Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα σύμπλεγμα εγκεφαλικών κυττάρων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για να βοηθήσουν στον έλεγχο της πρόσληψης τροφής και του σωματικού βάρους, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός νέου φαρμάκου για την παχυσαρκία που δεν προκαλεί ναυτία.
Μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Aberdeen διαπίστωσε ότι αυτά τα κύτταρα δημιουργούν μια χημική ουσία που ονομάζεται γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ – «GABA», για συντομία – ο οποίος είναι ένας νευροδιαβιβαστής που μπλοκάρει τα σήματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο.
Στα πειράματά τους, τα οποία διεξήχθησαν με ποντίκια, η ομάδα κατέγραψε τη δραστηριότητα μεμονωμένων εγκεφαλικών κυττάρων. Επίσης μέτρησαν τις αλλαγές στην ημερήσια πρόσληψη τροφής και στο σωματικό βάρος στα ζώα.
Η ομάδα βρήκε μια νέα σύνδεση μεταξύ μιας ομάδας νευρώνων στο εγκεφαλικό στέλεχος που αντιλαμβάνονται την κατανάλωση τροφής και των νευρώνων σε ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου που διεγείρουν την πείνα. Οι πρώτοι απενεργοποιούν το δεύτερο, με το GABA να παίζει βασικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία.
«Σκεφτείτε το GABA ως το «σημάδι διακοπής» του εγκεφάλου – μιλάει απευθείας με τα κύτταρα και τα κάνει να σταματήσουν και σταματά την επικοινωνία μεταξύ άλλων κυττάρων», δήλωσε στο Newsweek η συγγραφέας της εργασίας, καθηγητής Λόρα Χάισλερ.
‘Η μελέτη μας διερεύνησε τη λειτουργία των κυττάρων GABA σε ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται εγκεφαλικό στέλεχος. Πρόσφατα αναπτύχθηκαν νέα εργαλεία αιχμής που επιτρέπουν στους ερευνητές να καθορίσουν τη λειτουργία μικρών ομάδων συγκεκριμένων κυττάρων σε συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου.’
«Η μελέτη μας ήταν η πρώτη φορά που αυτά τα κύτταρα GABA του εγκεφαλικού στελέχους ενεργοποιήθηκαν επιλεκτικά με τέτοια εξαιρετική ακρίβεια και αυτό μας επέτρεψε να ανακαλύψουμε ότι ελέγχουν την πρόσληψη τροφής και το σωματικό βάρος», εξήγησε ο Heisler.
«Δεδομένης της δουλειάς του GABA στον εγκέφαλο, σκεφτήκαμε ότι ο τρόπος με τον οποίο μειώνει την πρόσληψη τροφής και το σωματικό βάρος είναι πιθανό να επικοινωνεί με κύτταρα που διέπουν την πείνα και να τα σταματά για λίγο». «Συνεχίσαμε να το εξετάσουμε και διαπιστώσαμε ότι τα κύτταρα GABA του εγκεφαλικού στελέχους μειώνουν τη δραστηριότητα των κύριων κυττάρων στον εγκέφαλο που διεγείρουν την πείνα».
Αν και το υπερβολικό σωματικό βάρος προκαλείται κυρίως από την κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από όσες χρειάζεται ή καίει το σώμα, το αίσθημα πείνας μπορεί να δυσκολέψει τους ανθρώπους να ρυθμίσουν το βάρος τους. Τα φάρμακα για την παχυσαρκία μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να χάσουν βάρος μειώνοντας την πείνα.
Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτών των κυττάρων GABA του εγκεφαλικού στελέχους, πρόσθεσε ο Heisler, είναι ότι το ευρέως συνταγογραφούμενο φάρμακο για την παχυσαρκία λιραγλουτίδη τα χρησιμοποιεί για να μειώσει την πρόσληψη τροφής. Η λιραγλουτίδη, η οποία πωλείται συνήθως με τις εμπορικές ονομασίες Victoza και Saxenda, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και της χρόνιας παχυσαρκίας. Ωστόσο, η ζάλη και η ασθένεια είναι κοινές παρενέργειες.
Τα πλήρη ευρήματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Current Biology.