Τι σημαίνει η αρχαία ελληνική λέξη κάρκινος – Από που πήρε το όνομα

Από την εποχή του τυράννου Σάτυρου, που τον 14ο αιώνα π.Χ. βασανίστηκε από καρκίνο στη βουβωνική χώρα, η ασθένεια αυτή σκορπούσε τον φόβο και την απελπισία. Η ονομασία “καρκίνος” προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη “κάρκινος”, που σημαίνει καβούρι. Αυτή η ονομασία δόθηκε στην ασθένεια από τους πρώτους  γιατρούς, οι οποίοι παρατήρησαν ομοιότητες μεταξύ των κακοήθων όγκων και των ποδιών του καβουριού.

Στα αρχαία ιατρικά κείμενα, όπως το “Ασθένειες των Γυναικών”, περιγράφονται οι φρικτές συνέπειες του καρκίνου του μαστού, με πόνους, αδυνάτισμα και δυσκολία στην αναπνοή. Άλλες περιπτώσεις, όπως ο καρκίνος μαστού σε μια γυναίκα από τα Άβδηρα και ο καρκίνος λαιμού σε έναν άνδρα που θεραπεύτηκε με καυτηρίαση, φανερώνουν την ύπαρξη της ασθένειας σε διάφορες μορφές.

Για αιώνες, η αιτία του καρκίνου παρέμενε άγνωστη. Η θεωρία της “ισορροπίας χυμών”, που κυριαρχούσε στην αρχαία ιατρική, θεωρούσε την ανισορροπία των τεσσάρων χυμών (αίμα, κίτρινη χολή, φλέγμα, μαύρη χολή) ως κύρια αιτία. Ο ιατρός Ερασίστρατος, διαφωνούσε με αυτήν την άποψη, χωρίς όμως να προτείνει εναλλακτική εξήγηση.

Η αντιμετώπιση του καρκίνου ήταν εξίσου σκληρή. Φάρμακα από φυτά, ζώα και μέταλλα αποτελούσαν την πρώτη γραμμή άμυνας, ενώ η χειρουργική επέμβαση, με υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας, εφαρμόζονταν κυρίως σε περιπτώσεις καρκίνου μαστού, συνοδευόμενη από καυτηρίαση. Η προσευχή στους θεούς αποτελούσε την ύστατη ελπίδα για θεραπεία.

Παρά την πρόοδο στην ιατρική, ο καρκίνος παραμένει μια σοβαρή πρόκληση. Περίπου ένας στους πέντε ανθρώπους θα έρθει αντιμέτωπος με την ασθένεια στη ζωή του. Αν και η κατανόηση, η πρόληψη και η θεραπεία έχουν βελτιωθεί σημαντικά, η εύρεση μίας γενικής θεραπείας παραμένει όνειρο.