Ο Επίκουρος (ο οποίος από πολλούς θεωρείται από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του κόσμου) εξέφρασε απόψεις που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν από «τρομερά επίκαιρες» ως και ότι ο ίδιος είναι ο «πατέρας της σύγχρονης συμπεριφοριστικής θεωρίας» για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Ας δούμε ορισμένες από τις απόψεις του και πώς αυτές ταιριάζουν στην σύγχρονη προσέγγιση της παχυσαρκίας. Ο Επίκουρος, δεκάδες αιώνες πριν, διατεινόταν ότι
Για να ελέγξει κάποιος το βάρος του αποτελεσματικά, έχει καλύτερες πιθανότητες να το πετύχει υιοθετώντας έναν πιο ευέλικτο τρόπο διατροφής, από ό,τι έναν αυστηρό και στερητικό. Μπορεί, δηλαδή, να καταναλώσει τα πάντα, αρκεί να είναι στο πλαίσιο του μέτρου. Επομένως, το αγαπημένο σε πολλούς γλυκό έχει κι αυτό θέση σε ένα διαιτολόγιο απώλειας βάρους, αρκεί να μην το παρακάνουμε. Μάλιστα, αν διαπιστώνεται ότι ο διαιτώμενος θεωρεί σημαντικό να καταναλώνει γλυκά, αυτά θα πρέπει με κάποιο τρόπο να προσαρμόζονται στο πρόγραμμα.
Ο Επίκουρος πίστευε ότι η αναζήτηση μίας ηδονής είναι θεμιτή και πρέπει να την επιδιώκουμε, εφόσον βέβαια αποτελεί μέσο διασφάλισης της κορυφαίας ηδονικής κατάστασής μας, που δεν είναι άλλη από την ψυχική μας ηρεμία.
Επιπλέον, ο Επίκουρος διακρίνει δύο τύπους ευχαρίστησης: την πρόσκαιρη, δηλαδή αυτή που αν κάποιος δεν την ικανοποιούσε, θα ένιωθε δυσφορία (κατά κίνηση ηδονή) και την μακροπρόθεσμη, η οποία είναι ουσιαστικότερη και το άτομο στοχεύει στην επίτευξη μιας μακροβιότερης κατάστασης ισορροπίας και «αταραξίας» (καταστημική ηδονή).
Κάνοντας, λοιπόν, την αναγωγή στο ζητούμενο του ελέγχου του βάρους, η ικανοποίηση της επιθυμίας για κατανάλωση φαγητού, από όποια αιτία και αν προέρχεται, (π.χ. συναισθηματική, επιβραβευτική, οπτική) αποτελεί εκπλήρωση μιας πρόσκαιρης ηδονής, προσφέροντάς μας προσωρινή χαρά, όμως αυτό που συμβάλλει σε μία ουσιαστικότερη και μακροπρόθεσμη κατάσταση ψυχικής ισορροπίας είναι η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους κι ευεξίας.
Ο Επίκουρος, δεκάδες αιώνες πριν, διατεινόταν ότι
«πράγματα που σου προκαλούν υπέρμετρη ευχαρίστηση/ηδονή τώρα, μπορεί να αποδειχτούν επιζήμια στο μέλλον»,
καθώς επίσης
«αποφεύγοντας να κάνεις πράγματα τώρα, μπορεί να μην πάρεις την ευχαρίστηση που θα ήθελες, αλλά στο μέλλον μπορεί να κάνεις πράγματα λαμβάνοντας πολύ περισσότερη ευχαρίστηση».
Με άλλα λόγια, πίστευε ότι δεν θα πρέπει να λειτουργούμε κοιτώντας βραχυπρόθεσμα και αναζητώντας την πρόσκαιρη ηδονή, γιατί κι αυξάνουμε την πιθανότητα να βλάψουμε την ψυχική μας υγεία μακροπρόθεσμα ή κι ότι χάνουμε ακόμα μεγαλύτερες χαρές. Θα πρέπει, δηλαδή, να ζυγίζουμε την απόφασή μας, προτού ενδώσουμε στην πρόσκαιρη ηδονή.
Ένα συχνό, μάλιστα, παράδειγμα που χρησιμοποιούσε ήταν το κρασί, όπου πίνοντας λίγη ποσότητα οι άνθρωποι βρίσκονται σε μια εξαιρετικά ευχάριστη κατάσταση, ενδίδοντας όμως στην ποσότητα, μακροπρόθεσμα έχουν βλάψει την υγεία τους.
Στην ίδια λογική είναι η φιλοσοφική αναζήτηση του Επίκουρου, καθώς θεωρεί ότι έχοντας μεγάλες επιθυμίες πιθανότητα οδηγούμαστε στην αποτυχία και στην μη επίτευξη ευτυχίας. Σε αυτόν αποδίδεται η φράση
«αυτός που δεν ικανοποιείται με λίγα, δεν ικανοποιείται με τίποτα».
Έχοντας μικρές εφικτές επιθυμίες, απολαμβάνεις χαρές κι έτσι πλησιάζεις με μεγαλύτερες πιθανότητες την κατάσταση της διαχρονικής ευτυχίας.
Σημαντικό στοιχείο στη σύγχρονη συμπεριφοριστική θεραπεία της παχυσαρκίας αποτελεί η προσαρμογή του εξωτερικού περιβάλλοντος. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι άτομα που ζουν σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον τα καταφέρνουν καλύτερα από ό,τι άτομα που εκτίθενται συνεχώς σε διατροφικούς πειρασμούς.
Αποτελούσε βαθιά πεποίθηση του Επίκουρου ότι με τη βοήθεια του εξωτερικού περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των φίλων μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα η «καταστηματική ηδονή».
Επομένως, στις ομιλίες του ο Επίκουρος συχνά εκθειάζει την αξία της φιλίας ως υπέρτατο αγαθό. Σε αυτόν αποδίδεται η φράση
«δεν έχει σημασία τι τρως, αλλά με ποιον το τρως».
Οι φίλοι είναι πάντα κοντά για να συμβουλέψουν, βοηθήσουν ή και να διορθώσουν μια κακή απόφαση. Συνεπώς, ο Επίκουρος υποστήριζε ότι η δημιουργία ενός ασφαλούς εξωτερικού περιβάλλοντος συμβάλλει αποφασιστικά στην επίτευξη ενός σωστού στόχου.
πηγή andro.gr
Ακολουθήστε το Hellas-now.com στο Facebook και στο Google news. Μπορείτε επίσης να μας βρείτε στο Telegram και στο Twitter
