Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν ναούς πάνω σε σεισμικά ρήγματα; Δεν ήταν τυχαίο

Τον λόγο που οι αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν ναούς πάνω σε σεισμικά ρήγματα, προσπάθησε να εξηγήσει Βρετανός γεωεπιστήμονας.

Ο λόγος για τον Καθηγητή Ίαν Στιούαρτ, διευθυντή του Ινστιτούτου Βιώσιμης Γης του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ, ο οποίος σε έρευνά του -που ανέλυσε σε σχετικό ντοκιμαντέρ στο ΒΒC, εξηγεί γιατί οι πρόγονοί μας επέμεναν να χτίζουν ναούς και άλλα αγάλματα ως ένδειξη λατρείας σε περιοχές που γνώριζαν ότι έχουν «χτυπηθεί» από σεισμούς.

Στη μελέτη του, ο Ιαν Στιούαρτ υποστήριξε πως ο σεισμός για τους αρχαίους είχε ιερή και θεϊκή προέλευση γι’ αυτό και επέμεναν να χτίζουν ναούς σε σεισμογενείς περιοχές.

Ο Στιούαρτ βασίστηκε στη θεωρία παλιών επιστημόνων, οι οποίοι είχαν αναφέρει πως οι Δελφοί έγιναν ιερό μέρος για τους αρχαίους επειδή εκεί υπήρχε μια ιερή πηγή που εκλύονταν από ένα σεισμικό ρήγμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι παρότι ένας σεισμός κατέστρεψε το ιερό των Δελφών το 373 π.Χ., ο ναός κτίσθηκε ξανά στο ίδιο σημείο.

Ο Στιούαρτ θεωρεί όμως ότι οι Δελφοί δεν αποτελούσαν εξαίρεση και ότι κι άλλες τοποθεσίες -όπως οι Μυκήνες, η Έφεσος, η Κνίδος και η Ιεράπολις- είχαν, επίσης, αποκτήσει ξεχωριστό «στάτους», εξαιτίας της παρουσίας γειτονικών ρηγμάτων.

«Πάντα θεωρούσα ότι ήταν κάτι περισσότερο από σύμπτωση το γεγονός πως πολλές σημαντικές τοποθεσίες στον κόσμο του Αιγαίου βρίσκονται ακριβώς πάνω από ρήγματα που προκλήθηκαν λόγω σεισμικής δραστηριότητας.

Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν μεγάλη αξία στις θερμοπηγές που δημιουργούνται από σεισμούς, ίσως, όμως, η κατασκευή ναών και πόλεων κοντά σε αυτά τα μέρη να ήταν πιο συστηματική από ό,τι είχε προηγουμένως θεωρηθεί», είχε δηλώσει στο BBC.

Στην μελέτη του είχαν καταγραφεί αντιστοιχίες μεταξύ ενεργών ρηγμάτων και αρχαίων ελληνικών πόλεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου, στη σημερινή δυτική Τουρκία.

«Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν απίστευτα έξυπνοι άνθρωποι και πιστεύω πως θα είχαν αναγνωρίσει αυτή τη σημασία των σεισμών και θα ήθελαν οι πολίτες τους να επωφεληθούν από αυτούς» κατέληξε ο Στιούαρτ.

Οι αρχαίοι ελληνικοί ναοί κτίσθηκαν επάνω σε σεισμικά ρήγματα: Δελφοί, Μυκήνες, Λουτράκι, Έφεσος, Κνίδος, Ιεράπολη

Οι ρωγμές (σεισμών – ηφαιστείων – έργα του Ποσειδώνος και του Ηφαίστου) απελευθέρωναν φυσικές πηγές νερού. Και το καθαρό νερό περιλαμβανόταν σε ορισμένες αρχαίες τελετουργίες, καθαρμούς, κλπ. O ρόλος των φυσικών πηγών ήταν ζωτικός, καθαρτικός (αναζωογόνηση – αναγέννηση), θρησκευτικός και θεραπευτικός για τους αρχαίους Έλληνες. Οι ιαματικές πηγές των ρηγμάτων «ίσως βοήθησαν στον εντοπισμό των αναδυόμενων “κόμβων” των αρχαίων ελληνικών πόλεων».

Δεν κατασκευάσθηκαν απλώς κοντά σε ρήγματα, είναι κτισμένες ακριβώς επάνω τους! Περιφερειακά του Αιγαίου, το κατανεμημένο δίκτυο τεκτονικών ρηγμάτων, με τα κυκλοφορούντα γεωθερμικά ύδατα και την βαθειά απαέρωση του Αιγαίου, θέτει το τεκτονικό πλαίσιο για τις πηγές και τα αέρια, που εμποτίζουν τον αρχαίο ελληνικό Κάτω Κόσμο των άντρων, των χασμάτων, των θαλάμων και των ιερών σπηλαίων…

Τα σεισμικά ρήγματα λειτουργούν ως ασβεστολιθικές επάλξεις επάνω στις οποίες κατασκευάσθηκαν οχυρώσεις, ακροπόλεις, ναοί. Και τα υποκείμενα ρήγματα ήταν οι προτιμώμενες διαδρομές για την κίνηση και την έξοδο των υπόγειων υδάτων!

Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη αξία στις ιαματικές πηγές, που ξεκλείδωσαν οι σεισμοί. Αλλά ίσως η οικοδόμηση ναών και πόλεων κοντά σε αυτές τις τοποθεσίες ήταν πιο συστηματική από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.

με πληροφορίες Γ. Λεκάκης