, στο μπαλκόνι σε μέρος προστατευμένο από τον αέρα, κάτω από μια σκάλα, στην κουζίνα, στην πυλωτή της πολυκατοικίας, σε παρκινγκ αυτοκινήτων με παράθυρα, σε ένα θερμοκήπιο ή σε οποιοδήποτε μέρος μπορούμε να το προστατεύσουμε. Τα μανιτάρια χρειάζονται φως. Γι αυτό τοποθετούμε το υπόστρωμα σε φωτεινό μέρος αλλά όχι απευθείας στον ήλιο. Το φως στο οποίο μπορούμε να διαβάσουμε είναι αρκετό για να γίνει η παραγωγή των μανιταριών. Κατά την διάρκεια της νύχτας ας μένει στο σκοτάδι (δεν χρειάζεται φως).
Ιδανική θερμοκρασία για να φυτρώσουν τα μανιτάρια είναι 8-18oC. Σε θερμοκρασίες κάτω των 6oC δεν χαλάνε τα μανιτάρια αλλά καθυστερούν να μεγαλώσουν. Σε θερμοκρασίες όμως πάνω από 25oC δεν φυτρώνουν. Έτσι ιδανική εποχή για την καλλιέργεια μανιταριών pleurotous στο σπίτι είναι από τις αρχές Νοεμβρίου έως τα μέσα Μαρτίου. Τοποθετούμε τον μπλοκ πάνω σε μια υγρή egardenεπιφάνεια που να έχει μόνιμα νερό (αφρολέξ, πιατάκι, παλιά κουβέρτα κτλ) ή σε σημείο με σχετική υγρασία 80-90%. Δεν τοποθετούμε το μπλοκ πάνω σε χώμα, αλλά πάνω σε τσιμέντο, πλακάκια ή σε ξύλο (παλέτα) και ο καλύτερος τρόπος είναι να είναι όρθιο. Ελέγχουμε καθημερινά μέχρι να δούμε τα πρώτα κεφαλάκια από τα μανιτάρια να εμφανιστούν. Τότε ανοίγουμε τρύπες στο πλαστικό στα σημεία που βγαίνουν τα μανιτάρια και τα δροσίζουμε χρησιμοποιώντας ένα μοναστηράκι χειρός, πάνω στο μπλοκ ψεκάζοντας σε όλη την επιφάνεια του, γύρω-γύρω 1-2 φορές την ημέρα μέχρι τα μανιτάρια να μεγαλώσουν αρκετά. Προσοχή δεν αφαιρούμε το πλαστικό φιλμ από το μπλοκ γιατί θα μειώνεται πολύ γρήγορα η υγρασία του.
Κάτω από καλές συνθήκες τα μανιτάρια θα ξεκινήσουν να φυτρώνουν σε 10-14 ημέρες. Τα μαζεύουμε όταν φτάσουν σε ένα επιθυμητό επίπεδο ή όταν δεν μεγαλώνουν άλλο. Τα μαζέυουμε όλα μαζί από την τρύπα που έχουν βγει μονομιάς τραβώντας τα απότομα από το σημείο που έχουν φυτρώσει. Δεν χρησιμοποιούμε μαχαίρι. Από το ίδιο σημείο μπορεί να ξαναφορτώσουν μετά από λίγο καιρό αφού επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία. Το μπλοκ μπορεί να δώσει έως και 4 φορές μανιτάρια κάτω από ιδανικές συνθήκες (στο πρώτο χέρι έως και 4 κιλά). Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια δεν το πετάμε στα σκουπίδια αλλά ανακυκλώνουμε το περιεχόμενο του ενσωματώνοντας το στο χώμα του κήπου ή στους λάκκους των δέντρων για λίπασμα. Είναι ιδανικό για καλλιέργειες κηπευτικών, λαχανικών και οπωροφόρων δέντρων.
Με αυτό το απλό και γρήγορο τρόπο μπορούμε να έχουμε ολόφρεσκα, υγιεινά μανιτάρια πλευρώτους όλο τον χειμώνα στο σπίτι μας με χαμηλό κόστος παραγωγής.
Συχνές ερωτήσεις:
Πώς αντιλαμβάνομαι ότι ένα μπλοκ είναι ζωντανό;
Παρατηρούμε το άχυρο στις τρύπες του μπλοκ. Δεν πρέπει να είναι μαυρισμένο ή κατεστραμμένο με τον οποιονδήποτε τρόπο. Ιδανικά, είναι ελαφρώς υγρό και τείνει να ασπρίζει (δείγμα ύπαρξης του μύκητα πλευρώτους).
Πόσα χέρια συγκομιδής παίρνω από ένα μπλοκ;
Κάθε μπλοκ μπορεί να δώσει έως και 4 χέρια συγκομιδής. Το πρώτο χέρι είναι προετοιμασμένο από εμάς. Τα υπόλοιπα 3 χέρια εξαρτώνται αρκετά από την καλλιεργητική φροντίδα.
Πώς καταλαβαίνω ότι ένα μπλοκ δεν έχει δώσει ακόμα το πρώτο χέρι καλλιέργειας;
Στην περίπτωση που το μπλοκ μας φαίνεται ‘χρησιμοποιημένο’ ή έχει δώσει ήδη το πρώτο χέρι καλλιέργειας, υπάρχουν εμφανή σημάδια και εύκολα θα το καταλάβουμε. Παρατηρούμε λοιπόν τα εξής: α. λιγότερο σε όγκο άχυρο και ανομοιομορφία στην όψη του μπλοκ β. το μαύρο νάιλον που περιβάλλει το άχυρο θα έχει πολύ ελεύθερο χώρο και περισσότερες “ζάρες” γ. οι τρύπες στις οποίες έχει συγκομιστεί το μανιτάρι έχουν σημάδια “ξεριζώματος” δ. υπολείμματα από την προηγούμενη καρποφορία (άσπρη σκόνη)