Το κρυφό μήνυμα της Διάσκεψης του Bürgenstock – Ετοιμαστείτε για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο

Η G7 και η επακόλουθη ελβετική «Διάσκεψη του Bürgenstock» μπορούν – εκ των υστέρων – να θεωρηθούν ως προετοιμασία για έναν παρατεταμένο πόλεμο στην Ουκρανία.

Οι τρεις κεντρικές ανακοινώσεις που προέκυψαν από το G7 – το 10ετές σύμφωνο ασφαλείας της Ουκρανίας, το «δάνειο της Ουκρανίας» ύψους 50 δισ. δολαρίων και η κατάσχεση τόκων από ρωσικά δεσμευμένα κεφάλαια – είναι τα τρία μηνύματα που οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα: Ο πόλεμος πρόκειται να κλιμακωθεί.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτές οι αποφάσεις αποσκοπούσαν στην προετοιμασία του δυτικού κοινού ενόψει των γεγονότων.
Και σε περίπτωση οποιασδήποτε αμφιβολίας, η κλιμάκωση της εχθρότητας προς τη Ρωσία που προέκυψε από τους ηγέτες των ευρωπαϊκών εκλογών ήταν αρκετά ξεκάθαρη: Προσπάθησαν να μεταδώσουν μια σαφή εντύπωση ότι η Ευρώπη προετοιμάζεται για πόλεμο.

Τι θα επακολουθήσει

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου John Kirby, «η θέση της Ουάσιγκτον για το Κίεβο είναι «απόλυτα σαφής»:
«Πρώτον, πρέπει να κερδίσουν αυτόν τον πόλεμο».
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βεβαιωθούμε ότι μπορούν να το κάνουν αυτό.
Στη συνέχεια, όταν τελειώσει ο πόλεμος… Η Ουάσιγκτον θα βοηθήσει στην οικοδόμηση της βιομηχανικής βάσης της Ουκρανίας».
Αν αυτό δεν ήταν ξεκάθαρο, η πρόθεση των ΗΠΑ να παρατείνουν και να μεταφέρουν τον πόλεμο βαθιά στη Ρωσία υπογραμμίστηκε από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Jake Sullivan.
«Η εξουσιοδότηση για ουκρανική χρήση αμερικανικών όπλων για διασυνοριακές επιθέσεις εκτείνεται οπουδήποτε από όπου οι ρωσικές δυνάμεις περνούν τα σύνορα».
Επιβεβαίωσε, επίσης, ότι η Ουκρανία μπορεί να χρησιμοποιήσει F-16 για να επιτεθεί στη Ρωσία και να χρησιμοποιήσει συστήματα αεράμυνας που παρέχονται από τις ΗΠΑ «για να καταρρίψει ρωσικά αεροπλάνα -ακόμα και στον ρωσικό εναέριο χώρο- εάν πρόκειται να βρεθούν στον ουκρανικό εναέριο χώρο».
Οι Ουκρανοί πιλότοι έχουν το περιθώριο να κρίνουν την «πρόθεση» των ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών;
Οι παράμετροι αυτής της «εξουσιοδότησης» θα διευρυνθούν γρήγορα – βαθύτερα στις αεροπορικές βάσεις από τις οποίες απογειώνονται τα ρωσικά μαχητικά βομβαρδιστικά.

Κατανοώντας ότι ο πόλεμος πρόκειται να μεταμορφωθεί ριζικά –και εξαιρετικά επικίνδυνα– ο Πρόεδρος Putin (στην ομιλία του στο Συμβούλιο του Υπουργείου Εξωτερικών) εξήγησε πώς ο κόσμος είχε φτάσει σε αυτή τη κομβική συγκυρία – που θα μπορούσε να επεκταθεί στα πυρηνικά.
Η βαρύτητα της ίδιας της κατάστασης απαιτούσε την προσφορά μιας «τελευταίας ευκαιρίας» στη Δύση, την οποία ο Putin είπε εμφατικά ότι «δεν ήταν προσωρινή κατάπαυση του πυρός για το Κίεβο για να προετοιμάσει μια νέα επίθεση, ούτε επρόκειτο για το πάγωμα της σύγκρουσης», αλλά μάλλον, οι προτάσεις του αφορούσαν την τελική ολοκλήρωση του πολέμου.
«Αν, όπως πριν, το Κίεβο και οι δυτικές πρωτεύουσες το αρνηθούν – τότε στο τέλος, αυτό είναι δική τους υπόθεση», είπε ο Putin.
Ο Putin σχεδόν σίγουρα δεν περίμενε ποτέ ότι οι προτάσεις θα γίνονταν δεκτές στη Δύση παρά μόνο με την περιφρόνηση και τον χλευασμό με τον οποίο, στην πραγματικότητα, αντιμετωπίστηκαν.
Ούτε ο Putin θα εμπιστευόταν –για μια στιγμή– τη Δύση να μην υπαναχωρήσει από μια συμφωνία, αν επρόκειτο να επιτευχθεί κάποια συμφωνία σε αυτές τις γραμμές.
Εάν ναι, γιατί τότε ο Πρόεδρος Putin έκανε μια τέτοια πρόταση το περασμένο Σαββατοκύριακο, εάν η Δύση δεν μπορεί να εμπιστευτεί και η αντίδρασή της ήταν τόσο προβλέψιμη;

Το παράδειγμα της Matryoshka

Σαν μια κούκλα Matryoshka, αντί να κοιτά κανείς το εξωτερικό περίβλημα, η «τελική λύση» του Putin πιθανότατα δεν θα επιτευχθεί αξιόπιστα μέσω κάποιου «πλανόδιου μεσίτη» της ειρήνης.
Στην ομιλία του στο υπουργείο Εξωτερικών, ο Putin απορρίπτει φράσεις όπως «κατάπαυση του πυρός» ή «πάγωμα».
Επιδιώκει κάτι μόνιμο: Μια ρύθμιση που έχει «στιβαρά πόδια» και αντοχή.
Μια τέτοια λύση –όπως υπαινίχθηκε ο Putin προηγουμένως– απαιτεί να δημιουργηθεί μια νέα αρχιτεκτονική παγκόσμιας ασφάλειας.
Και αν αυτό συνέβαινε, τότε μια πλήρης λύση για την Ουκρανία θα οδηγούνταν σε μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Δηλαδή, με τον μικρόκοσμο μιας λύσης της Ουκρανίας να απορρέει σιωπηρά από τη συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και των δυνάμεων της «Heartland» – διευθέτηση των συνόρων στα αντίστοιχα συμφέροντα ασφαλείας τους.
Αυτό είναι ξεκάθαρα αδύνατο τώρα, με τη νοοτροπία των ΗΠΑ να είναι κολλημένη στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου της δεκαετίας του 1970 και του 1980.

Το τέλος αυτού του πολέμου –η φαινομενική νίκη των ΗΠΑ– έθεσε τα θεμέλια για το Δόγμα Wolfowitz του 1992, το οποίο υπογράμμισε την αμερικανική υπεροχή με κάθε κόστος σε έναν μετασοβιετικό κόσμο, μαζί με την «εξάλειψη των αντιπάλων, όπου κι αν προκύψουν».
«Σε συνδυασμό με αυτό, το Δόγμα Wolfowitz όριζε ότι οι ΗΠΑ θα… εγκαινιάσουν ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας υπό την ηγεσία τους και τη δημιουργία μιας δημοκρατικής ζώνης ειρήνης».
Η Ρωσία, από την άλλη, αντιμετωπίστηκε διαφορετικά – η χώρα έπεσε από τα ραντάρ.
Έγινε ασήμαντη ως γεωπολιτικός ανταγωνιστής στα μάτια της Δύσης, καθώς οι πρωτοβουλίες της για ειρηνικές προσφορές αποκρούστηκαν – και οι εγγυήσεις που της δόθηκαν σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ χάθηκαν».
«Η Μόσχα δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για να αποτρέψει μια τέτοια προσπάθεια.
Το διάδοχο κράτος της πανίσχυρης Σοβιετικής Ένωσης δεν ήταν ισάξιο της, και επομένως δεν θεωρούνταν αρκετά σημαντικό ώστε να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ωστόσο, παρά το μειωμένο μέγεθος και τη σφαίρα επιρροής της, η Ρωσία επέμενε να θεωρείται βασικός παίκτης στις διεθνείς υποθέσεις».
Πλέον, η Ρωσία σήμερα είναι ένας εξέχων παγκόσμιος παράγοντας τόσο στον οικονομικό όσο και στον πολιτικό τομέα.
Ωστόσο, για τα κυβερνώντα στρώματα στις ΗΠΑ, η ισότητα μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον δεν συζητείται.
Η νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου εξακολουθεί να εμποτίζει το Beltway με την αδικαιολόγητη σιγουριά ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία μπορεί με κάποιο τρόπο να οδηγήσει σε ρωσική κατάρρευση και διαμελισμό.

Ο Putin στην ομιλία του, αντίθετα, έβλεπε μπροστά στην κατάρρευση του ευρωατλαντικού συστήματος ασφαλείας – και στην ανάδυση μιας νέας αρχιτεκτονικής.
«Ο κόσμος δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος», είπε ο Putin.

Εμμέσως, υπαινίσσεται ότι μια τέτοια ριζική αλλαγή θα ήταν ο μόνος αξιόπιστος τρόπος για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Μια συμφωνία που θα προκύψει από το ευρύτερο πλαίσιο συναίνεσης σχετικά με τον καταμερισμό συμφερόντων μεταξύ του Rimland και του Heartland (στη γλώσσα Mackinder) θα αντικατοπτρίζει τα συμφέροντα ασφαλείας κάθε μέρους – και δεν θα επιτυγχάνεται σε βάρος της ασφάλειας των άλλων.
Εάν αυτή η ανάλυση είναι σωστή, η Ρωσία μπορεί να μην βιάζεται τόσο πολύ να ολοκληρώσει τα θέματα στην Ουκρανία.
Η προοπτική μιας τέτοιας «παγκόσμιας» διαπραγμάτευσης μεταξύ Ρωσίας-Κίνας και ΗΠΑ είναι ακόμα μακριά.

Η θέση της Δύσης

Το θέμα εδώ είναι ότι η συλλογική δυτική ψυχή δεν έχει μεταμορφωθεί επαρκώς.
Η αντιμετώπιση της Μόσχας ως ίση παραμένει εκτός για την Ουάσιγκτον.
Η νέα αμερικανική αφήγηση δεν είναι διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα τώρα, αλλά ίσως γίνει δυνατή κάποια στιγμή στις αρχές του νέου έτους – μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Αλλά ο Putin μπορεί να εκπλήξει και πάλι – μην υποστηρίζοντας την προοπτική, αλλά αποκρούοντάς την, εκτιμώντας ότι οι Αμερικανοί εξακολουθούν να μην είναι έτοιμοι για διαπραγματεύσεις για ένα «απόλυτο τέλος» του πολέμου – ειδικά καθώς αυτή η τελευταία αφήγηση τρέχει ταυτόχρονα με τις συζητήσεις για μια νέα επίθεση στην Ουκρανία που θα διαμορφωθεί το 2025.
Φυσικά, πολλά είναι πιθανό να αλλάξουν το επόμενο διάστημα έτος.
Ωστόσο, τα έγγραφα που περιγράφουν μια υποτιθέμενη νέα εντολή ασφαλείας είχαν ήδη συνταχθεί από τη Ρωσία το 2021 – και αγνοήθηκαν δεόντως στη Δύση.

Η Ρωσία ίσως έχει την πολυτέλεια να περιμένει στρατιωτικά γεγονότα στην Ουκρανία, στο Ισραήλ και στον οικονομικό τομέα.
Όλοι, σε κάθε περίπτωση, ακολουθούν τον τρόπο του Putin.
Είναι όλα αλληλένδετα και έχουν τη δυνατότητα για ευρεία μεταμόρφωση.
Έτσι, ο Putin περιμένει τη διαμόρφωση του αμερικανικού Zeitgeist.
Φαινόταν πολύ σίγουρος τόσο στην Αγία Πετρούπολη όσο και την περασμένη εβδομάδα στο Υπουργείο Εξωτερικών.
Η προσπάθεια των G7 για την Ουκρανία φαινόταν να σχετίζεται περισσότερο με τις εκλογές των ΗΠΑ, παρά με πραγματικό: Αυτό σημαίνει ότι η προτεραιότητα στην Ιταλία ήταν η οπτική των εκλογών, παρά η επιθυμία να ξεκινήσει ένας πλήρης πόλεμος.
Αλλά αυτό μπορεί να είναι λάθος.
Οι Ρωσόφωνοι κατά τη διάρκεια αυτών των πρόσφατων συγκεντρώσεων –κυρίως ο Sergei Lavrov – άφησαν να εννοηθεί σε γενικές γραμμές ότι η εντολή είχε ήδη καταλήξει για πόλεμο με τη Ρωσία.
Η Ευρώπη φαίνεται, όσο απίθανο κι αν είναι, να προετοιμάζεται για πόλεμο – με πολλές φλυαρίες για τη στράτευση.

Ο χρόνος της κλιμάκωσης

Η επερχόμενη φάση φαίνεται πιθανό να συνεπάγεται δυτική κλιμάκωση, με προκλήσεις να σημειώνονται στο εσωτερικό της Ρωσίας.
Οι τελευταίοι θα αντιδράσουν έντονα σε κάθε υπέρβαση των (πραγματικών) κόκκινων γραμμών από το ΝΑΤΟ ή σε οποιαδήποτε πρόκληση ψευδούς σημαίας (τώρα ευρέως αναμένεται από τους Ρώσους στρατιωτικούς μπλόγκερ).
Και εδώ βρίσκεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος: Στο πλαίσιο της κλιμάκωσης, η αμερικανική περιφρόνηση για τη Ρωσία αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η Δύση λέει τώρα ότι αντιμετωπίζει τις έννοιες της υποτιθέμενης πυρηνικής ανταλλαγής ως «μπλόφα» του Putin.
Οι Financial Times μας λένε ότι οι προειδοποιήσεις της Ρωσίας για τα πυρηνικά «φτιάχνουν» τη Δύση.
Εάν αυτό είναι αλήθεια, οι δυτικοί αξιωματούχοι αντιλαμβάνονται εντελώς την πραγματικότητα.
Μόνο εάν κατανοήσουμε και λάβουμε σοβαρά υπόψη τις ρωσικές πυρηνικές προειδοποιήσεις, μπορούμε να αποκλείσουμε τον κίνδυνο να μπουν στο παιχνίδι τα πυρηνικά όπλα, καθώς ανεβαίνουμε τη σκάλα της κλιμάκωσης με μέτρα αντιστοίχισης.

Παρόλο που λένε ότι πιστεύουν ότι είναι μπλόφα, τα στοιχεία των ΗΠΑ ωστόσο διαφημίζουν τον κίνδυνο μιας πυρηνικής ανταλλαγής.
Αν πιστεύουν ότι είναι μπλόφα, φαίνεται να βασίζεται στην υπόθεση ότι η Ρωσία έχει λίγες άλλες επιλογές.
Αυτό θα ήταν λάθος: Υπάρχουν πολλά κλιμακωτικά βήματα που η Ρωσία μπορεί να αναλάβει τη σκάλα, πριν φτάσει στο στάδιο των τακτικών πυρηνικών όπλων: Εμπορική και οικονομική αντεπίθεση, συμμετρική παροχή προηγμένου όπλου στους δυτικούς αντιπάλους (που αντιστοιχεί στις προμήθειες των ΗΠΑ στην Ουκρανία), διακοπή της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας από την Πολωνία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία, χτυπήματα στα συνοριακά σημεία διέλευσης πυρομαχικών και χρησιμοποιώντας τους Houthis που έχουν καταρρίψει πολλά εξελιγμένα και δαπανηρά drones των ΗΠΑ, απενεργοποιώντας την υποδομή πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR) της Αμερικής.