Ο J. Robert Oppenheimer γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 22 Απριλίου 1904, από πλούσιους Γερμανούς Εβραίους μετανάστες. Με φυσικό χάρισμα για την επιστήμη, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, αλλά ταξίδεψε στην Ευρώπη για να σπουδάσει φυσική τη δεκαετία του 1920.
Ο Oppenheimer ξεκίνησε την ατομική του έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο προτού περάσει τρία χρόνια στη Γερμανία σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν, ένα από τα κορυφαία κέντρα θεωρητικής φυσικής στον κόσμο.
Ο ανερχόμενος επιστήμονας συνειδητοποίησε επίσης το ανερχόμενο ναζιστικό κίνημα στη Γερμανία και τη φυλετική του ιδεολογία.
Ο Οπενχάιμερ επέστρεψε αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια και έγινε κορυφαία αυθεντία στην πυρηνική φυσική και την κβαντική θεωρία.
Το ενδιαφέρον του αυξήθηκε επίσης για τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα της δεκαετίας του 1930, οδηγώντας σε συναναστροφές με αριστερές ομάδες και σε δια βίου πάθος για την ινδουιστική θρησκεία.
Αγώνας για την κατασκευή ενός καταστροφικού όπλου
Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Φράνκλιν Ρούσβελτ ειδοποιήθηκε από επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένου του Άλμπερτ Αϊνστάιν, για τις προσπάθειες της Ναζιστικής Γερμανίας να αξιοποιήσει την πυρηνική φυσική για να κατασκευάσει ένα καταστροφικό στρατιωτικό όπλο.
Ο αμερικανικός στρατός απάντησε δημιουργώντας το άκρως απόρρητο έργο Manhattan για την κατασκευή της ατομικής βόμβας.
Ο Oppenheimer επιλέχθηκε ως επιστημονικός διευθυντής και ήταν υπεύθυνος για τη στρατολόγηση των καλύτερων επιστημόνων στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων πολλών που είχαν εγκαταλείψει την ελεγχόμενη από τους Ναζί Ευρώπη.
Βρίσκονταν στο Λος Άλαμος, ένα μυστικό στρατόπεδο που ελέγχεται από τον στρατό στην απομακρυσμένη έρημο του Νέου Μεξικού, που μεγάλωσε γρήγορα και έγινε μια μικρή πόλη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στις 16 Ιουλίου 1945, η πρώτη έκρηξη πυρηνικού όπλου έγινε στην έρημο του Νέου Μεξικού, περίπου 200 χιλιόμετρα από το Λος Άλαμος. Ο Οπενχάιμερ το ονόμασε τεστ «Τριάδας».
Παρακολουθώντας το ιστορικό γεγονός, ο Οπενχάιμερ αργότερα είπε σε μια συνέντευξη ότι διηγήθηκε ένα κομμάτι της ινδουιστικής γραφής: «Τώρα έγινα Θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων».
Μόλις εβδομάδες μετά τη δοκιμή του Λος Άλαμος, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν διέταξε επιθέσεις με ατομική βόμβα στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Οι βομβαρδισμοί σκότωσαν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και άφησαν πολλούς με ισόβια τραύματα.
Πεσμένος ήρωας
Το επίτευγμα του Oppenheimer τον οδήγησε στην ιδιότητα του ήρωα στο αμερικανικό κοινό αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού Time και τον υποδέχτηκε ο Πρόεδρος Τρούμαν. Αλλά η καταστροφική δύναμη που απελευθερώθηκε από το Manhattan Project έθεσε τον Oppenheimer σε ηθικό δίλημμα.
Ενώ υποστήριξε ότι ο βομβαρδισμός της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι ήταν απαραίτητος για να αναγκάσει την Ιαπωνία να παραδοθεί και να αποφύγει τις φρικτές απώλειες των ΗΠΑ από οποιαδήποτε χερσαία εισβολή, ήταν αποφασισμένος να σταματήσει την εξάπλωση των ατομικών όπλων.
Άρχισε να συνεργάζεται με την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας των ΗΠΑ για τον έλεγχο της χρήσης πυρηνικών όπλων, αλλά όταν ο στρατός ξεκίνησε ένα έργο για την ανάπτυξη μιας βόμβας υδρογόνου, δυνητικά 1000 φορές πιο ισχυρής από τα όπλα που έπεσαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, ο Οπενχάιμερ διαμαρτυρήθηκε και αναγκάστηκε να βγεί εκτός επιτροπής.
Οι προηγούμενες συσχετίσεις του Oppenheimer με την αριστερή πολιτική και η συμμετοχή του αδελφού του στο Κομμουνιστικό Κόμμα τον έφεραν υπό καχυποψία κατά την εποχή του McCarthy που είδε τις διώξεις αριστερών ατόμων και οργανώσεων. Ο φυσικός κατηγορήθηκε ότι είχε κομμουνιστικές συμπάθειες και η άδεια ασφαλείας του ανακλήθηκε από την κυβέρνηση.
Τέσσερα χρόνια πριν πεθάνει ο Οπενχάιμερ, έγινε μερική αποκατάσταση της φήμης του όταν του απονεμήθηκε το διάσημο Βραβείο Ενρίκο Φέρμι από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον.