Η Ουκρανική αεράμυνα δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε τέτοιου επιπέδου επιθέσεις – όχι μόνο λόγω έλλειψης τεχνολογίας, αλλά κυρίως λόγω κόστους και διαθεσιμότητας
Την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία διανύει τον τρίτο χρόνο του, ένα νέο φάσμα απειλής απλώνεται στον ορίζοντα: η μαζική χρήση drones σε πρωτοφανή κλίμακα.
Σύμφωνα με τον Γερμανό στρατηγό Christian Freuding επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρησιακής Ανάλυσης για την Ουκρανία του γερμανικού Υπουργείου Άμυνας, η Ρωσία ετοιμάζεται να εξαπολύσει έως και 2.000 μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (UAVs) ταυτόχρονα κατά της Ουκρανίας. Να σημειωθεί ότι οι μεγαλύτερες ρωσικές επιθέσεις, που έχουν εξαπολυθεί μέχρι στιγμής δεν διεξάγονται με περισσότερα από 600 drones – συνοδεία πυραύλων διαφόρων τύπων – οπότε μία τέτοια επίθεση με 2.000 UAVs θα ήταν απόλυτα καταστροφική για τις στρατιωτικές υποδομές της Ουκρανίας.
Η δήλωση αυτή δεν είναι μόνο ανησυχητική για τους Ουκρανούς. Συνιστά προειδοποίηση για την αλλαγή του χαρακτήρα του πολέμου, τον οποίο πλέον διαμορφώνει η τεχνολογία, η μαζική παραγωγή και η στρατηγική κόπωσης – όχι μόνο των στρατιωτών αλλά και των κρατικών οικονομιών.
Η ρωσική «βιομηχανία drones» – Από τους Shahed στους Geran
Η Μόσχα έχει ήδη αποδείξει ότι μπορεί να προσαρμόζεται ταχύτατα στις εξελίξεις του πολέμου.
Αρχικά μετέφερε την τεχνογνωσία των ιρανικών Shahed-136 –τα γνωστά «drones kamikaze» – και στη συνέχεια άρχισε να τα παράγει εντός Ρωσίας, υπό τη νέα ονομασία Geran-2.
Το κόστος ενός τέτοιου drone κυμαίνεται μεταξύ 30.000 και 50.000 ευρώ – εξαιρετικά χαμηλό για την κλίμακα πολέμου. Αντίθετα, η κατάρριψή του με δυτικά συστήματα όπως το αμερικανικής κατασκευής Patriot μπορεί να κοστίσει πάνω από 5 εκατομμύρια ευρώ ανά εκτόξευση πυραύλου. Αυτή η ασύμμετρη οικονομική εξίσωση είναι που τρομάζει τους στρατιωτικούς αναλυτές στη Δύση. Η Ρωσία, χωρίς να αναζητά τεχνολογική υπεροχή, επενδύει στην «υπέρβαση μέσω όγκου» – και φαίνεται έτοιμη να εφαρμόσει αυτήν τη λογική σε εξαντλητικό επίπεδο.
Νέα ρωσική στρατιωτική στρατηγική στην Ουκρανία
Η ρωσική στρατιωτική στρατηγική στην Ουκρανία φαίνεται να περνά σε μια νέα φάση. Οι στοχευμένες επιθέσεις στα Τοπικά Κέντρα Στρατολόγησης (TCC) της Ουκρανίας, γνωστά ως τα αντίστοιχα των στρατολογικών γραφείων, αναδεικνύονται σε βασικό μοτίβο των ρωσικών πληγμάτων τις τελευταίες εβδομάδες.
Οι επιθέσεις αυτές, που έχουν ήδη πλήξει τουλάχιστον τέσσερις πόλεις, σηματοδοτούν μια στροφή από τις γενικές επιθέσεις υποδομής σε μια πιο στοχευμένη επιχείρηση παρακώλυσης της ουκρανικής επιστράτευσης. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, τον Ιούλιο πραγματοποιήθηκαν συντονισμένες επιθέσεις με πυραύλους, πυροβολικό, drones και τακτικά αεροσκάφη σε συνολικά 133 τοποθεσίες σε όλη την Ουκρανία.
Μεταξύ αυτών, ξεχώρισαν οι επιθέσεις στα TCC σε πόλεις όπως το Krivoy Rog, Poltava, Krementshoug, Zaporizhia, Kharkiv και Οδησσό. Η επίθεση στο TCC της Οδησσού, για παράδειγμα, είχε στόχο ένα υπόγειο στρατολογικό γραφείο εντός του εργοστασίου Stalkanat. Σύμφωνα με πηγές, η ρωσική επίθεση χρησιμοποίησε εννέα drones τύπου Geran για να καταστρέψει τις εγκαταστάσεις.
Το χτύπημα είχε ως αποτέλεσμα την πλήρη κατάρρευση των υπογείων χώρων, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, βρισκόταν το αρχηγείο της στρατολόγησης για την περιοχή.Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, για πρώτη φορά στις 7 Ιουλίου, επιβεβαίωσε επίσημα ότι τα TCC είναι μεταξύ των κύριων στόχων των επιθέσεων. Έκτοτε, οι επιθέσεις συνεχίζονται με αυξανόμενη ένταση.
Δεν μπορεί να ανταποκριθεί η ουκρανική αεράμυνα
Ο Γερμανός στρατηγός Freuding παραδέχεται πως η Ουκρανική αεράμυνα δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε τέτοιου επιπέδου επιθέσεις – όχι μόνο λόγω έλλειψης τεχνολογίας, αλλά κυρίως λόγω κόστους και διαθεσιμότητας. Ένα σύστημα αεράμυνας όπως το Patriot, ακόμη και αν θεωρητικά μπορούσε να αναχαιτίσει δεκάδες στόχους ταυτόχρονα, δεν είναι σχεδιασμένο για οικονομική βιωσιμότητα σε πόλεμο φθοράς.
Αντί να εξαντλήσει τις ρωσικές δυνατότητες, η Ουκρανία καταλήγει να εξαντλεί τους δυτικούς πόρους. Επιπλέον, ο Γερμανός στρατηγός αναφέρει ότι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης τέτοιας απειλής είναι η ανάπτυξη φθηνών αντιαεροπορικών λύσεων, με κόστος ανά μονάδα μεταξύ 2.000–4.000 ευρώ. Όμως, ο ίδιος παραδέχεται ότι κάτι τέτοιο παραμένει σε θεωρητικό επίπεδο.
Το φάσμα της κλιμάκωσης
Η πρόταση του Freuding να πλήξει η Ουκρανία ρωσικές στρατιωτικές βάσεις, εργοστάσια και αεροδρόμια στο εσωτερικό της Ρωσίας μοιάζει περισσότερο με δήλωση απελπισίας παρά με ρεαλιστική στρατηγική. Τέτοιου είδους χτυπήματα ισοδυναμούν με άμεση κλιμάκωση του πολέμου πέρα από τα όρια των «proxy πολέμων». Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τις απώλειες, η Δύση απέφευγε μέχρι σήμερα να εμπλακεί σε επιθέσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν χτυπήματα σε ρωσικό έδαφος.
Η αποστολή drones από την Ουκρανία σε ρωσικά διυλιστήρια και στρατηγικούς στόχους είχε, μέχρι στιγμής, χαμηλό προφίλ και περιορισμένο αντίκτυπο. Η ανοικτή υποστήριξη της Γερμανίας σε πλήγματα σε ρωσικό έδαφος αποτελεί επικίνδυνη μετατόπιση της ευρωπαϊκής στρατηγικής, που μπορεί να προκαλέσει ρωσικά αντίποινα σε ευρωπαϊκό έδαφος.
