Βελισσάριος: Ένας από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών

Ο Βελισσάριος γεννήθηκε το 505 μ.Χ. στο χωριό Γερμανίκεια της Θράκης και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς ηγέτες όλων των εποχών.

Όντας ο δεύτερος δυνατότερος άντρας στην Αυτοκρατορία μετά τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον οποίο και υπηρετούσε πιστά, υπερασπίστηκε με το σπαθί την τιμή της Αυτοκρατορίας τόσο σε Ανατολή όσο και Δύση.

Όσον αφορά την ελληνική ιστορία, πρόκειται για τον μεγαλύτερο Έλληνα στρατηγό-κατακτητή της που εμφανίστηκε μετά τον Μ. Αλέξανδρο, καθώς αφενός είναι γνωστό κανένας από τους διαδόχους του δεν μπόρεσε ποτέ να συγκριθεί με το μεγάλο στρατηλάτη, ενώ και ο ίδιος ο Πύρρος της Ηπείρου δεν άφησε τελικά στην ιστορία κάποιο μεγάλο κατόρθωμα.

Ο Βελισσάριος όμως, και πρακτικά, πήγε όπου δεν… πρόλαβε να πάει ο Μ. Αλέξανδρος – δηλαδή στις ακτές της Βόρειας Αφρικής και στην Σικελία και Ιταλία – και κατέκτησε όσα δεν δόθηκε η ευκαιρία στον δεύτερο να κατακτήσει!

Και μάλιστα είναι ο μοναδικός παγκοσμίως που το κατάφερε ακολουθώντας την πορεία που θα ακολουθούσε και ο Μ. Αλέξανδρος, δηλαδή από νότιο-ανατολικά της Μεσογείου προς δυτικά.

Εξάλλου είναι και ένας από τους ελάχιστους στρατηγούς παγκοσμίως που κατέκτησαν τη Ρώμη. Αφού στι 9 Δεκεμβρίου 536 μ.Χ., και μετά την κατάκτηση της Νεάπολης, εισήλθε νικητής στην Αιώνια Πόλη, της οποίας ο πληθυσμός άνοιξε εκουσίως τις πύλες και την ίδια ώρα που οι εξαθλιωμένοι Οστρογότθοι αποχωρούσαν αμαχητί.

Ο Βελισσάριος σε νεαρή ηλικία διορίστηκε από τον ίδιο τον Ιουστινιανό ως “βουκελάριος” στην προσωπική του φρουρά. Μέσα από μια σειρά επιτυχών καταδρομικών επιχειρήσεων των οποίων ηγείτο, κατάφερε γρήγορα να εξελιχθεί στα ανώτερα στρατιωτικά αξιώματα.

Το 529 μ.Χ. ο Βελισσάριος με τον βαθμό του στρατηλάτη της Ανατολής οδήγησε τον Βυζαντινό στρατό στον πόλεμο εναντίον των Περσών, το νεοσύστατο κράτος των οποίων ερχόταν συχνά σε συγκρούσεις με την Αυτοκρατορία.

Αν και αρχικά ηττήθηκε στο οχυρό του Δάρας, τον επόμενο χρόνο ο νεαρός στρατηγός παρά τον μικρότερο αριθμητικά στρατό που κατείχε κατάφερε χάρη στον στρατηγικό του νου να πετύχει μια περήφανη νίκη για την Αυτοκρατορία.

Τα επόμενα χρόνια ο Βελισσάριος κατάφερε μέσα από παράτολμες μάχες να προκαλέσει μεγάλες απώλειες στον Περσικό στρατό μέχρι τον φθινόπωρο του 531 όπου ο Ιουστινιανός τον ανακάλεσε στην Κωνσταντινούπολη.

Στην Κωνσταντινούπολη, η συμβολή του Βελισσαρίου στην καταστολή της Στάσης του Νίκα θα τον καταστήσει έναν από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του Αυτοκράτορα, ο οποίος θα του αναθέσει την εκστρατεία εναντίον των Βανδάλων στην Δύση.

Ο Βελισσάριος με τον τίτλο του στρατηγού-αυτοκράτορα ανέλαβε την εκστρατεία εναντίον του Βάνδαλου βασιλιά Γελίμερου.

Το 533 στην μάχη στο Δέκιμον νότια της Καρχηδόνας ο Βελισσάριος συνέτριψε τον πολυάριθμο εχθρικό στρατό και εισήλθε θριαμβευτικά στην Καρχηδόνα. Τον ίδιο χρόνο θα αντιμετωπίσει ξανά τον Γελίμερο στην μάχη στο Τρικάμαρον όπου και θα εξολοθρεύσει ολοκληρωτικά τους Βάνδαλους και τους Βέρβερους.

Λίγα χρόνια αργότερα ο Ιουστινιανός εκμεταλλευόμενος την ασταθή πολιτική κατάσταση στην υπό γοτθική κατοχή ιταλική χερσόνησο θα επιδιώξει την προσάρτηση της, στέλνοντας τους στρατηγούς Βελισσάριο και Μούνδο.

Ο Βελισσάριος αποβιβάστηκε στην Καλαβρία το 536 και κατευθύνθηκε βόρεια, ενώ οι ελληνικοί πληθυσμοί της περιοχής τον υποδέχονταν ως απελευθερωτή από τον βαρβαρικό ζυγό των Οστρογότθων.

Ο Βελισσάριος με καταδρομική τακτική θα καταφέρει να εισβάλει στο εσωτερικό της οχυρωμένης πόλης της Νεάπολης και με 400 εμπειροπόλεμους στρατιώτες θα την καταλάβει.

Τον ίδιο χρόνο μέσα από διπλωματικά τεχνάσματα του Ιουστινιανού η αιώνια πόλη η Ρώμη προσαρτάται στην Αυτοκρατορία εγκαταλελειμμένη από τους Οστρογότθους κατακτητές της.

Όμως τον επόμενο χρόνο ο Βελισσάριος είχε να αντιμετωπίσει 150.000 γότθους πολιορκητές της Ρώμης. Ο Βελισσάριος επέβαλε την τάξη στην πανικόβλητη πόλη και κατάφερε με συχνές επιδρομικές επιχειρήσεις να αντέξει μέχρι να έλθουν ενισχύσεις.

Οι μεγάλες νίκες του Βελισσάριου στην Ιταλική χερσόνησο του είχαν δώσει την δυνατότητα να ανακηρυχτεί αυτόνομος βασιλιάς αλλά εκείνος ποτέ δεν έχασε την πίστη του στον Αυτοκράτορα.

Ο Ιουστινιανός θα ανακαλέσει τον Βελισσάριο στην Κωνσταντινούπολη λόγω της εισβολής των Περσών στην ανατολή. Ο Βελισσάριος στάλθηκε ξανά στην ανατολή για να αντιμετωπίσει τους Πέρσες.

Αυτήν την φορά όμως με τεχνάσματα και διπλωματικές κινήσεις κατάφερε να προκαλέσει σύγχυση στα στρατεύματα του Πέρση βασιλιά Χοσρόη και να τους απωθήσει.

Την περίοδο εκείνη ακούστηκαν φήμες για την διεκδίκηση του θρόνου από τον Βελισσάριο, επειδή εκείνος είχε την αμέριστη στήριξη του στρατού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την φυλάκιση του δαφνοστεφή στρατηγού και την δήμευση της περιουσίας του από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα, επειδή ο Ιουστινιανός είχε προσβληθεί από πανώλη.

Όταν ο Αυτοκράτορας ανάρρωσε και επειδή η κατάσταση στην ιταλική χερσόνησο είχε πάρει άσχημες διαστάσεις, ο Βελισσάριος θα ανακτήσει τον τίτλο του και την περιουσία του.

Ο Βελισσάριος για ακόμη μια φορά κλήθηκε να υπερασπιστεί την αξιοπρέπεια της Αυτοκρατορίας. Στην Ιταλία θα περιορίσει την νέα προέλαση των γότθων όμως η άρνηση του Αυτοκράτορα να του στείλει ενισχύσεις θα τον κάνει να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη και να αποσυρθεί.

Παρά ταύτα η εισβολή στα Βαλκάνια των Κουτριγούρων ενός βαρβαρικού ουννικού φύλου θα καταστήσει τον μεγάλο στρατηγό αναγκαίο. Ο Βελισσάριος χάρη στην στρατηγική του ευφυΐα θα καταφέρει με ολιγάριθμους βετεράνους άντρες να τρέψει σε φυγή τους εισβολείς που απειλούσαν άμεσα την πρωτεύουσα.

Το 561 ο μεγάλος αυτός άνδρας παρά την δόξα που είχε χαρίσει στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία θα κατηγορηθεί για ακόμη μια φορά για απιστία προς το στέμμα.

Οι ένδοξες νίκες του τόσο στην Ανατολή όσο και στην Δύση και ο διπλασιασμός της αυτοκρατορίας δεν θα εμποδίσουν τον Αυτοκράτορα να δημεύσει την περιουσία του και να τον θέσει σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Αν και λίγους μήνες αργότερα ο Ιουστινιανός τον αποκατέστησε ύστερα από λίγα χρόνια το 565 ο Βελισσάριος πέθανε, δυστυχώς, χωρίς την τιμή που θα άρμοζε σε έναν τέτοιο στρατηγό.