Ποιος ήταν ο “χάρτινος” ήρωας Τεντέν με το διάσημο τσουλούφι ;

Χάρτινος ήρωας που «γεννήθηκε» στις 10 Ιανουαρίου 1929 από το πενάκι του βέλγου κομίστα Ζορζ Ρεμί (1907-1983), γνωστότερου ως Ερζέ. Οι πρώτες ιστορίες του δημοσιεύτηκαν στο νεανικό ένθετο της εφημερίδας των Βρυξελλών «20ος Αιώνας».

Ο Τεντέν (Tintin) είναι ο ξανθομάλλης νεαρός με το χαρακτηριστικό τσουλούφι, που δουλεύει ως ρεπόρτερ και μπλέκεται σε απίθανες περιπέτειες μυστηρίου σε κάθε γωνιά του πλανήτη, μαζί με τον πιστό του σκύλο Μιλού, ένα λευκότριχο φοξ τεριέ.

Ο Ερζέ ποτέ δεν υπήρξε σαφής για την προέλευση του ονόματος Τεντέν. Οι μελετητές του έργου του συμπεραίνουν ότι μπορεί να προέρχεται από την παρήχηση του Totor, ενός προγενέστερου του Τεντέν χάρτινου ήρωά του, ή από το υποκοκοριστικό των γαλλικών ονομάτων Martin (Μαρτίνος), Corentin (Κοραντίνος) και Augustine (Αυγουστίνος).

Ο Μιλού είναι ταυτισμένος με τον Τεντέν και για πολλά χρόνια η σειρά είχε τίτλο «Οι περιπέτειες του Τεντέν και του Μιλού». Σε αυτές τις ιστορίες, ο ρόλος του είναι πολύ σημαντικός, αφού είναι και ο μοναδικός σύντροφος του ήρωα. Συνομιλεί κανονικά με τον Τεντέν, λέει τη γνώμη του, διαφωνεί και συμβουλεύει. Το ουσιαστικό τους δέσιμο, όμως, δεν παραβλέπει διαφορές στο χαρακτήρα και τάσεις ανεξαρτησίας. Ο Μιλού πατάει πιο σταθερά στα πόδια του, ενώ ο Τεντέν δεν σκέφτεται τίποτα άλλο από την επιτυχία της αποστολής του.

Ο ρόλος του Μιλού υποβαθμίζεται με την εμφάνιση του καπετάνιου Χάντοκ, παρά την ιδιαίτερη αδυναμία και των δύο στο ουίσκι. Με το που δοκιμάζουν τις πρώτες σταγόνες, ξεχνούν τα πάντα και δυσκολεύουν τη ζωή του Τεντέν. Σταδιακά, οι ιστορίες γίνονται πιο σύνθετες, με τον Τεντέν και τον καπετάνιο να μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Όμως, όλο και κάποια ευκαιρία εμφανίζεται για τον Μιλού, που έχει το δικό του τρόπο να πρωτοστατεί. Άλλωστε, η ιδιαίτερη αγάπη εκατομμυρίων θαυμαστών αποδεικνύει ότι δεν έπαψαν ποτέ να τον θεωρούν το άλλο μισό του Τεντέν.
Η πρώτη περιπέτεια του νεαρού ρεπόρτερ με τον τίτλο «Ο Τεντέν στη χώρα των Σοβιέτ», που είδε το φως της δημοσιότητας το 1929, κατηγορήθηκε για αντικομουνισμό, επειδή ασκούσε κριτική στο σταλινισμό. Έτσι, για πολλά χρόνια, ο Τεντέν θεωρήθηκε προϊόν του Ψυχρού Πολέμου. Στις επόμενες περιπέτειες, ο ατρόμητος δημοσιογράφος αντιμετώπισε λαθρέμπορους ναρκωτικών, ταξίδευσε στο Φεγγάρι και ανακάλυψε μια χαμένη φυλή των Ίνκας, πολεμώντας πάντα τους κακούς και βοηθώντας τους αθώους και τα θύματα.

Ένας από τους δευτερεύοντες ήρωες της σειράς είναι ο ελληνοαμερικανός μεγιστάνας Ροβέρτος Ρασταπόπουλος, που πιστώνεται στους κακούς της σειράς και συχνά δημιουργεί αξεπέραστα εμπόδια στον Τεντέν. Είναι ιδιοκτήτης των κινηματογραφικών στούντιο Cosmos Pictures, τα οποία χρησιμοποιεί ως προκάλυμμα για τις παράνομες δραστηριότητές του. Είναι προφανές ότι ο Ερζέ εμπνεύστηκε τον ήρωά του από τον Αριστοτέλη Ωνάση.

Από εικαστικής πλευράς, ο Ερζέ έχει πολλούς θαυμαστές για την καθαρή, εκφραστική και φωτεινή πινελιά του (ligne claire). Ανάμεσά τους και οι πρωτεργάτες της ποπ-αρτ Άντι Γουόρχολ και Ρόι Λιχτενστάιν.
Ο Ερζέ κυκλοφόρησε 23 άλμπουμ με ήρωα τον Τεντέν, τα οποία μεταφράστηκαν σε 56 γλώσσες και πούλησαν περισσότερα από 200 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Το 1986 κυκλοφόρησε μεταθανάτια το ημιτελές άλμπουμ «Αλφ-Αρτ», με την τελευταία περιπέτεια του Τεν Τεν.

Ο Τεντέν γνώρισε μεγάλη επιτυχία μεταπολεμικά, προκαλώντας τη ζήλια του Γάλλου Προέδρου Σαρλ Ντε Γκολ, που είπε χαρακτηριστικά: «Ο μοναδικός διεθνής ανταγωνιστής μου είναι ο Τεντέν». Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 η λάμψη του άρχισε να φθίνει, μετά τις κατηγορίες που εκτοξεύτηκαν εναντίον του για μισογυνισμό και ρατσισμό. Επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο το 2011 με το τρισδιάστατο καρτούν «Οι Περιπέτειες του Τετέν: Το μυστικό του μονόκερου», που φέρει την υπογραφή του Στίβεν Σπίλμπεργκ.

Σήμερα, το Ίδρυμα Ερζέ, που διαχειρίζεται τα δικαιώματα του Τεντέν, είναι μια επικερδής βιομηχανία εκατομμυρίων ευρώ. Εκτός από τα βιβλία, ο ήρωας έχει πρωταγωνιστήσει στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη, αλλά και στο θέατρο.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν οι 23 από τις 24 περιπέτειες του Τεντέν, από τις εκδόσεις «Μαμούθ Κόμικς». Μένει να μεταφρασθεί η πρώτη του περιπέτεια «Ο Τεν-Τεν στη χώρα των Σοβιέτ». Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης εξέλιπε πλέον κάθε λόγος.

Οι περιπέτειες του Τεν Τεν
1. Ο Τεν Τεν στη χώρα των Σοβιέτ (1929-1930)
2. Ο Τεν Τεν στο Κογκό (1930-1931)
3. Ο Τεντέν στην Αμερική (1931-1932)
4. Τα πούρα του Φαραώ (1932-1934)
5. Ο μπλε λωτός (1934-1935)
6. Το σπασμένο αυτί (1935-1937)
7. Το μαύρο νησί (1937-1938)
8. Το σκήπτρο του Όττοκαρ (1938-1939)
9. Ο Κάβουρας με τις χρυσές δαγκάνες (194-1941)
10. Το μυστηριώδες άστρο (1941-1942)
11. Το μυστικό του μονόκερου (1942-1943)
12. Ο θησαυρός του Κόκκινου Ρακάμ (1943-1944)
13. Οι 7 κρυστάλλινες μπάλλες (1943-1948)
14. Ο Ναός του Ήλιου (1946-1949)
15. Ο Τεντέν στη χώρα του μαύρου χρυσού (1948-1950)
16. Αποστολή στη Σελήνη (1950- 1953)
17. Βήματα στη Σελήνη (1950-1954)
18. Υπόθεση Τουρνεσόλ (1954-1956)
19. Η λίμνη με τους καρχαρίες (1958)
20. Ο Τεντέν στο Θιβέτ (1960)
21. Τα κοσμήματα της Καστοριάς (1963)
22. Πτήση 714 για Σίδνεϋ (1968)
23. Ο Τεν Τεν και οι Πίκαρος (1976)
24. Αλφ-Αρτ (1986)